Moeten de golfbrekers aan onze kust verdwijnen?

Golfbrekers noemen we ze, de stenen constructies die dwars op onze stranden liggen. Maar hun juiste benaming is "strandhoofd", want golven breken doen ze niet. Strandhoofden zijn ooit gebouwd om stranderosie tegen te gaan, om te voorkomen dat golven het zand zouden wegspoelen. Maar tegenwoordig worden onze stranden verstevigd met aangevoerd zand, waardoor onze strandhoofden geen functie meer hebben.   

In Nederland overwegen beleidsmakers strandhoofden gewoonweg af te breken. Met als bijkomende argumenten dat ze niet tot de orginele kustlijn behoren en dat ze bovendien gevaarlijk zijn. Rond strandhoofden ontstaan er namelijk stromingen die voor zwemmers verraderlijk zijn en er zijn ook al meerdere strandgasten op uitgegleden. Moeten ze daarom ook bij ons weg? 

Jan Seys van het Vlaams Instituut voor de Zee (VLIZ) denkt niet dat de strandhoofden in Vlaanderen snel zullen verdwijnen. "De Vlaamse regering heeft duidelijk gesteld dat ze geen strandhoofden zal verwijderen", zegt hij in De Wereld Vandaag op Radio 1.  "Want hoewel onze stranden regelmatig worden verstevigd, dragen onze strandhoofden toch nog altijd bij tot het behoud."

"Nederland kan z'n strandhoofden makkelijk weghalen omdat het grote zandreserves heeft. Voor de Nederlandse kust zijn de zandlagen tot wel 100 meter dik. Ons land heeft die reserves niet, en moet dus spaarzamer met zand omspringen", verduidelijkt Seys.  

Aan onze kust zijn er 127 strandhoofden die gemiddeld 350 meter van elkaar liggen. De meeste zijn gebouwd met stortstenen die bij elkaar worden gehouden met cement. Hoewel het om kunstmatige constructies gaat, zijn de strandhoofden in de loop der jaren de biotoop geworden van heel wat planten en dieren.

"Strandhoofden zijn kunstmatige rotskusten", zegt Seys. "Als je ze verwijdert, dan verdwijnen ook de soorten die alleen maar op rotskusten kunnen overleven. Mosselen bijvoorbeeld hebben een hard oppervlak nodig waarop ze zich kunnen vasthechten met hun baarddraden. Op zand lukt hen dat niet. De strandhoofden zijn in de loop der jaren opgegaan in de natuur en voor heel wat leven is het belangrijk dat ze blijven."      

Seys denkt dan ook dat de strandhoofden aan onze kust nog een hele tijd zullen meegaan. Al gelooft hij wel dat Vlaanderen op termijn het voorbeeld van Nederland zal volgen. "Een natuurlijke kust die ons ook nog beschermt, is de beste kust die we ons kunnen inbeelden. Maar Vlaanderen moet z'n eigen weg kiezen om daar te geraken. Nu strandhoofden opbreken is weggegooid geld. Het is beter te werken aan een plan voor de toekomst", besluit Seys.