Jambon over stenengooiende jongeren: "Signaal dat we goed bezig zijn"
Kuregem. Zwarte Vijvers. De wijken zijn bijna synoniem geworden voor criminaliteit in de hoofdstad. Van Peterbos daarentegen had tot vorige week nauwelijks iemand al gehoord. Toch zijn er daar sinds begin dit jaar volgens het parket al zeven moordaanslagen gebeurd op de politie. Wat is er aan de hand in die Brusselse buurt die niemand kent? "De uitbarstingen van geweld zijn een teken dat we goed bezig zijn."
Wapens worden er quasi openlijk verhandeld, net zoals drugs. Treedt valavond in, dan houden de bewoners hun kinderen binnen. Een no-gozone is Peterbos, een sociale woonwijk in de Brusselse gemeente Anderlecht met een erg gemengde populatie, desondanks niet. Een verdwaalde toerist kan er rondlopen zonder lastig gevallen te worden. "Van de 3.200 bewoners vormt slechts pakweg een dertigtal een probleem", benadrukt Nadia Scheys van jeugdwerking D'Broej. Maar gezellig is de wijk, ondanks de groenplantsoenen tussen de blokken die doen denken aan een grauwe buitenwijk van Moskou, evenmin.
Sinds begin dit jaar is de situatie in Peterbos geëscaleerd. Laat de politie zich zien, dan krijgt ze vanop grote hoogte al eens stenen, petanqueballen of potten mayonaise naar het hoofd gegooid. Gewonden vielen daarbij vooralsnog niet, het parket opende intussen wel zeven dossiers voor poging tot moord op agenten. Eén verdachte is opgepakt en in verdenking gesteld voor poging tot doodslag.
'De politie heeft de buurt veel te lang aan zijn lot overgelaten, waardoor de bendes vrij spel kregen'
Maar niet alleen agenten moeten het ontgelden. Zondag werden drie controleurs van vervoersmaatschappij MIVB ineengeslagen aan een bushokje. Toen een cameraman van VRT-programma Terzake diezelfde halte maandag wilde filmen, werd hij langs achter bekogeld met stenen. Het montagebusje van de VRT werd, nadat de cameraman binnen dekking had gezocht en van daar verder probeerde te filmen, belaagd met kasseien.
Eieren naar de jongeren
Wie vertrouwd is met Peterbos, is niet verbaasd. "De laatste jaren is de buurt in een neerwaartse spiraal terechtgekomen", zegt Scheys. "Voordien waren er ook al wel problemen met drugs onder meer, maar die zijn alleen toegenomen. Hoe dat komt? Wij signaleren al jaren aan de politie wat er hier allemaal gaande is. Ze hebben de buurt veel te lang aan zijn lot overgelaten, waardoor de bendes vrij spel kregen. Zij weten dat ook, dus dat trekt dan nog eens volk aan uit andere wijken."
Tussen 2012 en 2016 vertoefde stadsgeograaf en doctor in de criminologie Mattias De Backer maandenlang in Peterbos. Voor zijn doctoraatsonderzoek bestudeerde hij hoe de Brusselse stedelijke jeugd zich gedroeg in de publieke ruimte en sprak hij ook met jongeren uit de wijk. "Ze zijn heel trots op hun wijk en hebben een erg hoog territorialiteitsgevoel: het is hun terrein en al wat van buitenaf komt is vijandig", ervoer De Backer.
'De jongeren zijn heel trots op hun wijk en hebben een erg hoog territorialiteitsgevoel: het is hun terrein en al wat van buitenaf komt is vijandig'
Een voorbeeld dat dat voor De Backer mooi illustreert: ook toen waren er al problemen in Peterbos, maar de 'kleinere' criminele feiten werden nooit aangegeven. "Dat losten ze zelf op, onderling. De jongeren vertelden ook dat ze zelf bekogeld werden met eieren vanuit de blokken, wanneer ze beneden te veel kabaal maakten. Dat past helemaal in die sfeer."
Politie is trigger
Daarom verwondert het De Backer ook niet dat de vlam in de pan slaat wanneer een autoriteitsfiguur van buitenaf opduikt en zich mengt. "Vergeet niet: voor die jongeren is de politie de vertegenwoordiger van de staat. Die voor hen oneerlijke overheid, die hen naar hun gevoel stigmatiseert en waar ze zo gefrustreerd over zijn. De recente acties in Brussel zoals het Kanaalplan versterkt het idee alleen maar dat ze geviseerd worden. Het vijandbeeld tussen die jongeren en de politie en vice versa is enorm."
'Het klinkt misschien heel fout, maar de uitbarstingen van geweld zijn een teken dat we op de wonde zitten en goed bezig zijn'
Ook voor Scheys is de politie de trigger geweest voor de recente toename in geweld. Ze verwijst naar de aankondiging dat Peterbos eindelijk een politie-antenne krijgt in de wijk. "Dat zal een grote verandering betekenen voor de illegale trafiek hier. Daar worden die jongeren zenuwachtig van."
Olivier Van Raemdonck, woordvoerder van minister van Binnenlandse Zaken Jan Jambon (N-VA) bevestigt die theorie met zoveel woorden. "De jongste maanden heeft de lokale politie in samenwerking met de federale de druk op de malafide bendes opgevoerd. Het klinkt misschien heel fout, maar de uitbarstingen van geweld zijn een teken dat we op de wonde zitten en goed bezig zijn."
Dat er te lang niet is ingegrepen, klopt ook, denkt van Raemdonck. "Brussel heeft niet direct een traditie van problemen snel te benoemen en aan te pakken. Nu gebeurt dat wel en dan doet dat pijn. Het is heel erg voor de slachtoffers die vallen, maar als dit de fase is waar we doorheen moeten om de criminele netwerken te ontwrichten, dan is dat maar zo."
Lees ook
Geselecteerd door de redactie
