Wat als journalisten ‘idiote hyena’s’ worden genoemd?

Het jaarrapport van Verslaggevers zonder Grenzen was de voorgaande jaren een bijzonder relevant maar ook wel voorspelbaar document. In Europa ging het al jaren ‘goed’ tot ‘zeer goed’ met de persvrijheid; in Rusland, Wit-Rusland, China, Egypte en de meeste Afrikaanse landen ging het ‘slecht’ tot ‘zeer slecht’.

Maar dit jaar wijst de organisatie op een nieuwe, zorgwekkende trend. “De traditionele Europese vrijhaven voor journalistiek is in gevaar”, schrijven de rapporteurs. Het ziet ernaar uit dat bepaalde Europese leiders steeds meer copycat spelen van Poetin en Erdogan: twee hoofdmannen die ongestraft journalisten en andere kritische stemmen mogen onderdrukken en mede daardoor hun macht steeds meer kunnen uitbreiden.

Lees ook: Hoe het Europese journalistenparadijs teloorgaat

'Vuile anti-Slowaakse prostitués'

De onderzoekers van Verslaggevers zonder Grenzen citeren in hun rapport onder meer de voormalige Slowaakse premier Robert Fico, die journalisten omschreef als “vuile anti-Slowaakse prostitués” en “idiote hyena’s”.

Een usual suspect in dit soort lijstjes is natuurlijk de Hongaarse premier Viktor Orbán die, zeker na zijn recente verkiezingsoverwinning, op het gaspedaal trapt inzake vervolging van verslaggevers en mensenrechtenactivisten. In die mate dat de door de regering gecontroleerde staatstelevisie deze kritische mensen met naam én foto aan de schandpaal nagelde als staatsgevaarlijke individuen.

Ook de Tsjechische president president Milos Zeman kan er wat van. Onlangs verscheen die op een persconferentie met een namaak-kalasjnikov waarop het woord “journalisten” stond. Tijdens een andere media-ontmoeting verklaarde Zeman dat bepaalde journalisten best “geliquideerd” worden. Natuurlijk voegde hij eraan toe dat het maar om te lachen was. Maar als je weet dat in de EU in vier maanden tijd een Maltese en een Slowaakse journalist werden vermoord, smaakt Zemans humor bitter.

Een minstens even verontrustend element uit het jaarrapport is dat de mediahaat vanuit Oost-Europa overslaat naar landen als Oostenrijk en Frankrijk, die al decennia aan de top staan qua persvrijheid.

Of ook België al geïnfecteerd is door de mediafobie? Gelukkig niet, blijkt uit het rapport, ook al moeten we toegeven dat bepaalde Belgische politici regelmatig een agressieve tweet richting pers lossen en/of weigeren met bepaalde persorganen te praten. Een evolutie die niet gunstig is en waarvoor we best waakzaam zijn.

Maar wat we de Belgische toppolitici misschien het meest kunnen verwijten, is dat ze op internationale fora zelden hun stem verheffen tegen journalistenhaters als Zeman, Fico of Orbán. Deze kwestie is het blijkbaar niet waard om de goede sfeer op Europese tops te verpesten. Zeer zorgwekkend. Een beetje meer moed op dit vlak zou zeer geapprecieerd worden.