"Dramatische terugkeer van mazelen": groeiende vaccinatieweerzin brengt volksgezondheid in gevaar

"Nationale vaccinatieprogramma’s worden steeds zwakker", concludeert de Commissie vandaag bij de presentatie van een serie voorstellen die daar verandering in moeten brengen. EU-wijde actie is noodzakelijk omdat "de zwakte van één land bij het vaccineren, de gezondheid en veiligheid van alle burgers in Europa op het spel zet".

De Commissie wijst op een "dramatische terugkeer" van mazelen in de Europese Unie. In 2017 werden er ruim 14.000 gevallen gemeld, drie keer meer dan in 2016. De afgelopen twee jaar stierven er vijftig mensen aan mazelen. Dat die ziekte weer de kop opsteekt, komt door de steeds lagere vaccinatiegraad. De doelstelling van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) dat minstens 95 procent van de burgers ingeënt is tegen mazelen, wordt in steeds minder landen gehaald.

Ook difterie (twee doden in 2016/2017), tetanus en rodehond komen weer terug. Voor deze ziektes geldt eveneens dat de vaccinatiegraad van 95 procent niet wordt bereikt. Het streven om minstens 75 procent van de ouderen een griepprik te geven, is ook mislukt. "Vaccinatieweerzin is een toenemende zorg", aldus de Commissie. Het was een belangrijk thema bij de recente Italiaanse verkiezingen.

Om twijfels bij de burger over vaccins weg te nemen, bepleit de Commissie de oprichting van een ‘Coalitie vóór Vaccinatie’, blijkt uit de nog vertrouwelijke ontwerpvoorstellen. Dit pan-Europese platform van zorgverleners moet tegenwicht bieden aan de "mythes en misleidende informatie" van de antivaccinatie-activisten. Die trekken niet alleen de effectiviteit van vaccins in twijfel, maar verspreiden volgens de Commissie ook leugens over vermeende bijwerkingen.

Informatie

"Misvattingen over vaccinatie hebben de aandacht verschoven van de voordelen van vaccins naar wantrouwen jegens de wetenschap en angst over mogelijke bijwerkingen", aldus de Commissie in haar ontwerprapport. Een voor iedereen toegankelijke website met goede informatie over vaccins moet volgend jaar klaar zijn. De burger dient te beseffen dat als steeds minder mensen zich inenten, de kans op een uitbraak met ernstige gevolgen groeit.

Verder wil de Commissie meer informatie-uitwisseling tussen de lidstaten over de weerzin tegen vaccinatie – die verschilt per land, per vaccin – zodat maatwerk bij informatiecampagnes mogelijk is. Ook dienen artsen permanent bijgeschoold te worden omdat zij het eerste aanspreekpunt zijn voor twijfelende burgers. In 2020 zouden alle EU-landen moeten voldoen aan de vaccinatiegraad van 95 procent voor mazelen. In Vlaanderen zitten we boven die vaccinatiegraad, maar ook hier zijn er enkele groepen die een groter risico lopen. Zoals jongvolwassenen die indertijd niet zo goed werden gevaccineerd.

De Commissie stelt verder de invoering van een Europese vaccinatiekaart voor. De huidige (nationale) inentingsboekjes zijn vaak maar in één taal opgesteld waardoor kinderen bij verhuizing naar een ander EU-land door taalproblemen en andere vaccinatieschema’s uiteindelijk niet afdoende ingeënt raken. Verder wil de Commissie dat de lidstaten meer aandacht aan de vaccinatie van volwassenen geven nu door de toenemende migratie meer niet-gevaccineerde mensen zich in de EU vestigen.

Een toenemend tekort aan vaccins is een ander probleem dat volgens de Commissie een Europese aanpak vereist. Landen als Italië, Spanje, Griekenland, Portugal, Roemenië en Bulgarije kampen regelmatig met een gebrek aan goede vaccins. De Commissie stelt voor dat zij hulp krijgen van lidstaten met overschotten. Ook moet de aanleg van een Europese voorraad onderzocht worden. Verder raadt de Commissie de lidstaten aan intensiever samen te werken bij de controle op de kwaliteit van vaccins.

De Commissie benadrukt dat inenting een zeer rendabele investering is: minder zieken en doden en meer economische groei tegen relatief lage kosten. Vaccins zijn goed voor 0,5 procent van de zorgbudgetten.