Vlaams minister van Energie Bart Tommelein (Open VLD) stelt vandaag de eerste exemplaren van de gloednieuwe digitale meter voor, de vervanger van de Ferraris-meter met de platte, draaiende schijf. Het gaat om een basismodel dat meterstanden noteert en kan fungeren als budgetmeter.

De digitale meter kreeg de kritiek vooral veel kosten te hebben en weinig baten, maar dat ontkennen de netbeheerders. Van bij de start zullen er aan de meter extra toepassingen gekoppeld kunnen worden, die het mogelijk maken om het eigen stroom- of gasverbruik te monitoren of die adviezen kunnen geven over pakweg een koelkast die te veel verbruikt. Zelfs toepassingen die een eerste stap zetten in de richting van slimme apparaten, zoals een wasmachine die start wanneer de stroomprijs het laagst is, zijn mogelijk.

Maar op de echte meerwaarde van de digitale meter, zoals apps die het mogelijk maken de overproductie van zonne­panelen te verkopen, is het nog wachten. Het bedrijf Atrias, een gezamenlijk initiatief van de vijf grootste ­distributienetbeheerders van België, loopt bijkomende vertraging op met de software. Die had midden 2016 al klaar moeten zijn en is bedoeld als een centrale databank die meterstanden en andere informatie uitwisselt tussen de distributienetbeheerders en energieproducenten. Maar het project stoot op het ene na het andere probleem. Eerder werd al een ­crisismanager aangesteld om het project te redden. Er loopt ook een audit door consultant Deloitte.

50 miljoen euro

De nieuwe software zal pas in 2020 klaar zijn. De jongste deadline daarvoor was 1 september 2018, maar ook die wordt niet gehaald. ‘We willen zeker zijn dat het systeem kwaliteitsvol werkt, dat is belangrijker dan de timing’, klinkt het bij netbeheerder Infrax. De start van de digitale meter vanaf 1 januari 2019 zal dus niet gepaard kunnen gaan met de uitrol van de software. Volgens schattingen zou het nog zowat 50 miljoen euro ­extra kosten om die helemaal gebruiksklaar te krijgen. Volgens de netbeheerders zal het bedrag lager liggen.

Vlaams Parlementslid Rob Beenders (SP.A) vraagt dat minister Tommelein ingrijpt. Volgens hem mag de digitale meter niet verplicht worden, zolang de nieuwe software niet operationeel is. Beenders wil de stemming over het Energiedecreet laten uitstellen tot er meer duidelijkheid is en intussen hoorzittingen organiseren. ‘Zolang dit niet is uitgeklaard en de Vlaming niet weet wat de impact op zijn stroomfactuur is – het project heeft al 200 miljoen euro gekost – is het onverantwoord te starten met de uitrol van de digitale meters’, vindt Beenders.

Tommelein zegt dat hij alleen kan aandringen op meer spoed, ‘maar wij hebben geen bevoegdheid over de netbeheerders’. Hij vraagt een nieuwe kosten-batenanalyse, nu duidelijk is welke digitale meter het wordt.