Videospeler inladen...

Wat u moet weten over de historische top tussen Noord- en Zuid-Korea

De Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un is vannacht de grens met Zuid-Korea overgestoken voor een ontmoeting met de Zuid-Koreaanse president Moon Jae-in. Het is nog maar de derde keer ooit dat er een inter-Koreaanse top plaatsvindt. Wat is het belang ervan?

analyse
Tom Van de Weghe
Tom Van de Weghe is expert Geopolitiek en Cybersecurity voor VRT NWS.

De ontmoeting is het (voorlopige) hoogtepunt van een maandenlange dooi in de relaties tussen beide landen. De verwachtingen zijn hooggespannen, want de top kan een keerpunt zijn. Het is niet de eerste keer dat beide landen elkaar op het hoogste niveau ontmoeten. De vorige keren gebeurde dat in 2000 en 2007, toen Kim Jong-il, de vader van de huidige leider, nog leefde. Maar dat heeft toen weinig opgeleverd.

De ontmoeting begint om 9.30 uur lokale tijd, dat is om 2.30 uur bij ons vannacht. Beide delegaties zagen elkaar in de gedemilitariseerde zone in Panmunjom, in een lokaaltje dat speciaal is aangekleed als een Koreaanse woonkamer. Ook de zus van Kim Jong-un zal zijn. Ze hebben een uur om zich te installeren, om 3.30 uur, Belgische tijd, begint dan het gesprek. Voor de lunch trekt iedereen zich terug naar hun deel van de grens.

Na het eten komen beide leiders weer samen. Deze keer om een dennenboom te planten, wat symbool staat voor "vrede en welvarendheid". De aarde en het water zijn afkomstig uit beide landen. Nadien begint het tweede deel van de gesprekken. Er volgt een ondertekening van een verklaring en een korte toelichting door beide heren.

De dag wordt afgesloten met een banket aan de zuidelijke kant. Over het dessert was er opschudding ontstaan, omdat er een kaartje van een eengemaakt Korea gebruikt wordt waarop ook enkele Japanse eilanden staan. Om de maaltijd te verteren staat er tot slot nog een film op het menu, getiteld "Een gezamenlijke lente".

Waarover gaat de top?

Hét gespreksonderwerp moet kernontwapening worden.  Noord-Korea heeft vorige week verklaard dat het zal stoppen met kernproeven en rakettesten, en dat het bereid is om te praten over kernontwapening, maar het heeft nog niet met zoveel woorden gezegd dat het ook die kernwapens wil opgeven.

Opvallend: er raakte bekend dat de Noord-Koreaanse delegatie behalve uit Kim en zijn zus zal bestaan uit Kim Yong-nam, die een functie heeft die vergelijkbaar is met die van premier. Ook zullen er Noord-Koreaanse topmilitairen en topdiplomaten zijn, wat de Zuid-Koreanen dan weer hoopvol stemt.

Deze top is een kans voor Kim Jong-un om te tonen aan de rest van de wereld hoe ernstig het is, en hoe ver Noord-Korea wil gaan in de gesprekken. Maar voor de Zuid-Koreanse president Moon is die kernontwapening niet het doel op zich. Hij wil vooral dat de spanning tussen beide landen afneemt, daarom is hij als president verkozen geraakt.

Ook een mogelijk vredesverdrag tussen beide landen kan aan bod komen, want technisch gezien verkeren beide landen sinds 1953 nog altijd in staat van oorlog. Wie weet komt ook de hereniging tussen beide landen ter sprake.

Wat zit erin voor Kim?

Maar wat de Noord-Koreanen in ruil voor hun toegevingen eisen, is nog niet duidelijk. Vermoedelijk zullen ze eisen dat de militaire oefeningen die Zuid-Korea en de VS op geregelde tijdstippen houden, worden stopgezet. Noord-Korea zit ook economisch aan de grond door de strenge internationale sancties. 

Wellicht wil Kim Jong-un die boycot laten afzwakken, of op termijn laten opheffen. Dat hij geld nodig heeft, zoveel is zeker. Daarom ook dat hij de banden met bondgenoot en grote broer China probeert aan te halen, onder meer met een blitzbezoek van vorige maand aan Xi Jinping. 

De Noord-Koreaanse media loven alvast hun leider voor de geleverde inspanningen. Rodong Sinmun, de officiële krant van de Arbeiderspartij, heeft het over "een historische gebeurtenis voor onze nationale geschiedenis die mogelijk werd dankzij hevige inspanningen voor dialoog en vrede".  

Wat ná deze top?

Wat het ook wordt, de uitkomst van deze top is cruciaal voor de volgende top die op de agenda staat, die tussen Kim Jong-un en de Amerikaanse president Trump. Vrijdag zal bepaald worden of die überhaupt zal kunnen doorgaan of niet. Als het goed gaat, zou dat theoretisch in mei of begin juni kunnen zijn, maar waar die zal plaatsvinden is nog steeds niet bekend.

Trump heeft deze week nog eens benadrukt dat hij wil dat Noord-Korea zijn kernwapens dumpt. Anders stapt hij op van de onderhandelingstafel. Maar de kans dat Kim daar zomaar op ingaat, blijft klein. Die wapens blijven zijn levensverzekering, zonder was hij nooit tot bij de onderhandelingstafel geraakt.

Kim Jong-un beschouwt zijn land intussen als een kernmacht. Hij is zelfverzekerd en lijkt de agenda te willen bepalen. Daarom kan hij het zich nu ook permitteren om even de pauzeknop in te drukken. Hij is met zijn 34 jaar nog heel jong en wil nog een lange tijd meegaan als leider van zijn land. Dat hij het voortbestaan van de Kim-dynastie wil verzekeren, speelt zeker een rol.

Maar hoe hoopvol de toenadering tussen Noord-Korea, Zuid-Korea en de VS ook lijkt, het kán ook mislukken. We moeten altijd in het achterhoofd blijven houden dat de toon weer vlug kan veranderen, zoals we dat in het verleden vaak gezien hebben. En dan staan we mogelijk nog verder van een oplossing dan ooit. 

Videospeler inladen...

Meest gelezen