Natuurorganisaties tikken België op de vingers: natuurgebieden zijn te versnipperde eilanden

België laat veel kansen liggen door het gebrek aan corridors tussen natuurgebieden. Dat blijkt uit een Europees rapport van 18 natuurorganisaties. Daarin maken ze de balans op van het actieplan dat de Europese Commissie een jaar geleden lanceerde om het netwerk van Europese natuurgebieden te verbeteren. 

Voor België hebben drie organisaties de gegevens verzameld - Natuurpunt, Natagora en WWF België. Ze hebben het hele Europese natuurnetwerk (Natura 2000) in ons land bekeken, dat zijn 310 gebieden met een totale oppervlakte van 5158 vierkante kilometer. Het gaat onder andere over de Kalmthoutse Heide, het Zwin, het Zoniënwoud en de Hoge Venen, maar ook over verschillende kleine gebieden, bijvoorbeeld het moeras van Ganshoren.

infografiek WWF

Hopeloos versnipperd

Dat is de belangrijkste kritiek van de natuurorganisaties - de gebieden zijn eilandjes, ze staan niet in verbinding met elkaar. Dat heeft kwalijke gevolgen voor de biodiversiteit.

"Neem nu de vos", zegt Koen Stuyck van WWF. "Die kan zich perfect gelukkig voelen in een natuurgebied, maar tegelijk is het een gevangenis want hij geraakt er niet weg, doordat er geen corridor is met andere groene gebieden. De vos komt niet in contact met dieren die buiten zijn habitat wonen, wat een groot risico op inteelt betekent."

De voordelen van connectiviteit zijn eindeloos

Corridors tussen de verschillende natuurgebieden hebben tal van voordelen voor mensen, dieren en planten. Bijen en andere insecten gaan bestuiven over een veel grotere oppervlakte, vogels en kleine zoogdieren vinden hun weg naar andere habitats, en fietsers en wandelaars krijgen er groene paden bij. 

Corridors geven landschappen weer structuur en onderbreken de monotonie van de industriële landbouw, wat goed is voor regionaal toerisme. De nieuwe bermen, hagen of bosstroken zijn een bron van biodiversiteit door de vele soorten die er leven, je creëert dus vele nieuwe habitats als je natuurgebieden met elkaar verbindt. 

Het moeras van Ganshoren

Het moeras van Ganshoren in de Molenbeekvallei is één van de drie Natura 2000-gebieden in Brussel, naast het Zoniënwoud en het complex Verrewinkel-Kinsendaal.

In een stad is een natuurgebied uiteraard meer dan welkom. Maar ook hier versnippering troef - in de omgeving van het moeras liggen veel parken zoals het Koning Boudewijnpark, je hebt ook de Zavelenberg en het Wilderbos, maar al deze gebieden staan niet in verbinding met mekaar. 

België moet meer doen

Ons land krijgt niet enkel slechte punten van de natuurorganisaties. Het heeft de Europese natuurwetten wel degelijk omgezet in nationale wetgeving en het monitoringsysteem dat de natuurkwaliteit in kaart brengt, is goed uitgerold.

"Maar het kan nog beter", zegt Stuyck. "Er moet dringend een plan komen om het hele netwerk van Natura 2000 en alle andere gebieden in kaart te brengen en onderling te connecteren."

Meest gelezen