Donald Tusk over VS: ‘Heb je met zulke vrienden nog vijanden nodig?’

Donald Tusk © Belga Image

Europees president Donald Tusk heeft woensdag voor aanvang van een informele Europese top in Sofia uitgehaald naar de “grillige assertiviteit” van de Amerikaanse president Donald Trump.

Tusk, Europees Commissievoorzitter Jean-Claude Juncker en de staatshoofden en regeringsleiders buigen zich woensdagavond in de Bulgaarse hoofdstad over de beslissing van Trump om zijn land terug te trekken uit het nucleaire akkoord met Iran. Ook de mogelijke invoering van Amerikaanse importheffingen op Europees staal en aluminium staat op de agenda. ‘Naast de traditionele politieke uitdagingen, zoals de opkomst van China of de agressieve houding van Rusland, zijn we vandaag ook getuige van een nieuw fenomeen: de grillige assertiviteit van de Amerikaanse regering. Wanneer men de laatste beslissingen van president Trump bekijkt, zou men zelfs kunnen denken: heb je met zulke vrienden nog vijanden nodig?’, klonk het.

Toch moet de Europese Unie Trump ook dankbaar zijn, aldus Tusk. ‘Dankzij hem hebben we ons ontdaan van alle illusies’, zo alludeerde hij op het toenemende besef dat Europa haar eigen boontjes moet kunnen doppen. ‘Ondanks het huidige klimaat moet Europa alles doen om de trans-Atlantische band te beschermen. Maar tegelijkertijd moeten we voorbereid zijn op scenario’s waarin we alleen moeten optreden.’

De Europeanen willen het nucleaire akkoord met Iran overeind houden, en Europese bedrijven die zaken doen in Iran beschermen tegen eventuele Amerikaanse sancties. Eén van de opties is het zogenaamde blokkadestatuut, een regeling uit 1996 die Europese bedrijven verbiedt om de Amerikaanse sancties na te leven, en tegelijkertijd compensaties voorziet voor de eventuele kosten en verliezen die de bedrijven daardoor zouden kunnen lijden.

Charles Michel: ‘Ik begrijp Tusk. VS handelt soms tegen Europese belangen in’

Premier Charles Michel kan begrip opbrengen voor de harde woorden van Europese Raadsvoorzitter Donald Tusk aan het adres van de Amerikaanse president Donald Trump. ‘De voorbije maanden heeft de VS, onze sterke partner met wie we dezelfde waarden delen, enkele unilaterale beslissingen genomen die tegen de Europese belangen ingaan. De EU moet haar toekomst meer in eigen handen nemen.’ Dat zegt Michel woensdag voor aanvang van een diner met zijn Europese collega’s in de Bulgaarse hoofdstad Sofia.

De Amerikaanse terugtrekking uit het Iran-akkoord en de aangekondigde, maar uitgestelde hogere invoertarieven op staal en aluminium zijn maar twee voorbeelden van wat Michel unilaterale beslissingen noemt die tegen de Europese belangen ingaan.

‘Ik betreur dat, maar we moeten een intense dialoog met de VS openhouden.’ Michel ijvert voor ‘win-winakkoorden’, en bekritiseert de ‘win-loseakkoorden’ waarbij Trump expliciet handelt ten koste van zijn partners of tegenstanders.

Michel pleit er dan ook voor dat de Europese Unie haar toekomst meer in eigen handen zou nemen, in plaats van de Verenigde Staten de beslissingen te laten nemen. Zo ook in het Israëlisch-Palestijnse conflict, ‘een discussie waar Europa op politiek vlak te afwezig is’. Michel wil dat de EU haar economische positie sterker uitspeelt en Israël doet beseffen dat het Europa nodig heeft. ‘

Als we in de toekomst sterkere betrekkingen met Israël willen, zal Israël engagementen moeten aangaan in het vredesproces, wat nu niet het geval is.’ Michel toont zich tegelijk kritisch voor de Europese lidstaten die ‘minder duidelijk’ zijn geweest tegenover Israël en de Verenigde Staten, zeker nadat maandag tientallen Palestijnen uit de Gazastrook zijn omgekomen onder Israëlisch geweervuur terwijl in Jeruzalem de nieuwe Amerikaanse ambassade werd geopend.

Zelf vraagt Michel om een onafhankelijk internationaal onderzoek. ‘Als we met zo’n onaanvaardbare situatie geconfronteerd worden, denk ik dat de Europese staten hun verantwoordelijkheid moeten nemen.’

Michel is met name ‘verbaasd’ over de houding van Nederland. Den Haag weigert de Israëlische ambassadeur in Nederland te ontbieden en wacht eerst het onderzoek van de Israëli’s zelf af. Een internationaal onderzoek zoals Michel dat eist, wijst minister van Buitenlandse Zaken Stef Blok van de hand.

Partner Content