Neanderthaler-DNA leert ons meer over onze eigen hersenen
Hoewel de soort al duizenden jaren uitgestorven is, heeft neanderthaler-DNA nog steeds invloed op onze genen. Duitse onderzoekers kunnen dankzij het DNA een soort 'miniatuurhersenen' ontwikkelen om te kijken waarin het denken van mens en neanderthaler verschilt.
De mens (homo sapiens) is de enige nog levende soort van zijn geslacht. De Neanderthalers waren zijn laatste familiegenoten maar stierven uit, zo'n 35.000 jaar geleden. Toch staat het vast dat ze ooit contact hebben gehad. Vandaag is één tot vier procent van het DNA van de Europeaan afkomstig van de neanderthaler, het dichtst verwante geslacht aan de mens.
Onderzoekers van het Max Planck Instituut voor Evolutionaire Antropologie in Leipzig willen nagaan hoe de zenuwcellen van Neanderthalers verschillen met die van de mens. Dat is geen sinecure. Slechts een paar milligram verpulverd bot zijn beschikbaar voor onderzoek. Vooraleer de onderzoekers het labo betreden, nemen ze zelfs een douche. Ze dragen ook aangepaste uniformen en het labo zelf wordt steriel gehouden door UV-licht en een luchtfiltersysteem.
Via de CRISPR techniek, het vervangen van een genoom in het DNA, worden menselijke stamcellen bewerkt met neanderthaler-DNA. Vervolgens worden de stamcellen gemanipuleerd om uit te groeien tot neuronen. Die neuronen organiseren zich vanzelf in piepkleine, hersenen-achtige structuren. Hoewel zo'n organoïden niet groter worden dan enkele millimeters, konden de onderzoekers toch verschillende hersenregionen onderscheiden die zich na negen maanden hadden ontwikkeld. Toch lijken de organoïden niet op een echt menselijk brein, omdat iedere zintuiglijke waarneming ontbreekt.
'Neanderthalers waren net zo beredeneerd als andere zoogdieren. Ze staken geen oceaan over zonder het einde te zien'
Het Instituut in Leipzig is niet aan hun proefstuk toe. In 2010 ontdekte het labo de genetische code van het Neanderthalergenoom. De onderzoekers deden eerder ook al proeven met neanderthaler-DNA om meer te weten te komen over hoe hun gezichtssamenstelling en pijngrens verschilt met die van de mens. Nu richten de onderzoekers zich op de hersenen.
"Neanderthalers waren net zo beredeneerd als andere zoogdieren. Ze staken geen oceaan over zonder het einde te zien" zegt professor Svante Pääbo, directeur van de genetische afdeling van het Instituut. Rest nog maar de vraag of dit komt door de mentaliteit, gebrek aan inventiviteit om een boot te bouwen, of een combinatie van factoren. De onderzoekers hopen daarom een biologische basis te vinden voor de verschillend functionerende hersenen, wat mogelijks variëteit in planning, taal en sociale relaties kan helpen verklaren.
Lees ook
Geselecteerd door de redactie
