RIP de blok: "Het zijn de Facebooks en Netflixen van deze wereld die alles bemoeilijken"

"The tapes were just the beginning." De Netflix-hit 13 Reasons Why, waarin de zelfmoord van tiener Hannah Baker centraal staat, is vanaf vrijdag terug. Tot grote vreugde van jongeren die de serie gulzig bingewatchen, maar tot spijt van hun blokroutines. De lancering valt enkele dagen voor de examens.

13 Reasons Why is nog maar het begin. De komende weken zijn er zeker 13 andere afleidingen waarmee studenten hun blok in de war kunnen gooien: met de nieuwe Star Wars en het WK voetbal, naast usual suspects Facebook en Instagram.

"Een aflevering kijken als studiepauze en uiteindelijk het hele seizoen in een ruk uitzien: ja, het overkomt me weleens", lacht student orthopedagogie Kawtar Choho (20). "Ik zit in mijn eerste jaar. Een evenwicht vinden is niet evident."

Derdejaarsstudent journalistiek Yanko Beeckman (22): "In groepchats bespreek ik met klasgenoten de leerstof en voor ik het weet zit ik een uur langer dan gepland op sociale media. Ik hou mijn hart vast voor het WK."

Niet volledig uitschakelen

An sich zijn de verleidingen tijdens de blok niet nieuw, wel heeft de smartphone alles bemoeilijkt, zegt pedagoog Pedro De Bruyckere: "De WK's en EK's zijn er sinds mensenheugenis en Pinkpop staat al jaren op een slecht moment gepland. Het zijn de Facebooks en Netflixen van deze wereld die alles bemoeilijken. Jongeren moeten daarin worden gevormd."

Uit een recente enquête van Teleblok, de gratis anonieme chatlijn van CM voor studenten, blijkt dat meer dan de helft van de blokkers door hun smartphone wordt afgeleid. "De afleiding is er altijd en overal. Ons advies is duidelijk: leg je mobieltje niet naast je tijdens het studeren", zegt coördinator Griet Speeckaert.

Maar, geeft Speeckaert meteen mee, volledig uitschakelen in de examenperiode is geen goed idee. "Zeven op de tien jongeren varen wel bij digitaal contact met medestudenten tijdens de blok. Elkaar aanmoedigen gaat makkelijk: studenten weten snel dat anderen aan hen denken en vice versa."

Nieuwe strategieën

Experts wijzen erop dat de overvloed aan afleiding studenten zelfstandiger kan maken. Ze worden verplicht tot het vinden van strategieën om al die prikkels de baas te kunnen.

Zo is samen studeren de laatste jaren erg in opmars. "Een oplossing die vanuit de studenten zelf is gegroeid", zegt De Bruyckere. Hij wijst op de sociale controle en stilte. "Steden, bibliotheken, iedereen voorziet ruimtes om samen te studeren en uiteindelijk komt het op een ding neer: rust. Er wordt massaal gebruik van gemaakt."

Student Yanko Beeckman heeft zelf ook een strategie ontwikkeld, zij het een van de oldskool soort: "Vrienden gebruiken apps die de wifi op hun smartphone voor een aantal uur blokkeren. Ik leg mijn gsm in de living, bij mijn ouders (lacht)."

De Bruyckere vindt niet dat universiteiten en hogescholen meer moeten doen om studenten te beschermen tegen de tsunami aan blieps en pings. "In hoeverre moet een onderwijsinstelling instaan voor mensen die in feite volwassen zijn? Er worden sessies 'leren leren' gegeven, er zijn proefexamens,…"

Voelt de entertainmentindustrie zich aangesproken om studenten te begeleiden? "Wij doen de boeken niet toe opdat de studenten de boeken openen", lacht een woordvoerder van een Vlaamse televisiezender. De zenders geven aan hun programmatie niet naar studenten te schikken. Netflix is gevraagd om een reactie, maar heeft niet geantwoord.

Radiozender MNM stemt zijn aanbod wel af op de blok: doorheen de dag worden er bloktips en ademhalingstechnieken gegeven, er komt een slaapexpert langs en 'Rescue Teams' gaan studenten in heel Vlaanderen een hart onder de riem steken. Ook Studio Brussel en Qmusic denken aan de blokkers.

Er zijn veel initiatieven, maar op een bepaald moment is het aan de studenten zelf. De Bruyckere: "Ze kunnen blijven wegdromen, maar uiteindelijk is het belangrijk dat ze op eigen benen komen te staan en zich navigeren in de wereld van bliepjes."