Ebola-uitbraak in Congo: WHO bereidt zich voor op ‘ergste scenario’

De eerste lading experimentele vaccins tegen ebola wordt geleverd in Congo. © Reuters
Trui Engels
Trui Engels Journalist Knack

De jongste uitbraak van ebola in Congo heeft zich ondertussen uitgebreid van het platteland naar een stad. De vrees bestaat dat de ziekte steeds moeilijker controleerbaar wordt.

Volgens de Congolese minister van Gezondheid Oly Ilunga Kalenga is ebola uitgebroken in de Congolese stad Mbandaka, een stad van 1 miljoen inwoners aan Kongo, op zo’n 130 km van het afgelegen gebied waar de eerste gevallen eerder deze maand vastgesteld werden. Mbandaka is een belangrijk transportknooppunt met onder meer routes naar de hoofdstad Kinshasa, een stad van 10 miljoen mensen.

In totaal zijn de voorbije vijf weken al 42 mensen met ebola besmet en zijn 23 mensen gestorven in de regio van Bikoro in de Evenaarsprovincie, aan de grens met Congo-Brazzaville.

Mensen die met zieken in contact zijn gekomen, moeten zo snel mogelijk ingeënt worden, aldus de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), ook het medisch personeel. Er zijn in totaal 4.000 doses van een experimenteel vaccin naar Congo gestuurd. Binnenkort wordt een nieuwe lading verwacht.

-80 graden Celsius

Het vaccin van het farmaceutische bedrijf Merck is nog niet goedgekeurd, maar bleek wel effectief in een beperkt aantal tests tijdens de ebola-uitbraak in West-Afrika van 2014. Het vaccin moet bewaard worden bij een temperatuur van -60 en -80 graden Celsius. De elektriciteitstoevoer in Congo is evenwel niet altijd betrouwbaar.

Volgens Peter Selma, directeur voor het beheer van noodsituaties bij de WHO betekent de verspreiding van ebola naar een grote stad dat het aantal gevallen explosief kan stijgen. ‘Dit is een belangrijke ontwikkeling in de uitbraak’, zegt hij aan de BBC. De vrees bestaat dat het virus zich verder zal doorzetten naar omringende landen als Congo-Brazzaville en de Centraal Afrikaanse Republiek.

De organisatie bereidt zich dan ook voor op ‘het ergste scenario’. ‘We zijn heel bezorgd en we bereiden ons voor op alle scenario’s, ook de ergste’, aldus Salama.

Het valt waarnemers op dat internationale instellingen bij deze huidige uitbraak veel alerter reageren en sneller mobiliseren dan bij de vorige gevallen.

Wat is ebola?

Ebola is een ernstige infectieziekte die zware misselijkheid, koorts, interne bloedingen en falende organen veroorzaakt en in de meeste gevallen fataal is. Het verspreidt zich snel bij contact met kleine hoeveelheden lichaamsvloeistoffen en de eerste griepachtige symptomen zijn niet altijd meteen merkbaar. Vijfentwintig tot negentig procent van de besmette mensen sterven. De ziekte werd in 1976 ontdekt, toen een uitbraak van het virus in Congo het leven kostte aan 280 van 318 besmette mensen.

Bij een uitbraak in Liberia, Guinée en Sierra Leone in 2014 en 2015 stierven rond de 11.000 mensen. De internationale noodtoestand werd toen uitgeroepen. Bij die grote uitbraak werd ook de toenmalige Congolese Evenaarsprovincie, die van 1966 tot 2015 bestond, getroffen, maar dat had niets te zien met die in West-Afrika en kon snel gestopt worden. Er vielen toen, volgens de officiële cijfers, 49 doden.

Wat doet ebola in ons lichaam?

Wanneer een persoon geïnfecteerd raakt met ebola, tast het virus het immuunsysteem in het lichaam aan. Meer bepaald de cellen CD4 en CD8 T-lymfocyten (een type witte bloedcellen), die cruciaal zijn voor het functioneren van het immuunsysteem, worden uitgedund.

Maar als het immuunsysteem van een bepaald persoon deze aanval kan weerstaan (de immuuncellen worden in eerste instantie niet te hard uitgedund), is er volgens studies een grotere kans dat die persoon de ziekte overleeft.

Als het lichaam de aanval echter niet voldoende kan bestrijden, is het immuunsysteem minder goed in staat om zich te herstellen. Hierdoor raakt het systeem in de war en komt er een ‘storm’ aan ontstekingsmoleculen vrij die ervoor zorgen dat kleine bloedvaten scheuren. De bloeddruk verlaagt, verschillende organen vallen uit en uiteindelijk sterft de patiënt.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content