Direct naar artikelinhoud
Italië

Savona predikt plots rust, en noemt euro nu zelfs "onmisbaar" voor Europa

Minister Savona tijdens een persmoment in Rome.Beeld Reuters

Paolo Savona, de 81-jarige econoom aan wie de ondergang van de euro vorige maand al zo goed als was toegeschreven en die het huidige Duitsland vergeleek met de nazi’s, predikte gisteravond tijdens zijn eerste grote mediaoptreden als minister een boodschap van pure rust. Ten overstaan van een zaal vol internationale journalisten zei hij: "De euro is onmisbaar", en: "Duitsland is een groots land."

De nieuwe Italiaanse minister van Europese Zaken werd drie weken geleden nog door de Italiaanse president Sergio Mattarella als een potentieel gevaar voor zijn land gezien. Toen uitgerekend Savona – de man die de euro in het verleden "een historische vergissing" noemde en meeschreef aan een geheim plan-B om Italië uit de eurozone te loodsen – door de Vijfsterrenbeweging en de Lega werd voorgedragen als nieuwe minister van Financiën, weigerde de president zijn handtekening te zetten. Hij was bang dat Savona, vanwege zijn anti-eurosentiment, Italië uit de euro zou duwen, ook al stond dat niet in het officiële regeerakkoord.

Hij werd daarmee in een klap het symbool voor het groeiende anti-eurosentiment in Italië. Een week later werd hij bovendien alsnog minister. President Mattarella ging wel akkoord met het door beide regeringspartijen voorgestelde compromis om Savona minister van Europese Zaken te maken.

Autobiografie

Savona presenteerde gisteren zijn autobiografie – een boek waaruit vorige maand al veelvuldig werd geciteerd omdat hij er ongekend hard in uithaalt naar Duitsland en de EU. Over de Duitse hegemonie binnen de eurozone schrijft hij bijvoorbeeld: "Duitsland heeft zijn visie over de eigen rol in Europa niet meer aangepast sinds het einde van het nazisme, ook al gebruiken ze niet langer militaire macht om die rol op te leggen."

"Ik wil niemand laten bibberen in Europa", bagatelliseerde hij die uitspraken gisteren. Hij noemde hij Duitsland juist een "groots land, zowel historisch, cultureel, economisch als politiek". "We moeten alleen een juiste manier vinden om samen te werken."

Handreiking

Dat zijn eerste grote mediaoptreden bovendien in de buitenlandse persclub in Rome plaatsvond, was ook al een handreiking naar de rest van Europa. De kritische artikelen in internationale kranten en tijdschriften werden immers als een van de redenen genoemd dat de president hem weigerde als minister van Financiën. Zo zei Lega-leider Matteo Salvini daags na de weigering over de internationale pers: "Ze noemen ons bedelaars, lui, belastingontduikers, vrijbuiters en ondankbaar. En dan moeten wij de minister van Financiën kiezen die zij willen?"

Gisteren bleven dergelijke krachttermen achterwege. Sterker: hij noemde de euro "onmisbaar" voor Europa – de regels rondom de munt zouden hooguit wat geperfectioneerd moeten worden, bijvoorbeeld door de Europese Centrale Bank meer op de Amerikaanse Federal Reserve te laten lijken. Zijn beruchte plan-B om de euro te verlaten, schreef hij bovendien puur als economisch analist, zei hij. Niet omdat hij daadwerkelijk voorstander is van een terugkeer naar de lire.

Minister Paolo Savona presenteert zijn boek.Beeld AFP

Nieuw beleid

Het prediken van rust lijkt beleid te zijn van de nieuwe Italiaanse regering. Afgelopen zondag zei Savona’s uiteindelijke vervanger op het ministerie van Financiën, Giovanni Tria, in zijn eerste grote interview dat er binnen de regering "geen discussie" bestaat over het verlaten van de euro en dat hij de Italiaanse overheidsschuld juist wil terugdringen in plaats van verhogen. Plannen uit het regeerakkoord, zoals het voornemen de pensioenleeftijd te verlagen, zei hij enkel uit te voeren als ze budgettair haalbaar zijn.

Het lijkt vooralsnog een verstandige tactiek. Na de opmerkingen van Tria steeg de Milanese aandelenmarkt met het hoogste percentage sinds 24 april 2017, de dag waarop Emmanuel Macron de eerste ronde van de Franse presidentsverkiezingen won. Vanochtend daalde de rente op Italiaanse staatsleningen bovendien tot het laagste niveau sinds het begin van de Italiaanse politieke crisis.