‘Troisièmes noces’: Tom Lanoye en verfilmingen, geen goed huwelijk

Voor Tom Lanoye bestaat er sinds enkele jaren geen taalgrens meer. La langue de ma mère, de Franse vertaling van Sprakeloos, werd een groot succes in Wallonië, en in 2013 prijkte Les boîtes en carton (Kartonnen dozen, 1991) plots op 1 in de Waalse boekentop. Sindsdien kregen de Walen nog veel meer van Lanoye te lezen, waaronder ook Troisièmes noces, bij ons bekend als Het derde huwelijk (2006). Het hoeft dus niet te verbazen dat die roman nu een Franstalige verfilming krijgt.

Met de teleurstelling van Hilde Van Mieghems Sprakeloos nog vers in het achterhoofd, hoopten we dat regisseur David Lambert (die met zijn mooie debuut Hors les murs naar Cannes mocht) het werk van Lanoye deze keer wel eer zou aandoen. Maar helaas. Lambert, die het scenario ook zelf schreef, probeert de scherpe schrijfstijl van Lanoye te vertalen in een lichtkomische verteltoon, en dat levert niet het gewenste resultaat op. De grappen landen zelden, en ook de meer tragische passages maken weinig indruk.

Te weinig tanden

Troisièmes noces gaat over de homoseksuele vijftiger Martin (de immer uitstekende Bouli Lanners), die diep in de put zit na de dood van zijn echtgenoot. De jonge Congolese Tamara (Rachel Mwanza, vooral overtuigend wanneer ze verdrietig moet zijn) geeft zijn leven een nieuwe wending: op vraag van een vriend gaat Martin een schijnhuwelijk met haar aan, om haar papieren te bezorgen. In ruil krijgt Martin een smak geld, waardoor hij zijn huis zal kunnen behouden – de laatste herinnering aan zijn overleden man.

Maar de overheid ruikt meteen onraad. Martin was jaren geleden een van de eerste Brusselaars die een homohuwelijk aanging, dus met zijn nieuwe bruid springt hij er wel uit. De Dienst Vreemdelingenzaken komt op de meest onmenselijke uren controleren of Martin en Tamara wel degelijk het bed delen. De scènes waarin de jacht op illegalen centraal staat, prikkelen, want anno 2018 voelen ze nog een stuk relevanter dan in 2006. Het was dus wel fijn geweest als deze film als geheel wat meer tanden had gehad.

Trappelen aan de oppervlakte

Er zat best wat filmisch potentieel in dit verhaal, maar meer dan eens doet Lambert dat verdampen met te voor de hand liggende oplossingen. De overleden geliefde die plots weer levend en wel in de kamer lijkt te staan: is er een groter cliché om gemis uit te drukken? Ook het metaforische contrast tussen het oude, futloze Europa (verbeeld door de doodzieke Martin) en de energie en levenslust van Afrikaanse migranten kon anders en beter uitgespit worden. Troisièmes noces is best een sympathieke film, maar blijft te veel aan de oppervlakte trappelen.

Zou het dan echt kunnen dat Jan Verheyen (Alles moet weg) de enige is die ooit een deftige Lanoye-verfilming heeft gemaakt? Wat een vreemde wereld.

Troisièmes noces loopt nu in de bioscoop.