Heeft de Carrefour-55-plusser nog een plek op de arbeidsmarkt?

"Dus, mevrouw heeft ervaring in de verkoop? In een warenhuis? Wij werken samen met een grote supermarkt. Zowel in Zedelgem als in Varsenare zoekt die momenteel mensen. Als mevrouw deze week binnenspringt, liefst in de voormiddag, dan kunnen we het bespreken."

Mijn gefictionaliseerde moeder – 56 jaar oud, een carrière lang achter de Carrefour-kassa en geen zin in brugpensioen – mag op beide oren slapen. De vriendelijke jongedame van het interimkantoor heeft een oplossing klaar voor wie in deze situatie zit. Tenminste als de (m/v) in kwestie in het Brugse woont. 

Stereotypen

Rond het 'Carrefour-profiel' is dezer dagen veel discussie, niet in het minst in de schoot van de regering. De excellenties rollen, voor de verandering, bekvechtend over straat. Het bekvechten gaat vooral over wie precies verantwoordelijk is voor de beslissing dat de Carrefour-56-plussers met brugpensioen kunnen. 

Maar er zijn ook andere belangrijke vragen. Bijvoorbeeld: waar vindt zo’n 56-jarige kassier nog een nieuwe job, na een loopbaan van ruim 30 jaar? In het Brugse zijn er mogelijkheden, maar dat kan ook een toevalstreffer zijn. De werkgevers staan namelijk niet te springen om en masse 55-plussers aan te werven. Die zijn namelijk veel duurder en – zo wil het cliché – minder flexibel dan jongere concurrenten.

“Er bestaan flink wat stereotypen over 55-plussers. Dat breekt hen op de arbeidsmarkt soms zuur op. Het is moeilijk om hen aan een job te helpen, zeker laaggeschoolden, maar hopeloos is het zeker niet”, zegt Shaireen Aftab, woordvoerder van de Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling (VDAB).

"Een job in dezelfde sector is in de meeste gevallen ideaal, maar je kunt niet alle Carrefour-mensen copy-pasten naar een ander bedrijf. Daarom proberen we zulke profielen vaak te herscholen naar een andere job", zegt Aftab. De VDAB probeert voor die doelgroep extra gewicht in de schaal te werpen door voor hen een persoonlijk traject uit te stippelen: stages, werkplekleren, individuele beroepsopleidingen,… 

Voor eclatante successen zorgt dat niet meteen. Ons land scoort zeer slecht inzake activering van 55-plussers. Sinds dit jaar is in België net de helft van hen aan het werk, berekende de OESO begin dit jaar. We scoren een stuk slechter dan buurlanden als Nederland (66 procent) en Duitsland (70 procent). Wie in België op die leeftijd zonder werk valt, klimt daar niet snel uit. Van alle 'nieuwe' werkloze 55-plussers, die zes maanden of minder werkloos waren, vond het eerste kwartaal van 2018 slechts 28,2 procent een nieuwe job, blijkt uit VDAB-cijfers. 

Andere flexibiliteit

Toch is het lang niet onmogelijk, benadrukt Accent Jobs, dat jaarlijks enkele duizenden 55-plussers aan een nieuwe job helpt. Lieven Van Nieuwenhuyze van House of HR, de koepel boven Accent Jobs, wil het cliché van de rigide, oudere werknemer ontkrachten. "Vaak hebben 55-plussers een andere flexibiliteit. Ze vinden andere soorten werkuren fijn. Hun kinderen zijn het huis al uit, dus ze kunnen een goede aanvulling zijn op jongere collega's", zegt Van Nieuwenhuyze, die positief blijft voor de Carrefour-werknemers. "Er zijn veel openstaande vacatures, ook in de retail. En ze kunnen ook omschakelen naar een andere sector. Waarom kunnen ze niet in de e-commerce terecht, om pakketten samen te stellen?" 

Omschakeling, het woord is gevallen. Niemand is verplicht om een leven lang hetzelfde werk te doen, dat spreekt voor zich. Toch wordt maar zelden gesproken over her- of omscholing bij 55-plussers. Onterecht, vindt Marc Van Harneveldt van RiseSmart, de outplacement- en coachingdivisie van Randstad. "We onderschatten de kwaliteiten en de competenties van de 55-plusser enorm. Neem nu arbeiders. Vaak denken we dat zij digitaal niet onderlegd zijn, maar vaak hebben zij ervaring met allerhande digitale machines."

"Ik denk dat veel van deze mensen bij Carrefour bereid zijn om zich kort te herscholen en iets anders te gaan doen", zegt Van Harneveldt. "De sociale sector is een goed voorbeeld: maaltijden bedelen, poetsen of administratieve taken in een ziekenhuis. Ook in de poetsindustrie, de horeca en callcenters is er een groot tekort aan werkkrachten. Op basis van hun competenties kunnen we een nieuwe weg zoeken. We mogen deze mensen niet zomaar weggooien, ik denk dat er veel van hen nog niet klaar zijn om op pensioen te gaan."