Bestaat ze wel, de wet die kinderen van hun ouders scheidt en die Trump zelf "verschrikkelijk" vindt?

"Zet druk op de Democraten om de verschrikkelijke wet te beëindigen die kinderen van hun ouders scheidt wanneer ze de grens met de VS oversteken", tweette Trump al eind mei. Sindsdien volgt de ene tweet na de andere waarin de president de praktijk aanklaagt. "Gezinnen scheiden aan de grens is de schuld van slechte wetten die zijn ingevoerd door de Democraten", klonk het op 5 juni. "De Democraten veroorzaken het scheiden van gezinnen aan de grens met hun verschrikkelijke en wrede wetgevende agenda", tweette hij tien dagen later. 

En gisteren schreef de president nog: "Het is de schuld van de Democraten dat we zwak en ineffectief zijn wat betreft grensveiligheid en criminaliteit. Dat ze ook eens denken aan de levens die verwoest worden door criminaliteit die er komt door illegale immigratie. Verander de wetten!" 

Het mag dus duidelijk zijn: de verschrikkelijke beelden en geluidsopnames van huilende kinderen die zonder hun ouders worden opgesloten in kooien aan de Amerikaanse grens, het is voor de president allemaal de schuld van de Democraten. Als zij willen, dan kan die "verschrikkelijke" praktijk meteen gestopt worden. Maar ze willen niet. 

Er is geen enkele wet die voorschrijft dat kinderen en ouders gescheiden moeten worden wanneer ze illegaal de VS binnenkomen. De "verschrikkelijke wet" waar Trump naar verwijst, bestaat gewoonweg niet.

Wie illegaal het land binnenkomt, pleegt volgens het Amerikaanse rechtssysteem in feite een federaal misdrijf. En wie een misdrijf pleegt, wordt aangehouden en beschuldigd. Minderjarige kinderen kunnen in tegenstelling tot hun meerderjarige ouders niet naar de gevangenis gestuurd worden, dus zij worden geplaatst onder de voogdij van de overheid, waarna ze ofwel worden opgevangen door familieleden, in een pleeggezin terechtkomen, of in een jeugdinstelling. 

Dat is de algemene regel. 

Vraag is nu of je die regel ook toepast op ouders die met hun kinderen illegaal de grens oversteken. Trump en zijn ministerploeg vinden van wel. Minister van Binnenlandse Veiligheid Kirstjen Nielsen zegt zelfs dat het scheiden van ouders en kinderen "helemaal geen beleid" op zich is. Het is gewoon de toepassing van de regel. "Wat er veranderd is, is dat we niet langer volledige groepen mensen die de wet overtreden, een uitzondering geven", zei ze gisteren. 

Die strikte toepassing is dus wel degelijk nieuw, officieel ingevoerd door een instructie van het ministerie van Binnenlandse Veiligheid. Tot die dag werden gezinnen die met hun kinderen illegaal de grens overstaken, bijna nooit vervolgd als criminelen. Ze werden wel opgepakt en samen naar een detentiecentrum gestuurd, waar ze verbleven tot een immigratierechter over hun lot besliste. Ofwel kregen ze toegang tot de gewone asielprocedure, ofwel werd hun aanvraag afgewezen en werden ze teruggestuurd.

Minister van Justitie Jeff Sessions kondigde de strenge toepassing al in april en mei aan. "Wie illegaal de grens oversteekt, zal door het Departement Binnenlandse Veiligheid worden doorverwezen naar Justitie voor vervolging. Ouders zullen naar detentiecentra worden gebracht, als je een kind bij je hebt wordt dat van je gescheiden zoals de wet het voorschrijft. Als je dat niet leuk vindt, smokkel je kinderen dan niet over de grens." 

Sinds de strikte toepassing half april tot eind mei werden zo al 1.995 kinderen van hun ouders gescheiden.

Neen. Er zijn wel claims dat er onder Obama meer kinderen van hun ouders gescheiden waren dan nu het geval is, maar die kloppen niet. Vanaf 2014 werden de VS geconfronteerd met een hoge instroom van minderjarigen die het land probeerden binnen te geraken. Maar zij reisden sowieso al zonder hun ouders, waardoor er een stijging te zien was van niet-begeleide minderjarigen.

Uiteraard zijn de detentiecentra van waaruit nu de beelden en geluidsopnames naar buiten komen, niet nieuw. Die bestaan al langer. Ze werden echter nog nooit gebruikt om ouders van hun kinderen te scheiden. Gezinnen met kinderen verbleven er onder Obama al, soms maandenlang.

Een rechter maakte na de grote instroom van illegale immigranten in 2014 een einde aan de ongelimiteerde opsluiting van gezinnen met kinderen. Ze mochten nog maximaal 20 dagen opgesloten worden, daarna moesten ze vrijgelaten worden: het zogenaamde 'catch and release'-principe. In de praktijk zorgde dat ervoor dat veel gezinnen in de illegaliteit verdwenen.

En het is net dat principe, dat er dus effectief onder Obama en de Democraten kwam, dat Trump en zijn ploeg een doorn in het oog is. Volgens minister Nielsen is het aantal asielzoekers met kinderen het afgelopen jaar verzesvoudigd, omdat gezinnen uit Centraal-Amerika en smokkelaars het principe uiteraard ook kennen. 

Daarom dus wordt de grens illegaal oversteken nu ook als een echt misdrijf behandeld.

Trump wil uiteraard nog altijd dat zijn grensmuur er komt, vandaar zijn herhaalde oproepen "de wetten te veranderen". Hij lijkt de Democraten met de nieuwe richtlijn op de knieën te willen dwingen zodat ze in ruil voor het beëindigen ervan zullen meestappen in zijn plan. Dat is wat hij ook eist in zijn tweets. Elke nieuwe immigratiewet, en er liggen er momenteel twee voor in het Congres, moet budget voor de muur bevatten. 

Het is ook wat Sessions gisteren nog verklaarde: "Als we de muur hadden en nieuwe wetten, dan hoefden we niet zulke verschrikkelijke keuzes te maken."

De minderjarigen die van hun ouders worden gescheiden, worden in theorie maximaal 72 uur vastgehouden in de kooien bij de immigratiedienst. Daarna worden ze overgedragen aan het Bureau voor Plaatsing van Vluchtelingen, dat opvang zoekt bij een pleeggezin of andere familieleden.

Maar de praktijk toont iets anders aan. Door de nieuwe richtlijn kan het immigratiebureau de hoge instroom niet aan. Ook zijn de eisen voor pleeggezinnen strenger geworden, waardoor de wachtlijsten aangroeien. Twaalfduizend kinderen zitten er nu al bijna in de opvangcentra, waardoor veel kinderen langer dan de drie dragen in de kooien moeten verblijven.

Het is uiteindelijk niet de bedoeling dat de kinderen herenigd worden met hun ouders. Tijdens een eerdere rechtszaak verklaarde het ministerie van Justitie aan de rechter dat "eens een ouder opgepakt is en het kind zich in een opvangcentrum bevindt, de overheid hen niet probeert te herenigen". "In plaats daarvan wordt het kind bij andere familieleden geplaatst, als het die heeft." 

Ouders die hun straf hebben uitgezeten, mogen wel zelf proberen herenigd te worden met hun kinderen, maar krijgen daarbij geen hulp van de overheid. 

"Het stijgende aantal kinderen die van hun ouders worden weggehaald, maakt me ziek", aldus Democratisch senator Michael Bennet. "Maar de president en zijn regering blijven onwaarheden rondstrooien en anderen de schuld geven voor hun eigen wreedheden." Democratisch fractieleider Nancy Pelosi riep Trump op "deze inhumane, barbaarse praktijken" te stoppen. 

Het harde optreden lijkt ook weinig bijval binnen de Amerikaanse samenleving te krijgen. In een peiling die de zender CBS gisteren bekendmaakte, vindt 67 procent van de ondervraagden het "onaanvaardbaar" dat kinderen van hun ouders worden gescheiden.

Ook 39 procent van de kiezers van Trump is tegen deze maatregelen. Vooral jongere en gematigde Republikeinen zijn van mening dat het uit elkaar halen van gezinnen onaanvaardbaar is. Bij de Democraten is dat 90 procent. Trumps immigratiebeleid in zijn geheel krijgt slechts van 35 procent van de ondervraagden instemming. In mei was dat nog 40 procent.

Wat houdt het zero tolerance-beleid precies in?

Van waar komt de ophef zo ineens?

Hoe reageren Trumps partijgenoten en de rest van de wereld?

Waarom is Melania het oneens met haar man?

Wat zijn de gevolgen voor Trump?