In België is het verboden sigaretten te verkopen aan jongeren onder de zestien. Automaten in cafés werken daarom sinds 2006 met ‘age coins’. Cafébazen mogen zo’n muntje alleen meegeven aan wie oud genoeg is. “Maar dat systeem faalt. De muntjes zijn vaak voor iedereen beschikbaar”, zegt Els Van Hoof, parlementslid voor CD&V. Zij diende in 2016 al een wetsvoorstel in rond de automaten en trekt al langer aan de kar in de strijd tegen de sigaret. “We moeten vermijden dat jongeren beginnen te roken. Dat kan door het aantal verkooppunten te verminderen.”

Twee jaar discussie

Pas volgende week wordt over het nieuwe verbod gestemd in de commissie Volksgezondheid. Maar zowel CD&V, N-VA als Open VLD geven aan dat een compromis in de maak is. De partijen van de meerderheid discussiëren al twee jaar in het parlement over een volgende stap in de strijd tegen tabak. Nu is de knoop zo goed als doorgehakt, zegt ook Renate Hufkens van N-VA. Uit cijfers die zij opvroeg, blijkt dat bij grofweg een op de vijf automaten de leeftijdsvergrendeling niet in orde is. Toch zijn er nog nooit toestellen verzegeld. “Ook de handhaving faalt dus”, zegt Hufkens. “Nochtans zijn jongeren extra kwetsbaar voor de schadelijke gevolgen van roken.”

N-VA pleit ook voor een verhoging van de minimumleeftijd om tabak te kopen naar achttien. Maar die komt er niet. Ook een totaalverbod op reclame, inclusief krantenwinkels, maakt geen deel uit van het compromis. Een rookverbod in een auto met kinderen wél. Zowel Vlaanderen als Wallonië werkt daar op eigen houtje al aan. Maar volgens Open VLD is het beter om in het hele land dezelfde regels te hebben.

NSZ is geen voorstander

Het NSZ is geen voorstander van zo’n maatregel omdat het mogelijk een domper is op de inkomsten van “goede horecabazen”. Nog volgens het syndicaat zullen jongeren “altijd een manier vinden om aan sigaretten te komen”. Om die reden pleiten het NSZ voor een sensibiliseringscampagne over de schadelijke gevolgen van roken.

“We beseffen dat die maatregelen meer inspanningen vergen dan een louter verbod op sigarettenautomaten. Maar als de parlementsleden reëel begaan zijn omtrent de gezondheid van onze jongeren, nemen ze de juiste remedie”, aldus nog NSZ-voorzitter Christine Mattheeuws.