'Plofkrakers zijn experts en geven kennis door'

In Lommel werd een bankautomaat opgeblazen.© blg

De daders van de agressieve plofkraken moeten waarschijnlijk over de grens worden gezocht. In Nederland zijn ze al jaren een plaag.

Cedric Lagast

Vier gemaskerde mannen drongen woensdagnacht om 3.15 uur binnen in een kantoor van Bpost Bank in Lummen. De buren werden gewekt door een luide knal. ‘We zagen nog een zwarte auto zonder nummerplaat wegrijden’, vertelt Bert Van Dikkelen. De bank had, zoals vorige week door de sector werd beslist, ’s nachts de deuren afgesloten. Maar dat hield de krakers niet tegen: ze braken in en bliezen de bankautomaat op met gasflessen. Op hetzelfde moment beroofden twee gangsters op dezelfde manier een automaat in Lommel.

Dezelfde bende zou de voorbije maand al in Tieltwinge, Kinrooi, Buggenhout en Boechout hebben toegeslagen. Een zevende roof, in Seneffe, wordt toegeschreven aan copycats. Getuigen hoorden hoe de overvallers met een Nederlandse tongval spraken.

Piek in 2013

In Nederland zijn plofkraken al jaren een plaag. De dieven gebruiken er zware explosieven en riskeren hun leven in confrontaties met de politie. Het fenomeen piekte in 2013, toen 129 plofkraken geteld werden.

‘We schatten dat er in heel Nederland zo’n 300 plofkrakers rondlopen. Maar het merendeel, de harde kern, komt uit Utrecht’, zegt Ties Kortmann van het Nederlandse parket Midden-Limburg.

Nederland heeft ondertussen drie landelijke teams die voltijds op de plofkrakers jagen. ‘Om een plofkraak te kunnen uitvoeren, heb je kennis en expertise nodig. Anders dan bij een gewone bankoverval kan je er niet zomaar op eigen houtje aan beginnen. De daders behoren tot eenzelfde gemeenschap, en daarbinnen geven ze kennis aan elkaar door.’

Het gaat om twintigers en dertigers met een criminele achtergrond. ‘Het is een grote, diverse groep’, zegt Kortmann. ‘Ze slaan ook steeds in een andere samenstelling toe: het zijn niet altijd dezelfde drie of vier bende­leden die de overvallen plegen. Ze hebben een voorkeur voor snelle wagens, waarmee ze vlug kunnen ontkomen.’

Forensisch onderzoek

De grote massa bleef tot nu buiten schot van het gerecht. ‘Ons onderzoek loopt. Maar we moeten van elke verdachte kunnen aantonen op welke dag, en op welk moment hij toesloeg. Aantonen dat hij een bendelid is, is niet genoeg. Er komt heel veel forensisch onderzoek bij kijken.’

Toch is het aantal plofkraken in Nederland de voorbije jaren gedaald. Er kwamen technologische beveiliging en strengere straffen. De krakers schakelden over op explosieven en gingen automaten in Duitsland beroven. ‘Het zou niet onlogisch zijn dat ze nu ook in België opduiken’, denkt Kortmann.

Het Belgische federaal parket organiseerde gisterenmiddag een coördinatievergadering met de zeven betrokken parketten om informatie over de overvallen uit te wisselen. Er zou nog geen verzoek om hulp aan de Nederlandse autoriteiten zijn verstuurd.Bpost liet weten dat het versneld veiligheidsmaatregelen zal nemen. Zo zit er voortaan minder cash geld in de bankautomaten