Als het van minister van Defensie Steven Vandeput (N-VA) afhangt, komt er niets in huis van een F-16-levensduurverlenging of van de aankoop van Franse Rafale-vliegtuigen. ‘Het Franse aanbod is uitgesloten’, zegt hij stellig in een interview met De Morgen. ‘Het zou onverantwoord zijn om nog langer te talmen met een beslissing. De enige manier om een goede beslissing te nemen is de aanbestedingsprocedure uitvoeren.’

Vorige week liet premier Charles Michel (MR) nochtans een ander geluid horen. Op een persconferentie na de ministerraad zei Michel toen dat 'de regering meer informatie over het Franse voorstel zal opvragen en daarna alle aspecten bekijken’. Voor de premier waren er drie opties die naast mekaar op tafel lagen: de verlenging van de oude F-16’s, de aankoop van een van de twee vliegtuigen die deelnamen aan de request for government proposal (RFGP), de Eurofighter of de F-35 dus, of het Franse voorstel om Rafales te kopen en mee te stappen in de ontwikkeling van het gevechtsvliegtuig van de toekomst. ‘We moeten een serieuze en minutieuze analyse maken’, zei Michel. Minister van Defensie Vandeput zat erbij en keek ernaar.

Meerkost van 271 miljoen

Vandaag trekt Vandeput een streep in het zand. ‘We hadden beslist om een procedure te voeren die publiek en transparant was en die duidelijke beoordelingscriteria bevatte. Je kunt niet doen alsof de Fransen in de procedure zitten, als ze er niet in zitten. Het is enkel mogelijk om deftig te vergelijken tussen de bedrijven die het spel spelen volgens de spelregels.’

Ook het idee dat de F-16’s langer kunnen vliegen veegt hij definitief van tafel. ‘Dat heeft de oppositie ervan gemaakt. Ik heb in het parlement duidelijk aangegeven dat je dan enkel de keuze uitstelt en dat betekent een meerkost van 271 miljoen euro. We gaan de levensduurverlenging niet herbekijken.’

Michel tempert

Op het kabinet van premier Michel is men weinig enthousiast over Vandeputs sortie, maar blijft men toch zuinig met reacties. 'We houden ons aan wat er vorige week op de kern beslist is. Er zijn werkgroepen die het overleg voorbereiden en daarbij worden drie dingen bekeken: de verlenging, de offertes na de RFGP en het Franse voorstel. Daarna zal er een beslissing genomen worden in de schoot van de regering en nergens anders.'

Waarom Vandeput dan toch plots naar buiten komt? Een van de redenen is een deze week verschenen interview met de ceo van Rafale-bouwer Dassault, Eric Trappier. Dat is Vandeput in het verkeerde keelgat geschoten. Voor zover het Franse voorstel nu bekend is, gaat het om de aankoop van 34 Rafales, maar ook om een partnerschap voor de bouw van het gevechtsvliegtuig van de toekomst, samen met Frankrijk en Duitsland. Vooral dat tweede luik maakt de zaak interessant voor de Belgische regering. Maar Trappier zegt nu dat het moeilijk wordt om mee te stappen in de ontwikkeling van het SCAF (Système de Combat Aérien Futur) als België niet eerst voor de Rafale kiest.

'Als de ceo van een oorlogsindustrieel bedrijf denkt zich te moeten moeien met de Belgische politiek, dan vind ik dat het te ver gaat. De Europese defensie die ik voor ogen heb, is er niet eentje waarbij de Duitsers en Fransen het voor het zeggen hebben en de rest vanop een afstand toekijkt en af en toe de portefeuille opentrekt', zegt Vandeput ontstemd.

Geen informatie van Fransen

Voorlopig heeft de Belgische regering nog niet veel informatie over het Franse voorstel. Er is één keer overleg geweest op het kabinet van minister Vandeput met vertegenwoordigers van de Franse minister van Defensie. De Fransen legden uit dat ze met 34 Rafales binnen de voorziene enveloppe van 3,6 miljard kunnen blijven, dat de toestellen binnen de drie jaar na bestelling geleverd worden en dat we hun vliegdekschip mogen gebruiken. Maar technische details over de Rafales zelf, laat staan welke versie van het toestel Frankrijk te koop aanbiedt, zijn er voorlopig niet. Vandeput heeft die vorige week wel opgevraagd, maar voorlopig heeft hij nog niets ontvangen.

'De premier heeft mij gevraagd om het Franse aanbod verder uit te diepen. Bon, ik ben een loyale partner van deze regering en heb vrijdag gevraagd aan de Fransen: als je overal in de media beweert dat je een dossier van 3.000 bladzijden hebt, laat maar komen. Tot nu toe hadden we nog maar 40 slides gezien", zegt Vandeput. 'Maar we zijn een week verder en hebben nog niets. We hebben nog eens een rappel gestuurd. We krijgen dan het antwoord: "Laat ons eerst nog eens samenzitten om te zien hoe we dat gaan bekijken."'