Caesar valt van zijn voetstuk: "Hij was minder knap en minder heldhaftig dan gedacht"
In Leiden is een 3D-reconstructie van het hoofd van de Romeinse leider Julius Caesar onthuld, op basis van nieuw onderzoek en bestaande beelden. Conclusie: Caesar zag er niet zo knap en heldhaftig uit als wij denken.
Archeloog Tom Buijtendorp vertelde in "Radio Rusland" op Radio 1 hoe een beeld in Turijn hem deed twijfelen aan het klassieke beeld dat we kennen van Caesar. "Het beeld dat ik daar zag had aan zijn rechterkant een gekke bult op zijn hoofd. Ik heb dat aan een chirurg laten zien en die herkende dat als een blessure die een kind kan oplopen bij een zware bevalling van de moeder. Het gaat dus om een letsel aan het hoofd, dat op zich vrij normaal is. Maar een kunstenaar verzint zoiets niet en in die tijd maakten ze ook heel realistische beelden. Dat was dus onze basis en daar zijn we dan op verdergegaan."
Het was vervolgens fysisch antropoloog Maja d'Hollosy die in opdracht van het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden het hoofd van Caesar namaakte. Ze baseerde zich op de onderzoeksresultaten van Buijtendorp, op antieke, realistische bustes uit Leiden en Turijn en op munten met de beeltenis van de Romeinse heerser.
Caesar valt een beetje van zijn voetstuk
"Zoals we hem kennen is Caesar een stoere man met een wilde haardos", gaat Buijtendorp verder. "De echte Caesar is iemand met een terugtrekkende haarlijn, een kalende man die heel mager is in het gezicht en met een bult op de rechterkant van zijn hoofd."
(lees verder onder de foto)
Vanwaar dan ons beeld van de grote, heldhaftige man? "Dat hebben we te danken aan de Romeinen. Caesars opvolger Augustus liet bijvoorbeeld beelden maken van Caesar. Daar heeft Caesar een mooie haardos gekregen en een aangepast uiterlijk. Die beelden staan onder meer in het Vaticaan. Dat zijn ook de beelden die we altijd zien. De Romeinen hebben ons op dat spoor gezet en wij hebben braaf overgenomen."
Maar ook in werkelijkheid was Caesar minder heroïsch dan gedacht.
"Hij was qua overwinningen en uiterlijk minder heroïsch dan gedacht," zegt archeoloog Buijtendorp. "Zo weten we bijvoorbeeld dat hij in de lage landen een aantal strategische blunders heeft begaan."
Nog volgens Buijtendorp heeft Caesar nogal wat tijd doorgebracht in wat nu Limburg is, in de vallei van de Jeker. “Recente ontdekkingen en analyses wijzen erop dat hij ongeveer de helft van zijn campagnetijd in het noorden doorbracht, met flinke tegenslagen."
Herbeluister hier het gesprek in "Radio Rusland"
[De Romeinse heerserJulius Caesar, een van de machtigste mannen van het Romeinse rijk, bekend van onder meer de Gallische oorlogen en zijn relatie met koningin Cleopatra in Egypte, werd vermoord op 15 maart, "de iden van maart", van het jaar 44 voor onze tijdrekening.]