Stoltenberg: "Grootste stijging defensiebudget sinds Koude Oorlog"
Op een persconferentie was NAVO-secretaris-generaal Jens Stoltenberg optimistisch over de toekomst van de alliantie. De lidstaten zijn bereid om fors meer te investeren in defensie. Er zijn in het verleden ook meningsverschillen geweest en we zijn die altijd te boven gekomen. De NAVO is en blijft erg belangrijk voor de veiligheid van Europa en Noord-Amerika, zei hij.
Stoltenberg had het niet over de sfeer achter gesloten deuren op de top, maar blijkbaar zijn een aantal plooien -irritaties, zeg maar- gladgestreken. Dat bleek ook al uit de verrassende vriendelijke ontmoetingen achteraf tussen VS-president Donald Trump en de Duitse bondskanselier Angela Merkel en die tussen Trump en de Franse president Emmanuel Macron.
De topman kondigde tegen 2020 een versterking van de alliantie aan. Die zou dan 30 bataljons, voldoende gevechtsvliegtuigen en 30 marineschepen binnen de dertig dagen of minder moeten kunnen bijeenbrengen om onverwachte crises het hoofd te bieden. De alliantie gaat ook nieuwe commandocentra opzetten in Norfolk op de Amerikaanse oostkust en in Duitsland. Er komt ook een speciale eenheid tegen cyberaanvallen, antiterreur-eenheden en garanties voor de energieveiligheid van de lidstaten.
Bovendien wordt Macedonië uitgenodigd om de 30e lidstaat te worden, als de naam veranderd is in Noord-Macedonië, waardoor een conflict met Griekenland beëindigd is. Beide landen hebben daarover onlangs een akkoord bereikt.
Grootste defensiebudget sinds einde Koude Oorlog
Stoltenberg maakte zich ook sterk dat er een trendbreuk is gekomen aan het voortdurend besparen op defensie door de lidstaten, een van de belangrijkste twistpunten op de top en een prioriteit voor VS-president Donald Trump.
De lidstaten hebben beloofd om vanaf nu hun defensiebudgetten te verhogen. Vorig jaar was dat zelfs de hoogste stijging sinds het einde van de Koude Oorlog begin de jaren 90 merkte hij op. Er hebben nu al acht landen aangekondigd dat ze de beoogde drempel van 2 procent van het bruto binnenlands product aan defensie zouden besteden. Tegen 2024 zou een meerderheid van de lidstaten dat doen. Het gaat overigens niet enkel om investeringen in modern materiaal, maar ook om bijdragen van de lidstaten in manschappen en materiaal aan de operaties van de NAVO.
Zo zal Canada een nieuwe NAVO-missie in Irak leiden, waar militairen van het Iraakse leger beter opgeleid moeten worden. Er zou ook steun komen voor Jordanië en Tunesië om de legers van die landen beter te laten optreden tegenover islamitisch terrorisme.
De NAVO is goed voor Europa en voor Noord-Amerika en voor de bijna een miljard mensen die in de lidstaten wonen, zei Stoltenberg. Morgen is het de tweede dag van de top. Dan staan onder meer de relaties tot Georgië, Oekraïne en Afghanistan op de agenda. Hoe dan ook is de sfeer vandaag een stuk minder grimmig dan vanochtend leek.