De modernisering van de abortuswet is wel een belangrijke stap vooruit

Er is de laatste dagen al heel wat inkt gevloeid over het bereikte akkoord dat abortus uit het Strafwetboek haalt. Volgens de bisschoppen van de katholieke kerk gaat dit veel te ver. Voor vele progressieven gaat de modernisering van de abortuswet niet ver genoeg. Volgens ons is dit opnieuw een belangrijke stap voorwaarts. Zo gaat het altijd met ethische vooruitgang. Of het nu over homorechten, euthanasie of abortus gaat. Stap voor stap kreeg ons land de meest liberale wetten die het zelfbeschikkingsrecht van het individu ten volle respecteren.

Een constante hierbij is dat de Vlaamse liberalen en vooral haar vrouwelijke leden voorop lopen in de emancipatiestrijd: van Lucienne Herman-Michielsens over Jeannine Leduc tot Martine Taelman. Zij moesten soms meerdere legislaturen werken aan het bouwen van consensus en meerderheden over diepe ideologische verschillen en zelfs een weerbarstige koning heen. Zij werden daarin gesterkt door organisaties en mensen die mee op de barricaden stonden voor feministische waarden, voor een gelijkwaardige behandeling van holebi’s, voor het vrije denken en handelen dat de mens centraal stelt.

Een stap voorwaarts

Ook nu trokken we aan de kar. Tegen wil en dank van conservatieve partijen hebben we een doordacht wetsvoorstel inzake abortus ingediend. Tijdens hoorzittingen werden we breed gesteund in onze vraag naar een depenalisering, een verkorting van de bedenktijd en de langere termijn. Maar politiek is de kunst van het haalbare en soms een kwestie van koppen tellen. Zelfs met onze steun is er geen meerderheid in het parlement met socialisten en groenen om al onze voorstellen te realiseren.

Het zou dus onverstandig zijn geweest om dan met de voorstanders van een verruiming de eigen nederlaag te organiseren en het debat zo opnieuw voor jaren te begraven. Wij kozen voor een oplossing die een belangrijke tussenstap realiseert. Het siert de andere meerderheidspartijen dat ze op onze vraag aan tafel zijn gaan zitten om een voorstel te maken dat abortus uitdrukkelijk als een recht van de vrouw erkent en het uit de strafrechtelijke sfeer haalt.

Het wetsvoorstel is overigens op meerdere punten een stap voorwaarts. De vrouw moet niet langer een verklaring onderschrijven dat zij zich in een 'noodsituatie' bevindt om het recht op abortus uit te oefenen. Gedaan met het stigma, de druk, het verantwoorden waarom. De weloverwogen wil van de vrouw volstaat. De bedenktijd van zes dagen wordt geschrapt wanneer daar medische redenen voor zijn. Ze wordt bovendien ook toegevoegd aan de termijn van twaalf weken zodat deze de facto op dertien weken komt te liggen.

We voeren ook een plicht tot doorverwijzing in: als een arts een abortus niet wenst uit te voeren, dan moet de arts doorverwijzen naar een arts die dat wel kan en wil. Er komt zelfs een straf voor wie een vrouw verhindert zich naar een plaats te begeven om een legale abortus uit te voeren. Wat vroeger dus een misdrijf was, wordt vandaag een door de wet gegarandeerde recht en vrijheid. Dat is reële vooruitgang.

Culpabilisering

Critici beweren dat de depenalisering maar schijn is, omdat het wetsvoorstel nog steeds strafbepalingen bevat. Wij volgen die redenering niet. Een abortus die aan alle wettelijke criteria voldoet, is volledig uit het strafrecht gehaald. Daarmee maken we ook een eind aan de culpabilisering van de vrouw die ervoor kiest dit recht uit te oefenen. Een abortus die buiten de wet plaatsvindt, blijft strafbaar. Zonder sancties zouden onveilige situaties of abortussen ruim boven de levensvatbare termijn ongecontroleerd kunnen plaatsvinden.

De evaluatie van het bereikte compromis is uiteindelijk een discussie of het glas nu halfleeg of halfvol is. Voor ons is het halfvol. We hebben deze legislatuur een stap vooruit gezet. Als progressieve partij staan we klaar om in een volgende legislatuur opnieuw vooruit te gaan. Ons wetsvoorstel blijft daarbij de leidraad en een verlenging van de termijn van twaalf weken een speerpunt.