Direct naar artikelinhoud
Standpunt

Regeringsleden die officiële instanties afdreigen, doet denken aan verafgelegen, obscure regimes

Jonas Muylaert.Beeld Eva Beeusaert

Jonas Muylaert is chef politiek van De Morgen.

"De voorzitter heeft ondanks het aandringen van de leden van het comité geopteerd voor deze presentatie." Het is een kort zinnetje in een voor de rest kurkdroog verslag, maar in al zijn eenvoud is het des te beter te begrijpen: de regering-Michel heeft het Monitoringcomité – zeg maar, de begrotingswaakhond – onder druk gezet om de begrotingsinspanningen rooskleuriger te laten uitschijnen dan ze eigenlijk is. 

Dat klinkt gewichtig. Regeringsleden die een officiële instantie als het Monitoringcomité afdreigen of minstens onder druk zetten, doet denken aan verafgelegen, obscure regimes. Misschien zitten we daar op het vlak van verbroken verkiezingsbeloftes overigens niet ver van af: ook hier beloofde de regering bij aantreden een begroting in evenwicht. Een belofte die jaar na jaar minder luid werd herhaald. Tot ze helemaal vergeten werd. 

Het blijkt al lang niet de eerste keer dat topambtenaren instructies krijgen van hun voogdijminister om minzaam om te springen met cijfers

Maar belangrijker dan deze eerste – en dus historische – alarmbel van het Monitoringcomité is de manier waarop deze regering denkt te mogen en kunnen omgaan met instanties die haar moeten controleren. Zo blijkt het lang niet de eerste keer dat topambtenaren instructies krijgen van hun voogdijminister om minzaam om te springen met cijfers. Bronnen binnen het Monitoringcomité geven aan dat dit jaar niet anders is dan andere jaren. Wat de regering met haar speciale hocus pocus niet omlaag krijgt tijdens de begrotingsonderhandelingen, moet het monitoringcomité er al op voorhand uithalen. Wie in dat zevenkoppig comité kritiek durft te uiten, werd – tot dit jaar tenminste – de mond gesnoerd. Tot zover het aura van het eerbiedwaardig Monitoringcomité. 

Zo vergaat het ook de Inspectie van Financiën, het Planbureau en het Rekenhof. De drie instanties waarschuwen al járen dat minister van Financiën Johan Van Overtveldt (N-VA) de inkomsten te hoog inschat, waarna Van Overtveldt de kritiek telkens weer aan de kant schuift. Resultaat: een ontspoord begrotingsbeleid dat meer weg heeft van een haarspeldbocht dan een rechte lijn richting begrotingsevenwicht. 

De opmerkelijke passage in het verslag van het Monitoringcomité bevestigt het beeld van een ongenaakbare regering-Michel. Van "wereldvreemde rechters" die het beleid durven te bekritiseren tot een diepe minachting voor parlementsleden die durven uit de pas te lopen. Al die instanties zouden nochtans een evenwicht moeten bieden tegen een van nature machtshongerige regering. 

Drie maanden voor de gemeenteraads-verkiezingen lijkt nog maar weinig te lukken

Het zal afwachten zijn of de regering haar – zelf verlaagde – begrotingsdoelstelling kan waarmaken. Drie maanden voor de gemeenteraadsverkiezingen lijkt nog maar weinig te lukken. De kans dat premier Michel de zoektocht naar de beoogde miljarden tot over 14 oktober zal proberen te tillen, is niet gering. Want dan mag de regering zich al wel ongenaakbaar voelen, in de praktijk is ze al maandenlang verlamd door de nakende verkiezingen.