Direct naar artikelinhoud
Racisme

VS hervatten onderzoek naar gruwelijke moord op zwarte jongen uit tijd van rassenscheiding

J.W. Milam (links) en Roy Bryant (rechts) tijdens het proces tegen hen wegens de moord op Emmett Till in 1955. Die zou Carolyn Bryant (derde van rechts) hebben lastiggevallen.Beeld AP

De Amerikaanse justitie is een nieuw onderzoek begonnen naar de gruwelijke moord op Emmett Till, een zwarte jongen die in 1955 door witte racisten in Mississippi werd afgetuigd en doodgeschoten. Zijn dood schokte de wereld en gaf een impuls aan de Amerikaanse burgerrechtenbeweging.

De zaak werd in 2007 gesloten omdat de verdachten inmiddels waren overleden. In een rapport aan het Congres meldde het ministerie van Justitie onlangs dat er "nieuwe informatie" is opgedoken die een heropening van de zaak rechtvaardigt. Nabestaanden van Emmett Till drongen al jaren aan op een nieuw onderzoek naar de geruchtmakende moord waarvoor nooit iemand is veroordeeld.

De 14-jarige Till, die zelf afkomstig was uit Chicago, logeerde bij familie in Mississippi toen hij ervan werd beschuldigd dat hij een witte vrouw, Carolyn Bryant, had lastiggevallen in een winkel. Hij zou zich tegen haar aan hebben gedrukt en seksuele toespelingen hebben gemaakt. Uit woede daarover ontvoerde Roy Bryant, de man van de vrouw, en diens halfbroer J.W. Milam de zwarte jongen, sloegen hem half dood en schoten hem vervolgens door zijn hoofd.

Tills verminkte lijk werd later in een rivier teruggevonden. In de hoop dat hij niet teruggevonden zou worden, hadden de daders zijn lichaam in de rivier gegooid, nadat ze met prikkeldraad een machine om katoen te ontpitten aan zijn nek hadden vastgemaakt.

Foto’s van Tills verminkte lijk gingen de hele wereld over en werden een aanklacht tegen de vernederingen die de zwarten moesten ondergaan

Open kist

Bij de begrafenisplechtigheid liet zijn moeder, Mamie Till, zijn lijkkist open staan zodat iedereen kon zien wat ze haar zoon hadden aangedaan. De foto’s van Tills verminkte lijk gingen de hele wereld over en werden een aanklacht tegen de vernederingen die de zwarten tijdens de rassenscheiding in het diepe zuiden moesten ondergaan.

Bryant en Milam werden opgepakt en aangeklaagd voor de moord. Tijdens het proces zei Carolyn Bryant dat een ‘nigger man’ die ze niet kende haar in de winkel had vastgepakt en obscene dingen had gezegd. Na kort beraad sprak de jury, die geheel uit witte mannen bestond, de twee verdachten vrij. Later gaven Bryant en Milam in een vraaggesprek echter toe dat ze Emmett Till wel degelijk hadden vermoord. Toch kwam het nooit tot een nieuw proces.

Het is niet helemaal duidelijk wat de nieuwe informatie is waarover het ministerie van Justitie nu zegt te beschikken. Vermoedelijk is die afkomstig uit een recent boek van de historicus Timothy Tyson over de zaak: The Blood of Emmett Till. Daarin schrijft hij dat er volgens getuigen ook een vrouw in de auto zat waarmee Bryant en Milam de zwarte jongen ontvoerden. Wie dat was, is nooit duidelijk geworden.

Emmett Till, wiens verminkte lijk in een rivier werd teruggevonden.Beeld AP

Wetsvoorstel

In een interview met Tyson gaf Carolyn Bryant, die nu als Carolyn Donham door het leven gaat, toe dat Till haar nooit heeft vastgepakt en ook nooit iets onfatsoenlijks heeft gezegd. "Niets wat die jongen heeft gedaan kan ooit rechtvaardigen wat er met hem is gebeurd", zei ze. Donham, die nu 84 is, wilde niet reageren op het nieuws dat justitie het onderzoek naar de moord heeft hervat.

Deborah Watts, een nicht van Till die jarenlang heeft geijverd voor het heropenen van de zaak, was uitgelaten over het nieuws. Ze wilde verder niets kwijt over de aard van het nieuwe bewijsmateriaal uit vrees het onderzoek te ondermijnen.

De zwarte burgerrechtenactivist Jesse Jackson zei dat het heropenen van het onderzoek naar de zaak-Emmett Till voor de Senaat een extra aanleiding moet zijn een wetsvoorstel aan te nemen dat lynchen eindelijk een misdaad onder het federale strafrecht maakt. Eerdere voorstellen in die richting stuitten altijd op verzet van Congresleden uit de zuidelijke staten.

'Niets wat die jongen heeft gedaan kan ooit rechtvaardigen wat er met hem is gebeurd'
Carolyn Bryant

Vooral in die staten kwam het tot in de jaren zestig van de vorige eeuw regelmatig voor dat zwarten werden gelyncht, bijvoorbeeld omdat ze een witte vrouw onheus zouden hebben behandeld of geen ‘meneer’ hadden gezegd tegen een politieagent. In totaal werden tussen 1882 en 1968 in de VS ruim 4.700 mensen gelyncht, hoofdzakelijk zwarten.