Bepaal zelf hoe de film afloopt

Late Shift belooft een interactieve filmervaring, waarbij de kijker het verloop van het verhaal bepaalt. Dat klinkt als een gimmick die vooral slecht acteerwerk moet camoufleren. Een gekunstelde poging waarbij de plot niet écht wordt aangepast, omdat er hooguit twee verschillende eindes zijn gedraaid.

Maar Late Shift is anders. De Zwitsers-Britse coproductie heeft maar liefst zeven mogelijke eindes, slechts één daarvan is een happy end. En dat eindpunt wordt gaandeweg bepaald, op basis van de bijna 180 dilemma's waar het hoofdpersonage Matt voor staat. Het is de kijker die mag beslissen, in naam van de protagonist. Liegen of de waarheid vertellen? Vluchten of toch maar blijven?

Want die Matt, een wiskundestudent die bijklust in een parkeergarage, komt terecht in een benarde situatie. Hij wordt gedwongen om te participeren in een brutale overval op een bekend Londens veilinghuis. In een poging te ontsnappen, moet hij steeds opnieuw keuzes maken. Het merendeel daarvan heeft geen substantiële invloed op het verloop van het verhaal. Maar een dozijn van die vragen duwen de film wel degelijk een heel andere richting uit. En het bepaalt of de film na 70 minuten al is afgelopen, of nog 20 minuten langer doorgaat. In totaal staat er ruim zes uur en een half aan beeldmateriaal klaar.

Wie de film individueel bekijkt, heeft dus alle touwtjes zelf in handen. Maar Late Shift deed het sinds de première in 2016 ook goed in bioscopen over de hele wereld. De koers wordt dan bepaald op basis van de meerderheid van het publiek. De dilemma's verschijnen op het scherm, kijkers krijgen een seconde of drie om via een app op hun smartphone te stemmen. Zaterdagavond zal dat ook het geval zijn bij de openluchtscreening in Leuven, tijdens Zomerfilms 2018.

Het succes is deels te verklaren door het sterke acteerwerk van Joe Sowerbutts als Matt en de strakke regie van Tobias Weber. Toch is het vooral de technologie die hier een glansrol speelt. Bij eerdere interactieve experimenten stokte het beeld vaak na zo'n voxpop. Maar in Late Shift zijn de overgangen naadloos, zonder pauzes of laadtijd van het volgend stukje film. En dat allemaal dankzij de Zwitserse start-up Ctrl Movie, waarvan - niet toevallig - regisseur/scenarist Weber mede-oprichter is. Voor zijn film werkte hij samen met programmeurs om software te ontwikkelen die de interactieve bioscoopervaring mogelijk maakte. 

Op twee belangrijke filmfestivals, Cannes en Sundance, was Late Shift een ware sensatie. In die mate dat Ctrl Movie vorig jaar werd opgeslokt in het een nieuwe filmbedrijf Kino Industries, in hartje Hollywood. En dat verkocht de interactieve technologie onlangs aan 20th Century Fox, dat er binnenkort al een kinderboek mee wil verfilmen.

"Daarvoor hadden we te maken met het probleem van de kip of het ei", zei Weber daarover aan de Zwitserse krant NZZ am Sonntag. "Bioscoopexploitanten wilden niet investeren in ons systeem, omdat er nog geen geschikte films waren. En de studio's zagen er op hun beurt geen heil in, omdat de filmzalen geen interactieve films konden vertonen." Nu Fox op de kar is gesprongen, zou dat wel eens kunnen keren.

Maar behalve de technologische vooruitgang, is de participerende cinema ook een interessant psychologisch experiment, vindt Weber. "In het beste geval leert een kijker iets over zichzelf, wanneer hij naar een film kijkt", zegt hij. "Met Late Shift proberen we dat concreet te maken. Het is aan de kijker om te bepalen of hij opteert voor de kracht van het woord, of hardhandig wil terugslaan. Om te vergeven of te kiezen voor brutale wraak. En dat laten we gewoon gebeuren, zonder er een oordeel over te vellen. Het interactieve format confronteert een publiek met de gevolgen van zijn gedachten en acties." En misschien zijn die gemaakte keuzes ook gesneden koek voor studenten psychologie?

14/7 in het Stadpark van Leuven, zomerfilms.be