Vier zelfdodingen op het spoor op dezelfde plek in vier dagen tijd

© Lisa Van Damme; LVD

Voor de vierde dag op rij vond gisteren een zelf­doding plaats op de lijn Antwerpen-Mechelen in de buurt van Duffel. De spoorbond vraagt om maatregelen te nemen.

poj, pl

De Onafhankelijke Vakbond Spoorwegpersoneel (OVS) vraagt de NMBS om in Duffel de ‘procedure voorzichtig rijden’ in te stellen. Die procedure geldt wanneer er rond de spoorlijn iets ongewoons gebeurt: een brand of een ongeval, maar ook wanneer er mensen dicht bij de sporen zijn gesignaleerd. Dan moeten de bestuurders er vaart minderen, zodat ze sneller kunnen remmen.

De OVS doet het verzoek na vier incidenten in vier dagen. Maandag was er een zelfdoding in de directe omgeving van het treinstation van Duffel. Dinsdag en woensdag gebeurde dat net voor het perron. Gisteren kwam een persoon om het leven na een aanrijding ter hoogte van het station in Kontich, amper een halte van Duffel verwijderd. De NMBS gaat nog niet op de vraag in.

Ook Staf Aerts, waarnemend burgemeester van Duffel, neemt voorlopig geen extra maatregelen: ‘Op dit moment doen alle betrokkenen al alles wat mogelijk is om die ongevallen te voorkomen.’

Psychiatrisch Ziekenhuis

Twee van de drie mensen die in Duffel om het leven kwamen, waren patiënten van het Psychiatrisch Ziekenhuis, dat vlak bij de spoorlijn ligt. Het is met ruim 800 patiënten een van de grotere psychiatrische ziekenhuizen in Vlaanderen en heeft zowel open als gesloten afdelingen. Er worden onder anderen patiënten met depressies en persoonlijkheidsstoornissen behandeld. De directie van het ziekenhuis, dat onderdeel is van de vzw Emmaüs, wil om kopieergedrag te vermijden geen verdere informatie verschaffen bij de gebeurtenissen.

Het psychiatrisch centrum van Duffel is lang niet het enige dat in de onmiddellijke omgeving van een spoorlijn gevestigd is. De trein was tot voor enkele decennia vaak het enige vervoermiddel waarmee patiënten en hun bezoekers zich van en naar het centrum konden verplaatsen. Zo is ook het Universitair psychiatrisch centrum van de KU Leuven in Kortenberg op korte afstand van de treinsporen gelegen. Ook daar leidt dat tot ‘bezorgdheid’.

Voor Infrabel staan psychiatrische ziekenhuizen bekend als locaties met een verhoogd risico. Er worden nog meer dan op andere locaties inspanningen gedaan om de toegang tot de sporen onmogelijk te maken. Eind 2015 werd de omheining naast de spoorweg in Duffel met driehonderd meter verlengd. Maar de spoorweg volledig afschermen, is onmogelijk: via het perron zal er altijd toegang zijn.

Zelfdoding in en rond een psychiatrisch centrum helemaal uitsluiten, is niet mogelijk, zegt ­Vicky Matthysen, diensthoofd psychiatrie bij ZNA Stuivenberg in Antwerpen. ‘En patiënten minder mogelijkheden geven om naar buiten te gaan, is geen oplossing.’

Meer familiebezoek

‘De periode kort na een zelfdoding van een patiënt is voor een psychiatrisch centrum een uiterst kwetsbare tijd. Veel mensen die er opgenomen zijn, hebben zelf donkere periodes in het leven gekend. Zij zijn nog meer dan anderen gevoelig voor zulke gebeurtenissen. Centra besteden dan nog meer dan anders aandacht aan gesprek en nabijheid. Vaak wordt aan familie gevraagd om nog meer op bezoek te komen.’

Voor de impact van een zelfdoding helemaal is gaan liggen, zijn meerdere weken nodig, zegt Matthysen.

Wie met vragen zit rond zelfdoding, kan terecht bij de Zelfmoordlijn op het gratis nummer 1813 en op de website www.zelfmoord1813.be.