Van straatjongen tot superster: wie is Kendrick Lamar, de afsluiter van Pukkelpop 2018?

Kendrick Lamar Duckworth wordt op 17 juni 1987 geboren in Compton, een voorstad van Los Angeles in Californië. Zijn ouders zijn afkomstig uit Chicago, maar verhuisden om aan het straatgeweld te ontsnappen. Nochtans staat ook Compton om zijn gewapende bendes en drugsgeweld bekend. Zijn vader zou banden hebben met de Gangster Disciples, een van de bendes van Chicago.

De rauwe omgeving waarin Lamar opgroeit, zal zijn persoonlijkheid grondig beïnvloeden. Ook het feit dat zijn gezin van de bijstand moet leven en in een sociale woning woont, laat een stempel na. Tegelijk is hij een goeie student die houdt van schrijven. Eerst poëzie en verhalen, later ook lyrics. Het geweld en de omstandigheden lijken hem meer te inspireren dan dat ze hem raken.

In 1995 is hij als kind van 8 getuige van de opnames van de videoclip bij "California love", de hit van Tupac Shakur en Dr. Dre. Het is een ervaring die hij niet licht vergeet.

In 2003 brengt Lamar "Youngest head nigga in charge" uit, zijn eerste verzameling rapnummers. Dat doet hij onder het pseudoniem K-Dot. Het levert hem naast lokaal succes een platencontract bij Top Dawg Entertainment op. In 2005 volgt "Training day" en in 2009 "C4". Hij werkt samen met verschillende andere rappers als Jay Rock, Ab-Soul en Schoolboy Q. Samen richten ze de hiphopgroep Black Hippy op.

De ster van Lamar rijst en in 2010 brengt hij met "Overly dedicated" een vierde keer een verzameling nummers uit. Dat doet hij voor het eerst onder zijn echte naam. Datzelfde jaar verschijnt ook "Section.80", zijn eerste studioalbum. De bekende rapper Dr. Dre merkt hem op en neemt hem onder zijn vleugels.

2012 betekent de grote doorbraak voor Lamar. In oktober brengt hij het studioalbum "good kid, m.A.A.d city" uit dat lovende kritieken krijgt. Hij scoort hits met nummers als "Swimming pools (drank)" en "Poetic justice" en verschijnt in veelbekeken programma's als "Saturday night live", "Late night with David Letterman" en "Late night with Jimmy Fallon". Zijn succes en zijn fanbase groeien zienderogen.

Lamar gaat de samenwerking met tal van grote namen uit de hiphopwereld als Eminem en Kanye West aan. In oktober 2013 gaat hij met die laatste in zee voor The Yeezus Tour. In de aanloop naar zijn 3e studioalbum "To pimp a butterfly" brengt hij eind 2014 de single "i" en begin 2015 de single "The blacker the berry" uit. Ze verkopen als zoete broodjes.

In 2017 pakt Lamar met zijn 4e (en voorlopig laatste) studioalbum uit. Het krijgt de naam "Damn" en telt nummers als "Humble". Onder anderen Rihanna, Zacari en U2 werken aan de plaat mee.

Recent schrijft hij de soundtrack bij de superheldenfilm "Black panther" die momenteel in de zalen loopt. Daarvan verschijnen de singles "All the stars" (samen met SZA), "King's dead" (samen met Jay Rock, Future en James Blake) en "Pray for me" (samen met The Weeknd).

Samen met zijn status is de invloed van Lamar gegroeid, invloed die hij te gepasten tijde laat gelden. Op politiek vlak houdt hij zich aanvankelijk op de vlakte. In de aanloop naar de Amerikaanse presidentsverkiezingen van 2012 zegt hij eerst dat hij niet gaat stemmen, maar later verandert hij het geweer van schouder en spreekt hij zijn steun voor Barack Obama uit.

In januari 2016 ontmoeten de twee elkaar. De oud-president zegt later in een interview dat zijn favoriete nummer van 2015 "How much a dollar cost?" van Lamar is.

Lamar verwijst in zijn lyrics geregeld naar het lot van Afro-Amerikanen, zowel in het heden als in het verleden. Zo schrijft hij het nummer "King Kunta" over Kunta Kinte, een personage uit het boek "Roots: the saga of an American family" van Alex Haley over het leven van een Afrikaanse slaaf in de 18e eeuw.

Meer impliciet dan expliciet laat Lamar ook in het "Black Lives Matter"-debat zijn stem horen. Zijn nummer "Alright" groeit uit tot het lijflied van de beweging nadat verschillende protestleiders het in het openbaar hebben gezongen.

Zoals vele rappers voor hem, veroorzaakt Lamar af en toe een controverse. In augustus 2013 jaagt hij heel wat Amerikaanse rappers tegen zich in het harnas wanneer hij hen met naam en toenaam vernoemt in een vers van het nummer "Control" van Big Sean. Hij dreigt daarbij zijn concurrenten te vermoorden.

Ook zijn nummer "The blacker the berry" doet stof opwaaien door een vers waarin hij naar de vermoorde Afro-Amerikaanse tiener Trayvon Martin verwijst. Sommigen menen dat hij de Afro-Amerikanen hiermee de vinger wijst, een interpretatie die hij in een interview tegenspreekt.

Met zijn nummer "Humble" oogst Lamar naast succes heel wat kritiek. In tegenstelling tot wat de titel doet vermoeden, eist hij met de lyrics de positie van beste rapper van het moment op. Een vers waarin hij bewerkte beelden in de media hekelt en zegt dat hij liever vrouwen met natuurlijke vormen en zwangerschapsstriemen ziet, zet bij sommige vrouwen kwaad bloed. Anderen verdedigen hem dan weer publiek.

De laatste "stunt" van Lamar dateert van tijdens de uitreiking van de Brit Awards in het Verenigd Koninkrijk. Daar slaat hij samen met Rich The Kid op het podium van de awardshow een peperdure Lamborghini aan diggelen.

Met 82 muziekprijzen op een totaal van 186 nominaties is Lamar een van de meest bekroonde muzikanten van de afgelopen jaren. Zo wint hij tussen 2015 en 2018 liefst 12 Grammy Awards. Bij de jongste uitreiking op 28 januari gaat hij aan de haal met de prijzen voor onder meer beste rapalbum (voor "Damn") en beste rapnummer (voor "Humble").

Daarnaast schrijft Lamar 1 American Music Award, 9 ASCAP Awards, 5 BET Awards, 18 BET Hip Hop Awards, 10 MTV Video Music Awards, 2 MTV Europe Music Awards en 1 Brit Award op zijn naam. Die laatste krijgt hij op 21 februari jongstleden als beste internationale soloartiest bij de mannen.

In april sleept Lamar zijn tot nu toe meest opvallende onderscheiding in de wacht. Hij wint een Pulitzerprijs voor de plaat "Damn". Lamar is de eerste niet-klassieke of jazzmuzikant die de prijs krijgt. Volgens de jury slaagt hij erin om de complexiteit van de Afro-Amerikaanse cultuur te vatten in zijn beklijvende concerten, zijn krachtige teksten en zijn originele mix van hiphop met andere genres. De Pulitzerprijzen gelden in zekere zin als de Nobelprijzen in medialand. Dat een jonge, niet-onbesproken rapper met Afro-Amerikaanse roots een Pulitzer krijgt, zegt veel over hoe ver zijn invloed reikt.