Direct naar artikelinhoud
Opinie

De hoopvolle boodschap van Kofi Annan: "Stop nooit met dromen"

Kofi Annan.Beeld REUTERS

Deze tekst van de hand van Kofi Annan verscheen in 2015 in The World Book of Hope (red. Leo Bormans).

Leven is kiezen. Maar om goed te kiezen moet je weten wie je bent en waar je voor staat, waar je naartoe wilt en waarom je daar wilt komen.

Tijdens mijn reizen over de wereld stellen vooral jongeren mij vaak de vraag: 'Wat moet je doen om een goede wereldburger te worden?'  Ik antwoord altijd: 'Het begint in je gemeenschap, in je dorp, in je school.' Wanneer je onrecht ziet, loop dan niet gewoon door. Sta stil, schenk er aandacht aan en kom soms zelfs tussenbeide. Tussenbeide komen betekent niet dat je iemand een klap moet verkopen. Als iemand wordt gepest of als twee mensen aan het vechten zijn, is het soms voldoende als een derde partij zegt: 'Stop. Dit is verkeerd.' Dat kan voor slachtoffers een wereld van verschil maken. Het moedigt hen aan om terug te vechten en weerstand te bieden. Het geeft hen moed om zich te verdedigen.

We hoeven heus geen grote uitdagingen op onze schouders te nemen. Het kleine beetje dat wij in ons eigen kleine hoekje kunnen doen, maakt al een verschil, en samen zetten we een reusachtige stap voorwaarts. We moeten onthouden dat ook de grote gebeurtenissen beginnen met iets kleins. Zelfs volkerenmoorden beginnen met de vernedering van één individu. Dus als wij op individueel niveau iets kunnen doen en iemand kunnen beschermen, boeken we al vooruitgang.

De grootste hinderpaal voor verandering en hervorming zijn soms de beperkingen die mensen zichzelf opleggen

Ik ben opgegroeid in Ghana. In mijn tienerjaren voerden wij onze onafhankelijkheidsstrijd. Het was een zeer opwindende periode. We spraken over een nieuw land, een land dat zijn lot in handen neemt, zijn eigen economie en sociale en politieke normen ontwikkelt. Als jonge mensen waren wij zo opgewonden. Ik zat op een kostschool en we deden altijd rollenspellen: we speelden politici die de verschillende kanten van een zaak bepleitten. En toen werden we onafhankelijk en volgden er heel wat veranderingen. Plotseling was de politiecommissaris een Afrikaan, evenals het hoofd van het leger en het hoofd van de regering. Ik groeide op met het gevoel dat verandering mogelijk is. Dat heeft mij altijd geholpen als ik dingen probeerde te veranderen en ter discussie te stellen.

De grootste hinderpaal voor verandering en hervorming zijn soms de beperkingen die mensen zichzelf opleggen, of ze nu bureaucraat of arbeider zijn. Als je een idee opwerpt – 'Kunnen we dit doen? Kunnen we dat proberen?' – zeggen ze: 'Nee, dat heeft nog nooit iemand gedaan, het zal nooit lukken.' Of: 'De baas zal het niet accepteren, de regering zal het niet accepteren.' Je mag daar geen genoegen mee nemen. Je moet de proef op de som nemen, je moet het proberen. Leg jezelf geen onnodige beperkingen op binnen het systeem dat je ter discussie zou moeten kunnen stellen.

Voor mij is het allemaal begonnen in Ghana. Daarna ben ik in de Verenigde Staten en Europa gaan studeren. Toen ik in de twintig was, begon ik mijn internationale carrière bij de Wereldgezondheidsorganisatie in Genève. Op dat moment dacht ik dat ik na een jaar of twee weer naar huis zou gaan. Maar het ene leidde tot het andere. Ik werd secretaris-generaal van de Verenigde Naties en de rest is geschiedenis. Maar laat één ding duidelijk zijn: ik behoor niet tot de mensen die doen alsof ze op tienjarige leeftijd precies wisten wat ze zouden gaan doen. Ik heb er als kind absoluut nooit aan gedacht om secretaris-generaal te worden, maar het gebeurde toch.

Laat één ding duidelijk zijn: ik behoor niet tot de mensen die doen alsof ze op tienjarige leeftijd precies wisten wat ze zouden gaan doen

Stop nooit met dromen. En je dromen kunnen groot zijn. Ze zijn de basis van hoop.