Francken verdedigt aanpak transmigranten: "Waarom opsluiten als ik ze niet buiten krijg?"

Op de parking aan de E40 Groot-Bijgaarden troepen er elke nacht nog migranten samen, in de hoop op een vrachtwagen richting te klimmen. De lokale politie grijpt niet in, de snelweg is een bevoegdheid van de federale politie. 

Via privébewaking en nachtelijke politiepatrouilles wordt er wel een oogje in het zeil gehouden. Maar regelmatige identiteitscontroles zijn moeilijk. "De migranten zijn met te veel, de sfeer wordt ook steeds agressiever", zegt de Dilbeekse burgemeester Willy Segers (N-VA), op wiens grondgebied de parking ligt. Wanneer burgers opbellen, treedt de lokale politie wel op. Of bij gecoördineerde acties met de federale politie en de andere zones. Dat waren er twee tussen januari en juni. 

Wim Pieteraerens, korpschef van de politiezone Kruibeke-Temse, vertelde in Het Laatste Nieuws dat zijn politiemensen sinds kort niet meer actief op zoek gaan transitmigranten in de buurt van de parking langs de E17. Enkel bij overlast worden ze nog opgepakt. Uit een rondvraag van De Morgen blijkt dat de meeste politiezones die kampen met dezelfde problematiek een gelijkaardige strategie hanteren.

"Papiertjes uit heel België"

In Jabbeke passeert de lokale nachtpatrouille één keer per nacht langs de snelwegparking aan de E40 richting de kust. Wanneer er transitmigranten worden aangetroffen, wordt enkel nog hun identiteit geregistreerd. Ze worden niet meer meegenomen naar het politiekantoor voor verder onderzoek. Een gelijkaardige aanpak in Westkerke, in dezelfde politiezone. 

In Rotselaar, met parking op de E314 richting Leuven-Brussel, pakt de politie mensen wel nog actief op, en voert ze zowat twee keer per week controles uit. In Wetteren, met twee parkings op haar grondgebied, is de aanpak het strengst: elke dag controles en effectief migranten oppakken. "Bij ons was het probleem bijna opgedroogd", zegt burgemeester Alain Pardaen (CD&V). "Nu zijn er weer meer."

De gecontacteerde burgemeesters begrijpen de korpschef uit Kruibeke. De strijd tegen illegale migratie via snelwegparkings is als dweilen met de kraan open, vinden ze. Je kan mensen oppakken, registreren en hun gsm's uitlezen, maar een dag later staan ze vaak weer op straat. De Dienst Vreemdelingenzaken kan de toestroom niet aan.

De migranten krijgen een bevel het land te verlaten binnen de drie dagen, maar daar trekken zich daar weinig van aan. "Sommigen hebben papiertjes van over heel België verzameld", zegt Dilbeeks burgemeester Segers. 

_{Lees hieronder verder.}

Waakzaamheid

Ze telkens opnieuw oppakken slorpt te veel energie op van de politie waardoor het reguliere werk eronder lijdt. Het zijn vooral de gemeenten waar de aantallen tegenwoordig binnen de perken blijven, zoals Wetteren en Rotselaar, waar de politie strenger kan zijn. Ook in de kustgemeenten, gezien de nabijheid van Calais en de haven van Zeebrugge, is de waakzaamheid hoger.

Minister van Binnenlandse Zaken Jan Jambon (N-VA) heeft begrip voor de situatie. "Pas optreden als er incidenten zijn, lijkt me een evidentie in politiewerk", zegt zijn woordvoerder Olivier Van Raemdonck. "Bij elk politieoptreden hoort proportionaliteit. Jacht maken op elke individuele transmigrant is nooit de bedoeling geweest, wel moeten we mensensmokkelaars op de huid zitten. Op dat vlak moeten we kordaat optreden." 

Dat gebeurt vooral via gerichte acties, waarbij de lokale en federale politie samenwerken. In Jabbeke werd begin deze maand nog een tentenkamp ontruimd en werden 66 transitmigranten geïdentificeerd. Daarnaast bewaken privéfirma's een vijftal parkings in ons land. Ook al gebeurt dat niet permanent, het is een manier om de transitmigranten te ontmoedigen, die ook werkt.

Ook kunnen snelwegparkings tijdens de nacht afgesloten worden, wat bijvoorbeeld vanaf half september gebeurt in Jabbeke en Mannekensvere langs de E40. Alleen, ervaring leert dat het probleem zich dan verplaatst. In Westkerke, dat tussen de twee ligt, houden ze hun hart vast. 

Staatssecretaris Francken vraagt begrip

Ook Staatssecretaris voor Asiel en Migratie Theo Francken (N-VA) heeft begrip voor de radeloosheid in veel politiezones. "Ik ben zelf titelvoerend burgemeester. Ik weet heel goed voor welke uitdagingen die mensen staan." Tegelijk vraagt hij ook begrip voor het quasi onoplosbare probleem waarmee zijn dienst Vreemdelingenzaken geconfronteerd wordt. 

"De capaciteit van de gesloten opvang is op mijn initiatief al fel verhoogd en zal de komende jaren nog verder opgekrikt worden. Maar het heeft weinig zin om mensen tegen een kostprijs van 200 euro per dag vast te houden als je die daarna toch niet kan repatriëren. Daarvoor heb je de medewerking nodig van de thuislanden en van de illegalen zelf, en die geven niet thuis. Landen als Somalië lachen ons uit als we hulp vragen. En de helft van de transmigranten beweert uit Eritrea te komen, een regime dat zo'n bedenkelijke reputatie heeft dat niemand in Europa ermee samenwerkt. Komen ze daar echt vandaan? Dat is dus heel moeilijk te controleren als niemand meewerkt." 

"Er is maar één oplossing voor dit complexe probleem", besluit Francken. "Ik pleit er al 5 jaar voor: de buitengrenzen van Europa sluiten en de smokkelboten consequent terugsturen. Maar ja, in Europa is dat dus taboe. Het enige wat ik kan doen, is op die nagel blijven kloppen."