Ons weer zal tijdens de zomer steeds meer vast komen te zitten: "Verontrustende evolutie"
Door de opwarmende noordpool, die ons weer steeds meer rechtstreeks beïnvloedt, gaan we langere periodes van hetzelfde krijgen, omdat hoge- en lagedrukgebieden vast komen te liggen, zegt een nieuwe studie. Meer extremen dus: warme dagen worden hittedagen, en worden hittegolven. En als het regent, kan ook dat extre(e)m(er) zijn.
"We zouden er maar beter aan wennen", of "dit wordt het nieuwe normaal": tijdens de bijzonder lange en kurkdroge zomer de voorbije weken hebben we het wel eens vaker gehoord van experts.
Ook een nieuwe studie die vandaag in Nature Communications is verschenen, bevestigt dit. Alles begint bij de noordpool, en het komt erop neer dat het weer tijdens onze zomers vaak vast gaat komen te zitten, waardoor we steeds meer met extremen te maken gaan krijgen. Steeds hetzelfde weer dus, waardoor warme dagen nog warmer worden, en droogtes nog droger, en regen een zondvloed kan worden.
Alles begint bij de noordpool, die twee tot vier keer sneller opwarmt dan de rest van de aarde
Het is bekend: de voorbije uitzonderlijke zomerperiode in België kwam tot stand omdat de straalstroom niet van wijken wilde weten, en hoge- en lagedrukgebieden geblokkeerd raakten. Voor ons betekende dat steeds maar weer warme en droge dagen.
De polen zijn bijzonder gevoelig voor klimaatverandering. Het noordpoolgebied warmt volgens schattingen twee tot vier keer sneller op dan de rest van de aarde. Daardoor wordt het temperatuursverschil met de centrale breedtegraden van onze planeet - met de zuidelijker gelegen gebieden dus - kleiner, en wordt de straalstroom die ons weer bepaalt minder krachtig (de straalstroom is een zeer sterke wind die op grote hoogte van ongeveer 10 kilometer waait; hij markeert de grens tussen polaire koudere lucht uit noorden en warmere lucht meer in het zuiden). Dat zou ook het geval zijn voor andere typische planeetwinden, volgens de studie.
Minder krachtige circulaire winden kunnen minder makkelijk het weer veranderen
Een minder krachtige straalstroom kan drukgebieden moeilijker verplaatsen en verliest de kracht om het weer te veranderen. Dat heeft grote gevolgen voor de gematigde zones in Europa, de VS, Rusland en China (en dus ook in België), met langere periodes van hetzelfde weer.
"We hebben te maken gekregen met heel wat hittegolven, die ook intens waren. Wat we deze zomer hebben gezien, zal zich doorzetten en dat is heel verontrustend", zegt Dim Coucou van het Potsdam Institute of Climate Impact Research, een van de co-auteurs van de studie.
Opletten voor de voedselproductie
De onderzoekers waarschuwen voor lange droogtes, met waterschaarste en een nog hoger risico op bosbranden, maar evengoed voor overstromingen. Tegelijk zal ook de voedselproductie onder druk komen te staan "omdat de grote graanproductie in de gematigde zones plaatsvindt", waarschuwen onderzoekers.
Arctic Amplification (AA), zoals zij het noemen, "zal wellicht een grote impact hebben op het weer in de zomer in de gematigde zones." Ze vragen nog verder onderzoek om de nog overblijvende kennishiaten op te vullen.