Stroom vluchtelingen uit Venezuela zet buurlanden onder toenemende druk

Groepen Brazilianen vielen zaterdag in de grensstad Pacaraima Venezolaanse vluchtelingen aan, nadat een winkelier was overvallen en neergestoken door vier mannen. Al snel gingen er geruchten dat de daders immigranten uit Venezuela waren, waarna groepen inwoners de straat opgingen en Venezolanen met stenen bekogelden en hun tenten in brand staken. Ook de spullen die de vluchtelingen achterlieten werden in brand gestoken.

Uit angst voor verdere aanvallen vluchtten naar schatting twaalfhonderd Venezolanen weer de grens over naar Venezuela, maar zondag begonnen de eersten alweer voorzichtig terug te keren. Venezuela gaat gebukt onder een diepe economische crisis als gevolg van de daling van de olieprijzen en twee decennia wanbeleid van de links-populistische leider Hugo Chávez en zijn opvolger Nicolás Maduro.

Tienduizenden vluchtelingen

De deelstaat Roraima, waaronder Pacaraima valt, is de afgelopen jaren overspoeld door tienduizenden vluchtelingen uit Venezuela. Naar schatting herbergt de deelstaat nu al ruim 50.000 gevluchte Venezolanen op een plaatselijke bevolking van een half miljoen zielen.

De autoriteiten van Roraima klagen dat zij niet over voldoende middelen beschikken om alle vluchtelingen op te vangen. Maar tot nog toe weigert de regering van president Michel Temer uit humanitaire overwegingen de grens met Venezuela te sluiten. In plaats daarvan wil hij de immigranten overbrengen naar andere delen van het land.

Alleen met paspoort

Ook andere landen in de regio staan onder toenemende druk. Vooral Colombia heeft de afgelopen tijd enorme aantallen vluchtelingen te verwerken gekregen. Naar schatting 800.000 mensen hebben daar hun toevlucht gezocht. Steeds meer Venezolanen trekken door naar andere landen, zoals Ecuador, Peru en Chili. Ecuador besloot dit weekeinde alleen nog maar vluchtelingen toe te laten die over een paspoort beschikken. Andere identiteitsbewijzen worden niet meer aanvaard. Ook Peru overweegt dergelijke restricties in te stellen om de stroom vluchtelingen af te remmen.

Slechts weinig Venezolanen hebben een paspoort. De autoriteiten geven die nog maar mondjesmaat uit, omdat er een nijpend gebrek aan papier heerst. Waarschijnlijk speelt ook een rol dat de regering-Maduro het de inwoners lastiger probeert te maken het land te verlaten. Niettemin zijn de afgelopen jaren volgens de Verenigde Naties al 2,3 miljoen Venezolanen naar het buitenland uitgeweken.

Hyperinflatie

Het land wordt geplaagd door hyperinflatie: economen van het Internationaal Monetair Fonds voorspellen dat die nog dit jaar zelfs tot een miljoen procent kan oplopen. Gevolg is dat er een groot tekort aan levensmiddelen en medicijnen is ontstaan. De buurlanden zijn bang dat de chaos nog groter wordt door een reeks hervormingen die Maduro deze week wil doorvoeren om de crisis te beteugelen. Die beginnen met het schrappen van vijf nullen op de nieuwe bankbiljetten. Tegelijkertijd wil de regering het minimumloon met 3.000 procent verhogen. Daartegenover staat dat de benzineprijs – nu bijna de laagste ter wereld – wordt opgetrokken tot internationale niveaus.

Economen betwijfelen of die mix van maatregelen het aangewezen recept is om de hyperinflatie te beteugelen. In ieder geval verliep de aanloop chaotisch: bankpasjes deden het niet, terwijl tal van winkels gesloten bleven omdat winkeliers geen flauw idee hadden welke prijzen ze voor hun producten moesten vragen.

Cryptomunt

Maduro heeft ook aangekondigd dat hij de lonen, prijzen en pensioenen wil vastkoppelen aan de ‘petro’, een cryptomunt van Venezolaanse bodem die zestig dollar waard moet zijn. Oplichterij, waarschuwt men in oppositiekringen.

De oppositie heeft voor dinsdag opgeroepen tot een landelijke staking uit protest tegen het wanbeleid van Maduro. Vorige protestacties hebben weinig uitgehaald, maar de oppositie hoopt dat de bevolking nu definitief de buik vol heeft van Maduro, die in mei nog voor een tweede ambtstermijn van zes jaar werd gekozen.