De hype die vorig najaar ontstond rond de cryptomunten, heeft niet alleen gelukkige beleggers gemaakt. Begin dit jaar al wezen de experts voor het eerst op malafide bedrijfjes die aan de haal gingen met de centen van goedgelovige beleggers. Sinds minister van Consumentenzaken Kris Peeters (CD&V) samen met de FOD Economie begin juni een waarschuwingscampagne opstartte en opriep om de fraude zo veel mogelijk aan te geven, is het aantal meldingen over bitcoins en andere cryptomunten vervijfvoudigd. Juli was met 234 meldingen een uitzonderlijke maand, omdat er toen ook een virus rondging dat computers blokkeerde en waarbij een betaling in bitcoin werd geëist. Maar ook in juni waren er al meer meldingen dan in de maanden voordien. Het totaal gemelde bedrag van 1,96 miljoen euro was toen bijna dubbel zo hoog als tijdens de vijf voorafgaande maanden samen.

Meestal beloven de oplichters grote winsten aan mensen die willen investeren in bitcoins. Maar de bankenwaakhond FSMA heeft ook weet van platforms waar financiële producten worden aangeboden waarin de belegger kan investeren met bitcoins: spaarrekeningen met een hoog gewaarborgd rendement of aandelen. De FSMA raadt daarom aan om extra voorzichtig te zijn met betalingen, sportweddenschappen of beleggingen waarbij je met cryptomunten moet betalen. De zwarte lijst van de FOD Economie met onbetrouwbare sites – te vinden op temooiomwaartezijn.be – groepeert ondertussen 49 websites.

De consumenten die via die platforms hebben belegd, klagen vooral dat ze hun belegde geld nooit kunnen recupereren of dat ze eenvoudigweg niets meer horen van de vennootschap waarbij ze belegd hebben.

130 miljoen euro

Bij de lancering van de campagne in juni wees Peeters erop dat de totale geschatte waarde van de fraude op jaarbasis ongeveer 130 miljoen euro bedroeg. Hij kwam bij dat cijfer omdat slechts een klein deel van de slachtoffers aangifte doet en dat er een dark number zou zijn van 95 procent. “Met de campagne hebben we ondertussen al twee miljoen mensen bereikt. De bedoeling is dat mensen de fraude sneller herkennen én dat wie toch slachtoffer wordt, zich meldt. Hoe meer meldingen, hoe groter de kans dat we de oplichters kunnen stoppen.”