Vluchtende Venezolanen zetten hele regio onder druk

Groepen Brazilianen vielen zaterdag in de ­grensstad Pacaraima Venezolaanse vluchtelingen aan, nadat een winkelier was overvallen en neergestoken door vier mannen. Al snel gingen er geruchten dat de daders immigranten uit Venezuela waren, waarna groepen inwoners de straat opgingen en Venezolanen met stenen ­bekogelden en hun tenten in brand staken. Ook de spullen die de vluchtelingen achterlieten, werden in brand gestoken.

Angst voor aanvallen

Uit angst voor meer aanvallen vluchtten naar schatting 1.200 Venezolanen weer de grens over naar Venezuela, maar zondag begonnen de eersten terug te keren. Venezuela gaat gebukt onder een diepe economische crisis als gevolg van de daling van de olieprijzen en twee decennia wanbeleid van de links-populistische leider Hugo Chávez en zijn opvolger Nicolás Maduro.

De deelstaat Roraima, waaronder Pacaraima valt, is de afgelopen jaren overspoeld door tienduizenden vluchtelingen uit Venezuela. Naar schatting herbergt de deelstaat nu al ruim 50.000 gevluchte Venezolanen op een plaatselijke bevolking van een half miljoen.

De autoriteiten van Roraima klagen dat zij niet over voldoende middelen beschikken om alle vluchtelingen op te vangen. Tot nog toe weigert de regering van president Michel Temer uit humanitaire overwegingen de grens met Venezuela te sluiten. In plaats daarvan wil hij de immigranten overbrengen naar andere delen van het land.

Ook andere landen in de regio staan onder druk. Vooral Colombia heeft enorme aantallen vluchtelingen te verwerken gekregen: naar schatting 800.000 mensen. Steeds meer Venezolanen trekken door naar andere landen, zoals Ecuador, Peru en Chili. Ecuador besloot dit weekeinde alleen vluchtelingen toe te laten met een paspoort. Andere identiteitsbewijzen worden niet aanvaard. Ook Peru overweegt dergelijke restricties.

Slechts weinig Venezolanen hebben een paspoort. De autoriteiten geven die maar met mondjesmaat uit, omdat er een nijpend gebrek aan papier heerst. Waarschijnlijk speelt ook een rol dat de regering-Maduro het de inwoners lastiger probeert te maken het land te verlaten. Niettemin zijn de afgelopen jaren volgens de Verenigde Naties al 2,3 miljoen Venezolanen gevlucht, op een bevolking van bijna 30 miljoen.

Hyperinflatie

Het land wordt geplaagd door hyperinflatie: economen van het Internationaal Monetair Fonds voorspellen dat die nog dit jaar zelfs tot een miljoen procent kan oplopen. Gevolg is dat er een groot tekort aan levensmiddelen en medicijnen is ontstaan. De buurlanden zijn bang dat de chaos nog groter wordt door hervormingen die Maduro deze week wil doorvoeren.

Die beginnen met het schrappen van vijf nullen op de nieuwe bankbiljetten. Tegelijk wil de regering het minimumloon met 3.000 procent verhogen. De benzineprijs – nu bijna de laagste ter wereld – wordt opgetrokken.

Economen betwijfelen of die maatregelen de hyperinflatie kunnen beteugelen. De aanloop verliep chaotisch: bankkaarten deden het niet, terwijl tal van winkels gesloten bleven omdat winkeliers niet wisten welke prijzen ze moesten vragen.

Maduro heeft aangekondigd dat hij de lonen, prijzen en pensioenen wil vastkoppelen aan de ‘petro’, een cryptomunt van Venezolaanse bodem die 60 dollar (52 euro) waard moet zijn. Oplichterij, waarschuwt men in oppositiekringen. De oppositie heeft opgeroepen tot een landelijke staking uit protest tegen het wanbeleid. Vorige protestacties hebben weinig uitgehaald, maar de oppositie hoopt dat de bevolking nu definitief de buik vol heeft van Maduro.