Direct naar artikelinhoud
Buitenland

Total trekt zich onder druk van Amerikaanse sancties terug uit Iran

Gaswinningsproject van South Pars, het grootste natuurlijke gasveld ter wereld.Beeld REUTERS

Het Franse olie- en gasbedrijf Total staakt zijn activiteiten in Iran. De Iraanse minister van Olie, Bijan Zangeneh, zei maandag dat de energiereus zich onder druk van Amerikaanse sancties uit het land terugtrekt. Sinds de Verenigde Staten begin mei uit de zogeheten Iran-deal stapten, dreigt de Amerikaanse regering met strafmaatregelen tegen bedrijven die zaken blijven doen met Iran.

Total heeft nog niet op de berichtgeving gereageerd. Het Franse concern was het enige grote westerse olie- en gasbedrijf met activiteiten in Iran. Volgens de Iraanse regering zal Total onder meer afstand doen van zijn meerderheidsbelang in de ontwikkeling van South Pars, het grootste natuurlijke gasveld ter wereld. Sinds juli 2017 was Total voor 50,1 procent eigenaar van dat gaswinningsproject.

Het aandeel van Total in South Pars wordt vermoedelijk overgenomen door CNPC, een petroleumbedrijf dat eigendom is van de Chinese staat. CNPC is al voor 30 procent eigenaar van South Pars. Het is niet bekend of Total financieel gecompenseerd wordt voor het afstoten van zijn deelname. Het bedrijf deed naar verluidt een ‘initiële investering’ van 1 miljard dollar, ruim 875 miljoen euro.

Net als veel andere multinationals hoopte Total te profiteren van internationale afspraken die werden gemaakt in 2015. In dat jaar zetten Iran en zes geopolitieke zwaargewichten (de Verenigde Staten, China, Rusland, Groot-Brittannië, Frankrijk en Duitsland) hun handtekening onder de Iran-deal, een akkoord over het nucleaire programma van de islamitische republiek. Iran zou geen nieuwe atoominstallaties meer bouwen, en buitenlandse inspecteurs toelaten in de bestaande kerncentrales. In ruil voor die concessies werden de economische sancties tegen Iran opgeheven. Zo kwam er een einde aan het handelsembargo.

Nieuwe sancties

De Amerikaanse president Trump besloot in mei van dit jaar echter om het akkoord – waarover bijna twee jaar is onderhandeld – eenzijdig op te zeggen, en opnieuw sancties in het leven te roepen. Een eerste hernieuwde reeks economische strafmaatregelen is op 6 augustus ingegaan. Sindsdien kan Iran onder andere geen handel meer drijven in de Amerikaanse dollar, de belangrijkste valuta voor internationale transacties.

De terugtrekking van de Verenigde Staten was tegen het zere been van de andere landen die het Iran-akkoord hebben ondertekend. Vooral voor de Europese ondertekenaars zijn de financiële belangen groot: in 2017 exporteerden EU-lidstaten voor ongeveer 11 miljard euro aan Iran – bijna honderd keer zo veel als de Amerikaanse export naar Iran dat jaar betrof. De Franse president Macron verklaarde de deal overeind te willen houden, desnoods zonder de Verenigde Staten.

Dat lijkt ijdele hoop te zijn geweest. Het Witte Huis kondigde in mei ook sancties aan voor bedrijven die zaken blijven doen met Teheran. Energiebedrijven kregen zes maanden de tijd om hun activiteiten in Iran af te bouwen. Voor andere sectoren, waaronder de luchtvaart en auto-industrie, gold een afbouwtermijn van drie maanden. Onder druk van deze dreigende maatregelen lijkt de Iran-deal nu grotendeels opgeblazen.

"Iedereen die zaken doet met Iran, zal geen zaken doen met de Verenigde Staten", schreef president Trump op zijn Twitterpagina. Total kiest eieren voor zijn geld en stoot zijn activiteiten in Iran af, in navolging van onder meer de Duitse bedrijven Siemens en Daimler.