Wetenschappers verontrust: dikste ijslaag van Groenland barst open

De noordelijke kustlijn van Groenland werd “de laatste ijsregio” van de Noordpool genoemd omdat men ervan uitging dat deze plek in de Noordelijke IJszee de effecten van de klimaatopwarming het langst zou weerstaan. Door stromingen in de oceaan en windstromen worden de ijsblokken vanuit Siberië langs de Noordpool naar de Morris Jesup-kaap in Noord-Groenland geduwd, waar ze zich opstapelen tot ijsbergen van wel twintig meter hoogte. Zo’n dikke, compacte ijslaag beweegt zich normaal niet makkelijk voort en smelt zelfs niet tijdens de zomermaanden.

Dit jaar is het poolijs hier al tweemaal gebarsten, terwijl dit nog nooit was voorgevallen. Het breken van het ijs is vooral veroorzaakt door warme windstromen en niet zozeer door smelting, maar het valt wel tweemaal voor tijdens temperatuurpieken. In februari dit jaar vroor het uitzonderlijk tien dagen lang niet in de regio, wat het ijs deed losbreken van de kust. Vorige week opende de kloof opnieuw na een recordtemperatuur van 17 graden. Nu het ijs gebarsten is en er zuidelijke wind opzet, zijn de ijsblokken ook verder van de kust afgedreven.

Zelfs als de kloof binnen enkele dagen zou dichten, is er al grote schade aangericht: het oude, dikke ijs is zuidwaarts afgedreven naar warmere delen van de ijszee, waar het makkelijker kan smelten. Het Deens Meteorologisch Instituut voorspelt dat het zeewater in de kloof ook sneller zal opwarmen en dat het daardoor langer zal duren vooraleer de ijsbergen zich herstellen.

Wetenschappers noemen de barst een ‘redelijk dramatisch teken van de klimaatveranderingen in de Noordpool’. Sinds het begin van de satellietmetingen in de jaren 70 zijn de ijsbergen nog nooit zo ver afgedreven van de kust. Volgens de laatste voorspellingen zou de Noordelijke IJszee tussen 2030 en 2050 volledig smelten tijdens de zomermaanden.