Politiezones geven de strijd op tegen transmigranten. Burgemeesters waarschuwen voor een tekort aan mankracht wanneer de militairen uit het straatbeeld zouden verdwijnen. En het veiligheidskorps, dat politionele bewakingsopdrachten zal moeten invullen, laat op zich wachten. Het doet opnieuw de vraag rijzen waarom het aanwerven van nieuwe politiemensen zo moeilijk verloopt.

1. Waarom gaat de rekrutering niet sneller?

Onder meer door de terreurdreiging is de politie de laatste jaren overbevraagd. Daarbovenop komt een vergrijzingsgolf. De federale regering beloofde meer aanwervingen en voorziet ook in de nodige budgetten. Maar het blijkt erg moeilijk te zijn om geschikte mensen te vinden.

Het aanbod is een eerste knelpunt. Zeker in tijden van krapte op de arbeidsmarkt verkiezen veel jongeren andere, vaak lucratievere jobs. Daarbij komt dat een deel van de doelgroep vindt dat de politie een slechte reputatie heeft.

Een tweede probleem situeert zich in de selectie voor de opleiding aan de politieschool. Behalve een achtergrondscreening moeten kandidaten een cognitieve vaardigheidsproef, een sportproef, een medisch onderzoek, een interview en een psychologische test doorstaan. Het kan tot een jaar duren vooraleer een kandidaat weet of hij aan de opleiding kan beginnen. Vaak is die persoon dan al elders aan de slag.

2. Wat is er mis met de opleidingen?

Van de ongeveer 10.000 kandidaten die zich elk jaar aanmelden, kan er uiteindelijk zowat een tiende aan een van de opleidingen beginnen. De populairste is die van inspecteur, die een jaar duurt. Daaraan begonnen vorig jaar 1.145 aspiranten in de tien Belgische politiescholen. Het probleem is dat de opleidingen volledig losstaan van het reguliere hoger onderwijs. Elders verworven diploma’s en competenties zijn waardeloos, en omgekeerd. Een anomalie in een arbeidsmarkt waarbij vaak veranderen van job de norm is geworden, klinkt het op het kabinet van minister Jambon. ‘Mensen die afstuderen, komen vaak meteen in grote steden terecht, waar de vraag het hoogst is’, zegt criminologe Sofie De Kimpe (VUB). ‘Kleinere zones blijven in de kou staan.’

3. Wat wordt eraan gedaan?

Steden en gemeenten moeten meer inzetten op lokaal rekruteren, zegt De Kimpe. In Antwerpen gebeurt dat al gedeeltelijk. Ook lopen er experimenten om de selectieprocedure sterk in te korten. ‘Zonder in te boeten op kwaliteit of veiligheid’, benadrukt de woordvoerder van Jambon.

In samenwerking met Vlaanderen wordt eraan gewerkt om de politieopleidingen in te voegen in het zogenaamde Bologna-systeem. Vanaf volgend schooljaar (2019-2020) zouden nieuwe rekruten zo afstuderen met een diploma waarmee ze ook elders iets zijn. Ook de politie­opleidingen zelf worden onder de loep genomen.

Met het veiligheidskorps werd een nieuwe, lagere graad ingevoerd met een veel korter opleidingstraject. Momenteel volgen zo’n 190 personen die opleiding. Dat korps wordt vanaf september ingezet om de nucleaire sites te bewaken. Later volgen andere plekken, zoals rechtbanken en hoven.