"Patiënte ligt al 13 weken vastgebonden": personeel psychiatrisch centrum slaat alarm

Levanta is de streng beveiligde afdeling van het psychiatrisch centrum Sint-Jan-Baptist in Zelzate. Maximaal kunnen er 19 geïnterneerde vrouwen verblijven. Deze vrouwen gaan er rechtstreeks na hun gevangenisstraf naartoe en moeten er nog enkele jaren verblijven. Na klachten van deze patiëntes – de oudste klacht dateert al van 2016 – en verschillende negatieve rapporten van de Zorginspectie, is nu voor meerdere personeelsleden de maat vol. In deze krant getuigen ze over de mensonwaardige praktijken in deze afdeling van het centrum Sint-Jan-Baptist, dat gerund wordt door de Broeders van Liefde.

De personeelsleden vertellen over een vrouw die al dertien weken ligt vastgebonden. "Met een vijfpuntsfixatie", legt een van de personeelsleden uit. "Dat betekent dus dat ze is vastgebonden aan handen, voeten en middel. Af en toe maken ze haar eens los – om haar te verschonen of omdat ze even naar buiten mag – maar het merendeel van de tijd ligt ze vast." De verzorgers hebben er ook genoeg van dat ze om vaak banale redenen patiëntes moeten afzonderen en/of fixeren. "Ik moest iemand afzonderen omdat ze een velletje van haar vinger had getrokken. Dan denk je: waar ben ik in godsnaam mee bezig?" De Zorginspectie stelde eerder al vast dat de geïnterneerde vrouwen te snel en te lang in afzondering moeten verblijven. In 2017 waren er in Levanta 831 afzonderingen voor de 18 à 19 vrouwen die er verbleven, of gemiddeld 2 per dag.

De hoofdgeneesheer van Levanta, Jan De Varé, is met vakantie en verwijst naar de directie. Die wil evenmin commentaar kwijt. Bij het personeel is de kritiek nochtans groot op hun oversten. "Het beleid is enorm repressief, ook ten aanzien van het personeel", zegt een medewerker. "Wie zich kritisch uit, wordt meteen de mond gesnoerd."

Noch Vlaams minister Jo Vandeurzen (CD&V), noch federaal minister Maggie De Block (Open Vld), samen bevoegd voor deze geïnterneerde vrouwen, willen inhoudelijk reageren op deze nieuwe klachten. Vandeurzen verwijst door naar de Zorginspectie en het Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid. De Block laat nogmaals weten dat haar administratie in overleg zal gaan met de directie van Levanta. "Indien nieuwe elementen zich zouden aandienen, zullen ook deze worden onderzocht en besproken", meldt haar woordvoerder Jelle Boone.

Talmen

CD&V kaatst, bij monde van Vera Jans, de bal wel terug naar De Block omdat zij het verslag van de Zorginspectie vroeg. "Zij heeft geen enkele reden meer om te talmen", zegt het Vlaams Parlementslid. "Ze moet ingrijpen en zorgen dat de nodige middelen vrijkomen."

Bij de oppositie dringt sp.a aan op een meer waterdichte wet. "Er moet in de basiswet een duidelijke regelgeving komen voor dit soort instellingen", zegt Karin Jiroflée. "Want nu kan iedere instelling haar goesting doen. Deze mensen worden door geen enkele wet voldoende beschermd."

Groen eist dat De Block en Vandeurzen samen snel een oplossing zoeken. "In Vlaanderen worden patiënten veel te snel gefixeerd en afgezonderd. Dat moet stoppen, maar er is ook meer personeel nodig. Deze geïnterneerden, vaak onmondige mensen, krijgen ook te weinig medeleven."