Agentschap Zorg en Gezondheid wil "verbeteringen op korte en middellange termijn" bij Levanta

"Het rapport is pas deze week op mijn bureau beland, pas nadat het werd uitvergroot in De Morgen", steekt minister De Block van wal in De ochtend op Radio 1. "Wat in de media is verschenen, strookt niet met de inhoud van het rapport." Ze wil echter niet ingaan op de inhoud van de klachten. "Het is niet mijn gewoonte om me te baseren op krantenartikelen, daar hebben we administraties en inspectiediensten voor", zegt ze. "Laat het personeel nu verder werken om de zorg te verbeteren en stop met die indianenverhalen."

Die uitspraak schiet bij de andere partijen in het verkeerde keelgat. "Dit gaat om schrijnende verhalen, en die vallen niet zomaar uit de lucht", reageert Vlaams Parlementslid Björn Anseeuw (N-VA). "De reactie van minister De Block is zo mogelijk nog schrijnender. Dit is echt beneden alles." 

Zijn CD&V-collega Vera Jans verslikte zich eveneens in haar koffie bij de woorden van de minister. "In plaats van dit af te doen als indianenverhalen, vraag ik terughoudendheid. Dit is een ontzettend bedenkelijke uitspraak van de minister die bevoegd is voor de financiering van alle psychiatrische ziekenhuizen."

Ook de oppositie reageert verbolgen. "Ik geloof niet dat dit indianenverhalen zijn, want daarvoor duiken ze te vaak op, en komen ze van te veel kanten. Deze verhalen komen ook van het personeel. Ik kan me dus niet voorstellen dat er niets aan de hand is", zegt sp.a-Kamerlid Karin Jiroflée. "Dit moet serieus genomen worden", vult Anne Dedry (Groen) aan.

Zorginspectie

De Block geeft aan niet bevoegd te zijn voor zorginspectie, maar wel nauw samen te werken met Vlaams minister van Volksgezondheid Jo Vandeurzen (CD&V), die daar wel voor bevoegd is. "Gisteren is er een inspecteur terug naar de instelling gegaan met het rapport onder de arm. Nu zit iedereen, directie, verzorging en personeel, rond de tafel om de zorg stap voor stap te verbeteren."

De Block benadrukt dat het om een moeilijke groep gaat waar zorg voor moet worden voorzien. "Die mensen komen uit de gevangenis en moeten de gepaste zorg krijgen buiten de gevangenis. Dan moeten bepaalde veiligheidsregels worden nageleefd."

De andere partijen erkennen de moeilijke omstandigheden waarin psychiatrische ziekenhuizen moeten werken, maar benadrukken dat het vastbinden van patiënten een uitzondering moet blijven. "Er zijn instellingen die die de fixatietechniek amper nodig hebben, en andere technieken gebruiken. Maar er zijn er ook die vaak naar fixatie teruggrijpen, en dat zijn geen uitzonderingen", zegt Dedry. Net daarom blijft het belangrijk dat de personeelsleden goed omkaderd zijn, zegt Jans. "Dan gaat het over voldoende personeel, maar ook over de randvoorwaarden, zoals ruimte voor competentie-ontwikkeling." Met andere woorden: het personeel moet ook alternatieven voor vastbinden aangeleerd krijgen.

Het Agentschap Zorg en gezondheid heeft intussen de directie van Levanta ontboden voor een gesprek, dat morgen plaatsvindt. "We willen alle kansen geven aan de dialoog met de voorziening en willen daarom niet verder reageren tot dat gesprek heeft plaatsgehad. Alleszins zullen wij van de voorziening verbeteringen eisen op korte en middellange termijn", laat het agentschap weten. 

Naast het gesprek van morgen zal Zorg en Gezondheid de komende weken op basis van de vaststellingen van de Zorginspectie een verbeterplan opstellen. Verwacht wordt dat tegen het einde van dit jaar een kader met eisen klaarligt. De voorziening krijgt daarna een half jaar om aan die eisen te voldoen. "De Zorginspectie is onze bron en we baseren ons op de officiële vaststellingen, maar we zijn ook niet blind voor wat er in de media verschijnt en de maatschappelijke verwachtingen die daaruit voortkomen", klinkt het nog. 

Financiering

Inspectie en handhaving mogen dan wel Vlaamse bevoegdheden zijn, toch kan en moet ook De Block op federaal niveau in actie schieten, manen haar coalitiepartners haar aan. "Heel vaak komt het neer op personeelsfinanciering, en dat is een zuiver federale bevoegdheid, maar dat hoort de minister niet graag", zegt Jans.

"Elke instelling moet roeien met de riemen die ze heeft, maar het is De Block die moet voorzien in die riemen", benadrukt ook Anseeuw. "Ik vind het heel erg dat iemand die zou moeten voorzien in goede omkadering zich ervan af maakt door te zeggen dat het indianenverhalen zijn, terwijl we allemaal beter weten. Haar reactie is een slag in het gezicht van iedereen die in de zorg werkt, en van alle patiënten en hun naasten, die het beste willen. Ik denk dat mevrouw De Block dringend in de spiegel moet kijken."

Lees hier het volledige dossier over het hoog beveiligde centrum Levanta in Zelzate.