Nieuw voedingslabel is niet voldoende: "Alleen wie al met gezonde voeding bezig is, zal hierop letten"

Straks staat er op de verpakkingen van sommige producten een nieuw blokje informatie. Een Nutri-Score, is dat, oftewel een letter van A tot E en een bijhorende kleur, van donkergroen tot donkerrood. Die geeft aan hoe gezond een kant-en-klaarmaaltijd, een pak cornflakes of een fles frisdrank is. Een Nutri-Score wordt berekend door een algoritme dat rekening houdt met de negatieve en positieve voedingsstoffen in een product. Denk aan: het aantal suikers, zout en vetten maar ook het gehalte aan vezels en eiwitten.

Bij het Vlaams Instituut Gezond Leven waren ze tot voor de Nutri-Score sceptisch over het gebruik van voedingslabels. "Maar als we dan toch een systeem naar voren moeten schuiven, dan is het wel dit", zegt Loes Neven. Volgens haar geldt het label op dit moment als het meest onderzochte en veelbelovende. 

"Maar dat wil nog niet zeggen dat de invoering ervan alle problemen oplost", aldus Neven. Volgens haar staat of valt het succes met de voorlichting die ermee gepaard moet gaan. "Dit label zal alleen op bewerkte producten worden geplaatst, niet op verse groenten of fruit." Volgens haar zijn campagnes essentieel, willen we vermijden dat consumenten denken dat ze goed doen door alleen maar groene producten te eten. "Dat groene kleurtje geeft alleen maar aan wat de betere keuze is binnen een bepaalde categorie van eten. Bij ontbijtgranen zal je kunnen zien welke de gezondere en minder gezonde doos is."

Ook gelooft Neven: niet iedereen zal de Nutri-Score opmerken. "Vooral de mensen die geïnteresseerd zijn in gezonde voeding, gaan erop letten, vrees ik – al is het wel al veel duidelijker en toegankelijker dan de huidige informatie op een voedingsetiket."

Het instituut vindt het label een stap vooruit, maar benadrukt dat het niet de enige stap mag zijn. Als ook een minder gemotiveerde groep van consumenten bereikt moet worden, zijn bijkomende maatregelen nodig. Neven wijst daarvoor naar de suikertaks die verder opgekrikt moet worden. "Als je die taks voldoende hoog is en de inkomsten ervan gebruikt worden om gezonde voeding minder duur te maken, krijg je ook deze mensen mee, denken we." Evenzeer is ze voorstander van strengere regels rond voedselmarketing die zich richt op kinderen. 

Ook Leuvens voedingsexpert Christophe Matthys benadrukt hoe weinig mensen daadwerkelijk rekening houden met wat op een verpakking staat. Ook hij zegt: onze regering moet komen met een geïntegreerd voedingsbeleid. Daar hoort volgens hem best een luik voedselgeletterdheid onder. "Dat is meer dan alleen weten wat ongezond is. Er komen ook vaardigheden bij kijken. Mensen moeten ook gezond kunnen koken."

Niet wat, maar hoeveel

Net als De Block benadrukt het Vlaams Instituut Gezond Leven de wetenschappelijke evidentie die er over Nutri-Score is verzameld. "Het is vrij uniek dat ze in Frankrijk, waar het label al langer in gebruik is, een mogelijke gedragsverandering bij consumenten hebben kunnen aantonen. Bij andere systemen ontbreekt die bewijskracht."

Met gedragsverandering bedoelt het instituut: een aangepast koopgedrag. In drie studies, uitgevoerd in echte of experimentele supermarktsettings, bleek dat de Nutri-Score consumenten gezondere aankopen deed maken in vergelijking met andere labels.

Theo Niewold, professor aan de KU Leuven, is niet onder de indruk van die studies. "Ze suggereren dat er een gezondheidsimpact is, maar dat kan niemand hardmaken. Je weet namelijk niet wat diezelfde mensen na hun bezoek aan de supermarkt thuis beslissen te eten en of door die keuze hun gezondheid ook daadwerkelijk verbetert." 

Vraag je het Nieuwold, dan laten we voedingslabels beter links liggen. "Die wijzen vooral producten en ingrediënten met de vinger. Dat is niet terecht. We eten ook gewoon teveel. Beter zou zijn om ons eens op die hoeveelheden te richten."