“Alle loodsen staken”, zegt Jan Van Wesemael, secretaris van de socialistische vakbond ACOD. “Ook alle diensten die daarbij horen: de mensen die de loodsen aan boord brengen, de seinhuizen, radars. Verder wordt al gestaakt aan de sluizen. Het hele Albertkanaal is gesloten. Iedereen wil meedoen aan deze actie omdat het echt genoeg is.”

“We staken tegen de afbouw van het ambtenarenstatuut. Vlaams minister van Ambtenarenzaken Liesbeth Homans (N-VA) wil raken aan het ziekteverlof. Na dertig dagen ziekte zullen statutaire ambtenaren volgens haar plan nog maar 65% van hun loon krijgen uitbetaald. Maandag hebben we een afspraak met minister Homans, maar zij heeft eerder al laten uitschijnen dat ze haar plannen niet wil veranderen. Daarom staken wij nu, tot ze ons op zijn minst uitnodigt voor een informeel gesprek waarin ze luistert naar onze grieven.”

Antwerpse haven

Onder meer in de Antwerpse haven is de hinder groot. Woordvoerster Nathalie Van Impe van het Havenbedrijf: “Er liggen een vijftigtal schepen stil door de acties. Driekwart van het scheepvaartverkeer wordt geloodst door Belgische loodsen, die trafiek is volledig geblokkeerd. De schepen die door Nederlandse loodsen begeleid worden, varen nog wel, maar ook die trafiek zal stilvallen wanneer er geen plaats meer is om aan te leggen.”

Van Impe verwacht dat de hinder in de loop van dinsdag nog sterk zal oplopen. Er worden al schepen omgeleid naar andere havens.

Ook in Zeebrugge heeft de staking gevolgen. Op dit moment (11u) kunnen drie schepen niet afvaren, eentje kan de haven niet binnenvaren en het cruiseschip Balmoral werd afgelopen nacht al afgeleid naar Amsterdam. De verwachte impact bij een volledige staking zal oplopen tot vijf uitgaande schepen, waarvan twee LNG-tankers en drie inkomende schepen.

Toch is er nog altijd activiteit. Zeebrugge heeft vele schepen die bemand zijn door een kapitein die zonder loods aan boord de haven in en uit mag varen, omdat zij beschikken over het PEC-certificaat (Pilot Exemption Certificate). Het gaat om de schepen van P&O, CldN en UECC, die tal van diensten hebben op Zeebrugge. Bijgevolg kan ongeveer de helft van de scheepvaart in de achterhaven feilloos bediend worden, en in de voorhaven zelfs 80 procent van het havenverkeer.

Gent

In de Gentse haven kunnen zeven zeeschepen dinsdag niet uitvaren door de stakingsacties van ACV en ACOD. Dat meldt North Sea Port. Twee schepen kunnen de haven niet bereiken en liggen nog steeds op zee. Ook de binnenvaart wordt gehinderd omdat de sluis in Evergem niet bediend wordt.

Ook vanavond zullen nog enkele zeeschepen de haven niet bereiken indien de acties aanhouden. Omdat de acties aangekondigd waren, hebben bedrijven in de mate van het mogelijke geanticipeerd op de syndicale onrust. Toch kunnen heel wat zeeschepen niet aanmeren bij andere havens, waardoor rederijen vaak kiezen om te wachten tot de maritieme dienstverlening normaliseert.

Binnenvaart

Ook de binnenvaart in Vlaanderen is zwaar verstoord. In totaal worden dinsdagochtend zeventien sluizen niet bediend, tientallen binnenvaartschepen liggen te wachten, zo wordt bevestigd bij De Vlaamse Waterweg.

Aan de sluis in Evergem, op de Ringvaart rond Gent, liggen 36 schepen te wachten. Aan de sluis in Wijnegem, op het Albertkanaal, liggen er een 28-tal schepen. In Genk, eveneens op het Albertkanaal, gaat het om 14 wachtende schepen, zegt Liliane Stinissen van De Vlaamse Waterweg.

Enkel de sluis van Olen, op het Albertkanaal, wordt dinsdagvoormiddag bediend. Gemiddeld passeren er dagelijks zo’n honderd schepen aan elke sluis van het Albertkanaal.

Ook het binnenvaartverkeer op het kanaal Brugge-Zeebrugge, Gent-Oostende, Brussel-Schelde, Ieper-IJzer, Nieuwpoort-Duinkerke, Bocholt-Herentals, het Lokanaal en op de Zuid-Willemsvaart ondervindt hinder doordat sluizen niet bediend worden.

Hoelang de acties zullen duren, is niet bekend. Bij De Vlaamse Waterweg houdt men alvast rekening met stremming van het scheepvaartverkeer tot 18 uur dinsdagavond, aldus Stinissen.

Vrijdag

Vrijdag doen ook andere ambtenaren, zoals het personeel van VDAB en Kind en Gezin, aan de staking mee. De vakbonden willen dan naar Brussel afzakken. “We hebben nu al drieduizend tot vierduizend handtekeningen, al kan dat aantal nog oplopen”, zegt Jan Van Wesemael.

Stephan Vanfraechem, directeur van werkgeversvereniging Alfaport-Voka, reageert ontgoocheld. “De mensen vallen hier steil achterover. Dit komt voor velen als een stevige schok”, zegt Stephan Vanfraechem. “We zijn nog maar net bekomen van de acties van de loodsen zelf, die langs de kassa zijn gepasseerd (na een loonakkoord met Vlaams minister Ben Weyts, red.). Nu horen we dat de actie breder is. Eens te meer deelt de haven van Antwerpen in de klappen en wordt een cruciale sector eruit gepikt voor andere eisen, waar wij als havenwerkgevers geen uitstaans mee hebben.”

“Onbegrijpelijk”

“Wat de vakbonden nu doen, is ongezien en getuigt allesbehalve van verantwoordelijkheidszin”, aldus Liesbeth Homans (N-VA), Vlaams minister van Bestuurszaken.

“De acties die – nog voor de onderhandelingen begonnen zijn – onaangekondigd door de vakbonden gestart zijn, vind ik onbegrijpelijk. Ik heb altijd gezegd op elk moment van de dag open te staan voor een gesprek en heb zelfs begin juli aan de vakbonden aangeboden de onderhandelingen al op te starten, maar dat paste blijkbaar niet in de agenda van de vakbonden. Wie enige verantwoordelijkheidszin heeft, schuift aan tafel in plaats van de Vlaamse economie plat te leggen en talloze werknemers en bedrijven te gijzelen”, besluit minister Homans.