"Het was een snelle vlucht": astronauten ongedeerd na mislukte lancering en noodlanding Sojoez-raket

De Sojoez-raket werd rond 10.40 uur Belgische tijd gelanceerd vanop de basis Bajkonoer in Kazachstan. De capsule zou op weg gaan naar het internationale ruimtestation ISS, maar enkele minuten na de start ontstond een probleem met het loskoppelen van een draagraket. De ruimtevaarders hebben daarop hun cabine losgemaakt van de raket en zijn nadien geland in de steppe van Kazachstan.

Vermoedelijk waren er problemen met de tweede trap van de draagraket, maar wat er precies misging, is nog niet duidelijk. 

Rusland heeft een strafonderzoek geopend om na te gaan wat er verkeerd is gegaan. Dat heeft het Russische Onderzoekscomité, dat bevoegd is voor grote zaken, bekendgemaakt. "Er is een onderzoeksgroep gevormd en de verantwoordelijken onderzoeken momenteel de lanceersite, en er zijn documenten in beslag genomen."

De bemanning, een Russische kosmonaut en een Amerikaanse astronaut, heeft een noodlanding gemaakt. Hun capsule beschikte over valschermen, waardoor ze veilig op de begane grond kon landen.

Zoek- en reddingsteams zijn uitgestuurd om fragmenten van de draagraketten op te sporen. Wellicht zijn die neergekomen in de regio Karaganda, zowat 30 tot 50 km van Dzjezkazgan, de stad waar de twee ruimtevaarders naartoe zijn gebracht.

De bemanningsleden Nick Hague en Aleksej Ovtsjinin zijn onderzocht door artsen. Hun toestand is "bevredigend", meldt het Russische leger. 

Voor de Amerikaan Hague was het de eerste ruimtemissie, voor Ovtsjinin de tweede. Psychologische bijstand hebben ze niet nodig, zegt directeur Oleg Orlov van de Russische Academie voor Wetenschap. "Het zijn eersteklas professionals. Ze gingen kalm met de situatie om en zijn klaar om weer aan het werk te gaan."

Die koelbloedigheid blijkt ook uit de laconieke reactie van de Russische kosmonaut toen die het probleem rapporteerde. "Probleem met de draagraket, 2 minuten 45 seconden. Probleem met de draagraket. Het was een snelle vlucht", klonk het kalm.

Ook de foto boven, die door het Russische ruimtevaartinstituut is verspreid, toont dat de twee ruimtevaarders hun hachelijke tocht goed hebben verteerd. 

De Sojoez-raket had uitzonderlijk niet drie, maar slechts twee ruimtevaarders aan boord. Het was de bedoeling dat ze 180 dagen in de ruimte zouden doorbrengen. De koppeling aan de Russische Pojsk-module van het ISS was ongeveer zes uur na de lancering gepland, na vier omwentelingen.

De Sojoez-raket is de enige manier om bij het ruimtestation ISS tekomen. Ze heeft een goede reputatie. Het laatste ongeluk, waarbij de bemanning eveneens ongedeerd bleef, dateert van 1983. Sindsdien zijn er 90 succesvolle vluchten gemaakt met verschillende types van de raket.

Voorlopig blijven alle Sojoez-raketten aan de grond tot er duidelijkheid is over de oorzaak van het probleem. Er kunnen dus voorlopig geen Russische cabines met ruimtevaarders of bevoorrading naar het ISS worden gestuurd.

Op zich is dat nog geen probleem, want de drie bemanningsleden van het ISS -een Duitser, een Amerikaan en een Rus- zouden nog voldoende voorraden hebben tot december. Dat zouden ze normaal naar de aarde terugkeren met een Sojoez-cabine die vastgekoppeld zit aan het ISS.

Probleem is dat ze dan mogelijk niet afgelost worden. Er kan gekozen worden om hen langer in het ISS te laten of dat een tijdje onbemand te laten tot het probleem met de Russische raketten opgelost is. Wel kunnen die mensen niet oneindig in het ISS blijven, want hun Sojoez-cabine in reserve heeft slechts energie in de batterijen voor 210 dagen na de lancering in juni.

Bevoorrading kan nog via Japanse en Amerikaanse onbemande cabines. Volgend jaar zouden de VS testen doen om die ook in te zetten voor bemande vluchten, maar zo ver is het nog niet. Het gaat dan om de Dragon-cabine van Space X, het bedrijf van Elon Musk, en een gelijkaardige cabine van Boeing.