Ongeveer 100.000 euro is het bedrag dat ondernemer Jorik Rombouts (31) en een tiental gelijkgezinden bijeensprokkelden om advertenties te kopen in meerdere kranten op woensdag en op vrijdag. De boodschap? “Antwerpen is een ondernemende en innovatieve stad geworden, laat dat vooral zo doorgaan!” Rombouts noemt de huidige bestuurspartijen N-VA, CD&V en Open VLD weliswaar niet bij naam. Maar het opzet is niet mis te verstaan: doe zo voort. En als het even kan “zonder extremisten”.

“De standpunten van de extreme partijen Vlaams Belang en PVDA staan haaks op de ingeslagen weg”, zegt Rombouts. Maar op wie moet de Antwerpenaar dan wel stemmen? “Onze boodschap is vooral gericht naar de volgende coalitie. Of het nu N-VA, Groen of SP.A is: stop hier niet mee, ’t is nu keigoed.”

De jonge ceo van het technologiebedrijf Rombit wilde graag het gezicht zijn van de campagne. Welke bedrijven er nog de schouders onder het project zetten, wil hij niet kwijt. “Niet iedereen voelt zich even comfortabel om in de belangstelling te staan.”

Dat roept vragen op. De regels rond campagne-uitgaven voor politici zijn duidelijk. Er is een strikt plafond waaraan iedereen zich moet houden. Kandidaten voor de Antwerpse gemeenteraadsverkiezingen mogen maximaal 8.900 euro uitgeven. Elf keer minder dan wat deze advertentiecampagne van de ondernemers kost.

Onbeperkte uitgaven

Bedrijven kunnen onbeperkte sommen uitgeven aan propaganda. Maar de partijen moeten op hun hoede zijn. Als ze zich niet via een aangetekende brief distantiëren van die private campagne, riskeren ze te moeten opdraaien voor de gemaakte kosten. “Maar niets belet die derde speler om nadien onbeperkt geld te blijven pompen om een partij te steunen. Dat is de vrijheid van meningsuiting”, zegt politicoloog Bart Maddens (KU Leuven).

De regels hebben een update nodig, zegt hij. “Vanuit democratisch standpunt is het niet wenselijk dat de uitgaven van politici strikt geplafonneerd zijn, en die van derden niet.” Zo zou er een registratiepunt kunnen komen waarop niet-politieke organisaties zich aanmelden en waar er maximumbedragen gelden. Komt dat er niet, dan vreest Maddens Amerikaanse toestanden waar private actoren massa’s geld veil hebben om zich te mengen in de kiescampagne.

Hoe dan ook is een Antwerpse oppositiepartij van plan om de advertentie voor de Raad voor Verkiezingsbetwistingen te brengen. Ze ziet er propaganda in voor de N-VA en wil dat de partij voor de kosten opdraait.