16-10-1918: Belgen nemen Torhout in
Op 16 oktober 1918 nemen de Belgen Torhout in, het Duitse leger lijkt in België in elkaar te stuiken. En in Duitsland woeden zware discusies over de eisen van de Amerikaanse president Wilson.
Ook deze dag zet de legergroep Vlaanderen de opmars verder. Na een korte maar hevige artilleriebeschieting veroveren de Belgische divisies Torhout. Op het einde van de dag zijn ze voorbij het Bos van Wijnendale.
In het centrum veroveren de Fransen Koolskamp en Ardooie. De vlucht van de Duitsers aan dit front is dusdanig snel dat de Franse infanterie het contact met de Duitsers verliest en de cavalerie het moet overnemen van het voetvolk om het contact met de vijand te kunnen bewaren.
De Belgische troepen van de Groepering Zuid veroveren Kachtem en Izegem en bereiken op het einde van de dag Ingelmunster. Ze bereiken samen met hun Britse buren de Leie. Het Tweede Britse Leger heeft op het einde van de dag inderdaad de volledige linkeroever van de Leie in handen. Er zijn zelfs al Britse troepen Halluin en Kortrijk binnengetrokken.
Deze dag brengt ook een nieuw element aan het offensief. De Belgische divisies tussen de kust en Nieuwpoort, met andere woorden tegenover de onderwaterzetting van de IJzer, hadden tot nu een defensieve houding. Maar op 16 oktober komen ook deze troepen in beweging. De Belgen overschrijden na vier jaar de IJzer en dringen de Duitsers tot vijf kilometer terug.
De Duitsers worden nu van de kust tot aan de Leie overal teruggedreven. Op sommige plaatsten moet de cavalerie de taak overnemen van de geallieerde infanterie omdat de Duitsers sneller terugtrekken dan de troepen kunnen oprukken. Hoe lang nog kan het Duitse leger in Vlaanderen georganiseerd weerstand bieden? Het lijkt een kwestie van uren.
Het Duitse leger heeft ook nog het zware kanon van 38 cm ingezet, dat vanuit de omgeving van de Leugenboom in Koekelare al enkele jaren steden als De Panne en Duinkerke bestookt.
In De Panne werd door een projectiel van dat kanon, later beter bekend als Lange Max, een huis verwoest rond 6 uur 's avonds op 16 oktober 1918. Het was naar verluidt het laatste schot van Lange Max. Het vernielde huis lag op amper 200 meter van de Koinklijke Villa in De Panne (Archieven Koninklijk Paleis).
Discussie over democratisch Duitsland
In Duitsland vinden zware discussies plaats over de eisen die de Amerikaanse president Wilson eergisteren gesteld heeft en wat daarop moet worden geantwoord.
Keizer Willem II heeft hierover een vergadering van de hoofden van de Duitse staten bijeengeroepen om over een antwoord te beraadslagen. Ook de Rijksdag vergadert hierover binnenkort.
Wilsons bewering over “onmenselijke praktijken” door Duitsland zet kwaad bloed. Velen willen dat de Duitse regering tegen die bewering protesteert.
Maar vooral de eis van Wilson dat Duitsland meer democratisch moet worden, zorgt voor veel discussie. De vraag is hoever dit moet gaan.
De Duitse regering werkt nu al aan een grondwetswijziging. Zo zal de keizer niet meer in zijn eentje de oorlog kunnen verklaren. Ook zal de rijkskanselier voortaan verantwoordelijkheid moeten afleggen aan de Rijksdag.
Bovendien wordt er gewerkt aan een hervorming van het kiesrecht in Pruisen, de grootste Duitse staat. Die kwestie sleept al lang aan, maar er wordt nu vaart achter gezet.
Intussen komt ook de positie van de keizer zelf ter sprake. Vooral voor de (linkse) onafhankelijke sociaaldemocraten is dat geen taboe meer. Op een socialistisch congres in München is voor het eerst openlijk het aftreden van de keizer geëist. Bovendien wordt gesteld dat zijn zoon, de zeer omstreden Kronprinz, hem niet mag opvolgen. Het congres wil ook de bestraffing van hen die de vrede hebben willen beletten. Een lid van het Beierse parlement vraagt zelfs de afschaffing van de monarchie.
In Berlijn zouden er betogingen zijn geweest voor de vrede en tegen de keizer. Daarbij zouden standbeelden van de Hohenzollern-vorsten zijn beschadigd.
De conservatieve kranten en drukkingsgroepen willen dat de regering Wilsons eisen verwerpt. Volgens hen is Duitsland nog lang niet verslagen: de U-boten blijven de Geallieerde schepen treffen en er staat nog niet één vijandelijke soldaat op Duits grondgebied. Ook gematigde kranten menen dat door de nota van Wilson de kans voor Duitsland op een eervolle vrede verkeken is.
