Partijvoorzitter Olivier Maingain toonde zich daags na de verkiezingen een tevreden man. ‘DéFI breekt door in Wallonië: met vijftig verkozenen breken we door ons “glazen plafond” van 5 procent. Bovendien houden we stand in Brussel. Dat is goed, zeker gezien de sterke vooruitgang van de groenen.’

Maar hoe meer dagen er verstrijken, hoe meer de eerste euforie wegdeemstert. Want eigenlijk is het resultaat helemaal niet goed. Maingain had de lat op honderd Waalse zetels gelegd, het zijn er nauwelijks de helft geworden. Van de Brusselse burgemeesters is hij zelf veruit de populairste, maar partijgenoot Didier Gosuin – nochtans minister in de Brusselse regering – verliest fors in Oudergem. Van de peilingen die DéFI als dé verrassing van de verkiezingen voorspelden, blijft geen spaander heel.

Steeds luider klinkt de opmerking van Bernard Clerfayt, burgemeester van Schaarbeek en de tweede grootste man van DéFI, dat de ‘poging om de partij te verankeren in Wallonië, mislukt is’. In de Franstalige (regionale) pers beginnen titels te verschijnen à la ‘un échec inquiétant’: een onrustwekkende nederlaag voor de toekomst van DéFI, de partij heeft haar afspraak met de geschiedenis gemist ...

‘Misschien zijn we ingedommeld en hebben we teveel op onze lauweren gerust na de positieve peilingen’, oppert Ukkels DéFI-boegbeeld Emmanuel De Bock vandaag in Le Soir. ‘In mei 2019 zullen we beter moeten doen: ik denk dat we nog altijd kunnen streven naar 20 procent.’

Decumul strooit roet in eten

Maar dan zullen er nog een paar belangrijke beslissingen genomen moeten worden. Want voorzitter Olivier Maingain, die decennialang tegelijkertijd burgemeester, Kamerlid en partijvoorzitter was, moet zich straks houden aan het cumulverbod dat zijn eigen partij zo vurig bepleitte vorig jaar. Maingain heeft al aangegeven dat hij kiest voor Sint-Lambrechts-Woluwe – hij haalde er 59,4 procent van de stemmen – en terloops past voor deelname aan de verkiezingen in 2019. Want: ‘Ik ga niet op een lijst staan om vervolgens niet te gaan zetelen’, klinkt het. Gosuin heeft zijn beslissing nog niet kenbaar gemaakt, hij zegt alleen dat de volgende stembusslag zijn laatste wordt.

Er is dus nood aan nieuwe figuren. Wie? Fabian Maingain – zoon van – ligt voor de hand, maar hij scoorde niet zo goed als gehoopt in Brussel-Stad. 2.220 voorkeurstemmen is mooi, maar in totaal blijft de partij steken op 7,5 procent. Ze is kleiner dan CDH/CD&V+ en ze is allerminst nodig (noch gewenst) in de progressieve coalitie van PS-burgemeester Close.

Wie is er nog? Martine Payfa van Watermaal-Bosvoorde. Zij deed het ronduit slecht zondag. Parlementslid Caroline Persoons … Al lang een beloftevolle politica, die de beloftes maar niet lijkt in te vullen. Maingain junior wijst zelf naar ‘een hele generatie verkozenen die nu lokale ervaring moet opdoen om straks het roer over te nemen’. Brussels DéFI-voorzitter Michaël Vossaert, die in juni nog aankondigde bij de gewestverkiezingen van mei 2019 ‘de grootste partij van Brussel te willen worden’ is een van hen, alsook Sophie Rohonyi uit de Brusselse rand, en een heel blik verse DéFI-aanwinsten in Ganshoren.

‘Zodra de lokale meerderheden gevormd zijn, zullen we hen klaarstomen om volgende keer zonder electorale locomotief een mooi resultaat neer te zetten’, verklaart Fabian Maingain. ‘De kwaliteit is er, nu nog de bekendheid.’

Nieuwe boodschap: koopkracht

En een programma misschien? Naast nieuwe figuren is er immers ook nood aan een nieuw ‘verhaal’, zoals dat heet. Goed bestuur en transparantie zijn inmiddels gepasseerd, het identitaire debat slaat niet meer aan, waar maak je nog het verschil? ‘We gaan voor koopkracht’, aldus vader Maingain in Le Soir. ‘We willen de partij zijn die de levensomstandigheden van mensen verbetert. Om het verschil te maken, leggen we voortaan de klemtoon op een socio-economisch verhaal.’

Het is een van de lessen die de partij trekt uit de gemeenteraadsverkiezingen, vult zoon Maingain aan. ‘Thema’s als koopkracht, huisvesting of mobiliteit zijn onlosmakelijk verbonden aan het DNA van onze partij, maar ze zijn niet genoeg naar boven gekomen. We moeten ze nog véél meer op het voorplan zetten.’

De partij wil zich voortaan positioneren in het ‘progressieve centrum’, vervolgt hij. Daar komt plaats vrij, want de PS zal zich genoodzaakt zien om weer meer naar links op te schuiven en daar stemmen terug te winnen van Ecolo en PTB/PVDA. Bij de MR is het evengoed crisis over de te volgen koers. ‘Wij zijn geen conservatieve partij, wij zijn een moderne en progressieve partij met een project voor de toekomst.’