Direct naar artikelinhoud
brexit

‘Brexit preppers’ vrezen chaotische EU-exit: “Hamster voldoende koffie. Tenzij je eikels wilt roosteren”

Nevine Mann, links, en Richard Mann planten groenten in de tuin van hun huis in Cornwall. Ze doen dat ter voorbereiding van een onzekere brexit, die volgens hen tot voedselschaarste en logistieke chaos kan leiden.Beeld NYT

De kasten zijn volgepropt met pasta, rijst en couscous – genoeg om haar gezin vijf dagen te voeden. Er zijn medicijnen, en in de tuin staat een watertank van een kubieke meter. Een kernoorlog? Het spook dat Nevine Mann (36) de daver op het lijf jaagt, is de brexit.

Mann is een ‘brexit prepper’. Ze vreest geen overstromingen of maatschappelijke onrust in dit deel van Cornwall in het zuidwesten van Engeland. Wel behoort ze tot een groep mensen die met angst naar het moment in maart volgend jaar toeleven waarop het Verenigd Koninkrijk de Europese Unie verlaat. Al achttien maanden probeert het land een akkoord met de EU te sluiten. 

Zonder akkoord dreigen verkeersopstoppingen aan de havens, vrachtwagens die stilstaan op de snelwegen terwijl hun lading bederft, lege rekken in de kruidenier en de apotheek, energieschaarste en fabrieken die moeten sluiten. Het VK voert ongeveer een derde van zijn voedsel in uit de EU, bedrijven steunen op complexe productieketens die kunnen breken als de duizenden vrachtwagens die elke dag het Kanaal oversteken streng gecontroleerd worden.

‘De mensen praten over de Tweede Wereldoorlog en rantsoenen, over de black-outs van de jaren 70 en het rantsoeneren van elektriciteit’
Nevine Mann (36), brexit prepper

Rantsoeneren

Maar dit is het VK, en dus trekken de mensen zich niet terug in ondergrondse bunkers, en hamsteren ze wc-papier in plaats van wapens. De onderhandelingen vlotten niet en de tijd raakt stilaan op, en dus bereiden sommige Britten zich voor op het ergste. “De mensen praten over de Tweede Wereldoorlog en rantsoenen”, zegt Mann. “Ze praten ook over de black-outs van de jaren 70 en het rantsoeneren van elektriciteit. Dit heeft het potentieel om een combinatie van beide te worden.”

De regering van premier Theresa May wil niet weten van dit soort praat. Tegelijk hebben ministers noodplannen opgesteld voor een brexit zonder deal, en is voor het eerst sinds het einde van de rantsoenering in de jaren 50 een minister bevoegd voor voedselzekerheid. Nog verontrustender is dat er vacatures bij de overheid zijn voor rampenplanning. De maatregelen zijn misschien strategisch om druk op Europa te zetten, maar ze zijn voor veel mensen ook een indicatie dat er een reële kans op een crisis is.

De Facebook-groep 48 Percent Preppers – naar de 48 procent die in het referendum van 2016 stemde voor een verder lidmaatschap van de EU – bereidt zich voor op de impact van de brexit en telt meer dan 1.200 leden. Behalve nuttig advies geeft de groep een brochure uit, Getting Ready Together, die de risico’s opsomt, zoals haperingen in de gas- en olietoevoer, voedsel- en medicijnentekorten, en paniekaankopen die leiden tot rantsoenering.

‘We kunnen veel dingen niet veranderen, maar we kunnen wel voorbereid zijn op het ergste scenario, want niemand is ooit gestorven door overvoorbereid te zijn”
James Patrick, Facebook-groep ‘48 Percent Preppers’

“We kunnen veel dingen niet veranderen, maar we kunnen wel voorbereid zijn op het ergste scenario, want niemand is ooit gestorven door overvoorbereid te zijn”, zegt de auteur van de brochure, James Patrick, een consulent beveiliging en een voormalig politieagent. “We dragen een lange geschiedenis met ons mee van verrast worden door voorspelbare gebeurtenissen.”

Patrick, die in de East Midlands woont, zegt dat het niet nodig is grote hoeveelheden voedsel in te slaan. Hij en zijn gezin hebben genoeg voor een week. “In dit geval heb je wat kaarsen en een zaklamp nodig, een radio op batterijen, misschien een telefoonlader op zonne-energie. Twee kasten voedsel volstaan, en een extra rol toiletpapier. En je hebt koffie nodig – die komt vaak uit Duitsland –, tenzij je eikels wilt gaan roosteren.”

Golf van plunderingen

Patrick heeft een podcast, The Fall, die een veel dystopischer plaatje schetst. De brexit kan leiden tot maatschappelijke onrust die ‘exponentieel toeneemt’. Hij vindt dat niet overdreven alarmistisch, en verwijst naar een golf van brandstichting en plunderingen in 2011 die “letterlijk om niets draaide”, maar leidde tot een “nationaal incident dat vijf dagen duurde”.

De kwestie van de brexit schept zo veel tweedracht dat aanhangers ervan de preppers wegzetten als alarmisten die de bevolking zo bang willen maken dat ze het hele idee terugdraaien. Analisten zeggen dat je rekening moet houden met chaos, die kan leiden tot aanleveringsproblemen en een waardevermindering van de pond, wat dan weer de prijs van ingevoerd voedsel en andere goederen kan opdrijven (en dus opnieuw een reden vormt om te hamsteren).

Ian Wright, de directeur-generaal van de sectorvereniging Food and Drink Federation, zegt dat er voorlopig geen problemen met de toelevering zijn, maar dat consumenten weleens ernstig aan het hamsteren kunnen slaan als er volgende maand geen akkoord over de brexit is. De supermarktketen Tesco heeft plannen om meer droge voeding in te slaan.

‘Ik kan mijn dochter die afhankelijk is van geïmporteerde medicijnen niet helpen. Ik ben volledig afhankelijk van andere mensen’
Jo Elgarf, lid van de 48 Percent Preppers

Voor wie afhangt van geïmporteerde medicatie is een ongeordende brexit een groot probleem. De regering vraagt farmaceutische bedrijven een voorraad voor zes weken op te slaan. Wat er daarna moet gebeuren, is niet duidelijk. Het idee bestaat om goederen via de lucht aan te voeren, maar experts wijzen erop dat ook het luchtverkeer de gevolgen zal dragen van een no deal.

“Ik word fysiek onwel als ik daaraan denk”, zegt Jo Elgarf, een lid van de 48 Percent Preppers. Ze woont in Londen en heeft een dochter van vier jaar die afhankelijk is van geïmporteerde medicijnen. Die zijn op voorschrift en dus kan ze slechts een voorraad van vier weken aanleggen. “Ik kan mijn kind niet beschermen. Ik ben volledig afhankelijk van andere mensen.”

Nevine Mann geeft toe dat het idee om te hamsteren wat “onwerkelijk” lijkt, maar vindt niet dat ze aan bangmakerij doet. “We gaan alles gebruiken wat we hebben. Als we dat niet doen, dan gaan mensen profiteren via de voedselbanken. En als we voor niets panikeren, is dat dan erg?”

© The New York Times