Gevechtsvliegtuigen cirkelen boven regering-Michel

Op weg naar België? © EPA-EFE

De regering heeft nog acht dagen om te beslissen over de opvolger van de F-16. Volgens sommigen is de keuze voor de F-35 al gemaakt. De regering ontkent noch bevestigt.

Peter De Lobel

Is de beslissing om F-35’s aan te kopen gevallen? Zal het Amerikaanse toestel de Belgische F-16’s vervangen? Volgens het persagentschap Belga wel. Volgens Belga is de ‘keuze voor de F-35 gemaakt’ en zoekt men alleen nog naar een manier om dat te kunnen communiceren. Op het kabinet van minister van Defensie Steven Vandeput (N-VA) wil men het nieuws ‘bevestigen noch ontkennen’. Bij premier Charles Michel (MR) houdt men het op een droog ‘geen commentaar’.

Wat is dan wel al met zekerheid geweten? Vooreerst dat er wel degelijk een beslissing… zit aan te komen. Dat is al maanden zo, in de oorspronkelijke planning wilde Vandeput de knoop al voor de zomer doorhakken. Maar nu begint de tijd wel echt te dringen. Er zijn twee officiële kandidaten om de F-16 op te volgen: de F-35 van het Amerikaanse Lockheed-Martin en de Brits-Europese Eurofighter Typhoon. De offerte van Lockheed liep echter af op 14 oktober, de dag van de gemeenteraadsverkiezingen. De regering vroeg de Amerikanen daarom om hun aanbod te verlengen. Dat is intussen gebeurd, maar slechts met twee weken. De nieuwe deadline is nu 29 oktober, wordt bevestigd binnen de regering. Eén week is dus al voorbij. Als de regering de F-35 wil kopen, moet ze dat met andere woorden in de komende acht dagen beslissen.

Voorsprong F-35?

Zeker is ook dat er al twee kernkabinetten geweest zijn waarop de F-16-vervanging uitvoerig aan bod is gekomen. Een eerste op 4 oktober, toen kolonel Harold Van Pee, die het vervangingsdossier leidt, tekst en uitleg kwam geven over de procedure en het resultaat dat ze had opgeleverd. Officieel houdt iedereen daarover de lippen stijf op elkaar, maar indiscreties wijzen allemaal in dezelfde richting: de F-35 zou met ruime voorsprong als eerste uit de vergelijking komen. Een tweede kernkabinet ging over de economische return die gelinkt is aan de beide vliegtuigen.

Bronnen binnen de regering bevestigen ook dat er daadwerkelijk al gesproken is over de manier waarop de communicatie gevoerd moet worden, eens er een beslissing is. Maar, ze ontkennen tegelijk dat die beslissing al genomen is. ‘Er is nog geen groen licht’, zegt een bron. Het lijkt contra-intuïtief dat er al over de communicatie gesproken wordt, voor er duidelijkheid is over wat er moet gecommuniceerd worden, maar dat kan ermee te maken hebben dat dit allerminst een klein dossier is, en dat er bovendien grote diplomatieke belangen meespelen. Een goed voorbereide communicatiestrategie moet er mee voor zorgen dat de kandidaat die het niet haalt, dat niet moet vernemen via de media, maar rechtstreeks van de regering zelf.

Burgemeester Vandeput

Nog iets wat zeker is, is dat minister Vandeput binnenkort burgemeester van Hasselt wordt. Vertrekken zonder dit aankoopdossier af te ronden, zou zonder meer een blamage zijn. Bovendien zou het ook voor zijn opvolger geen cadeau zijn. Als Vandeput het dossier niet beslist krijgt op vier jaar tijd, welke kans heeft zijn vervanger dan in slechts een handvol maanden. Het gaat om een enorme aankoop, een symbool en een niet onaanzienlijk deel van het investeringspact van de regering. Een beslissing zit er dus echt wel aan te komen.

SP.A-kamerlid Dirk Van der Maelen blijft van mening dat de regering al jaren geleden beslist heeft om 'deze vliegende Fyra's' te kopen. Maar ze was 'te laf om dit voor de gemeenteraadsverkiezingen bekend te maken omdat ze beseffen dat het draagvlak wankel is'.