22-10-1918: Britse leger tot vlak voor Doornik en Valenciennes
Op 22 oktober 1918 rukt het Britse leger verder op in Noord-Frankrijk. De Duitsers hergroeperen zich achter de Schelde tussen Valenciennes en Doornik. En de bekendste Duitse tegenstander van de oorlog, Karl Liebknecht, is vrijgelaten.
In de Noord-Franse streek van Cambrai hebben de Duitsers hun stellingen aan de Selle bij Le Cateau achter zich moeten laten.
De Britten zijn al verscheidene kilometers voorbij de rivier. Daarbij hebben ze bijna 20.000 krijgsgevangenen gemaakt.
Ten noorden daarvan, in sector tussen Cambrai en Douai, zijn twee Canadese divisies aan een snelle opmars bezig. Ze zijn de stadjes Denain en Wallers gepasseerd en staat voor de grote stad Valenciennes.
Nog wat meer naar het noorden heeft een Britse divisie Saint-Amand-les-Eaux bevrijd, een kuuroord op de Schelde bij de Belgische grens, ten zuiden van Doornik.
Andere Britse divisies trekken vanuit de streek van Rijsel de Belgische grens over in de richting van Doornik.
Wellicht zullen de Duitsers zich hergroeperen achter de Schelde, die tussen Valenciennes en Doornik een natuurlijke verdedigingslinie vormt.
Deze Britse doorbraak naar de Schelde en de successen in Vlaanderen staan in contrast met de strijd die de Geallieerden in Champagne en de Argonne voeren. De Fransen blijven steken bij Vouziers en de Amerikaanse opmars door het dichte Argonne-woud verloopt moeizaam.
In België raken de Britten over de Schelde
In de vroege ochtend waagt het 1ste Belgische Regiment Jagers te Voet een poging om het Afleidingskanaal te overschrijden. De Duitse defensie (voornamelijk mitrailleurs en minenwerfer) op de oostelijke oever is echter veel te sterk. Ook een poging van het 14de Linieregiment samen met de Franse 70ste Infanteriedivisie mislukt jammerlijk. Beide acties vinden plats tussen Landegem en Nevele.
Op het einde van de dag geeft luitenant-generaal Michel de opdracht om locale pogingen te staken om het Afleidingskanaal over te steken. Er wordt een gecoördineerde actie voorzien op 24 oktober.
In het centrum gaat de Franse opmars ook langzaam. Wel slagen ze er in op de rechtoever van de Leie bij Machelen een bruggehoofd te vestigen.
Het Tweede Britse Leger in het zuiden van de Legergroep Vlaanderen is succesvoller: de Schelde wordt overschreden in de omgeving van Pecq.
Koning Albert heeft vandaag een deel van het front met een vliegtuig overvlogen. De vorst gebruikt dezer dagen steeds vaker het vliegtuig. De Koninklijke Villa in De Panne ligt nu vrij ver van het front en, omdat de wegeninfrastructuur nog lang niet hersteld is en er veel militair verkeer is, komen auto's dezer dagen vaak in files vast te zitten.
De koninklijke familie is van plan om De Panne te verlaten en dichter bij het front te gaan wonen.
Op verzoek van de Belgische legerleiding laat de burgemeester van het pas bevrijde Maldegem weten dat alle Duitse opschriften en borden moeten verdwijnen. En hij roept de bevolking op om daar zo stipt mogelijk aan mee te werken. Het bevrijde België staat tot nader order onder militair bestuur.
Karl Liebknecht vrijgelaten
De bekendste Duitse tegenstander van de oorlog is vrij. Karl Liebknecht kon vandaag de gevangenis van Luckau, niet ver van Berlijn, verlaten.
Karl Liebknecht is een sociaaldemocratisch afgevaardigde in de Rijksdag. In 1914 stemde hij als enige tegen oorlogskredieten. Daarvoor werd hij uit zijn partij, de SPD, gezet.
Liebknecht bleef ageren tegen de oorlog. Hij klaagde ook als een van de weinige rijksdagleden de volkerenmoord op de Armeniërs door Duitslands bondgenoot Turkije aan.
Na een anti-oorlogstoespraak op een betoging werd hij in 1916 tot 4 jaar gevangenis veroordeeld wegens “verraad, ongehoorzaamheid en weerstand tegen het staatsgezag”.
Sindsdien hebben tientallen andere rijksdagleden de SPD verlaten en een onafhankelijke sociaaldemocratische partij USPD opgericht. Liebknecht rekent zich eveneens tot die partij, maar heeft wel meer radicale standpunten dan de meeste USPD-leden. Zo staat hij vrij positief tegenover de Russische bolsjewieken.
De vrijlating van Liebknecht is het werk van SPD-leider Philipp Scheidemann, die nu in de regering zit. Andere linkse tegenstanders van de oorlog zouden volgen. Zoals de invloedrijke socialistische ideologe Rosa Luxemburg, die al 3 1/2 jaar gevangen zit, hoewel ze haar straftijd al meer dan een jaar voorbij is.
"Onvoorwaardelijke overgave" van Duitsland geëist
De New York Tribune verwoordt perfect de reacties in zowat de hele Geallieerde pers nadat Duitsland heeft ingestemd met de voorwaarden van de Amerikaanse president Wilson. Alleen met een onvoorwaardelijke Duitse overgave zal men genoegen nemen. De Duitse nota heeft ergernis veroorzaakt.
De karikaturen in de krant onderstrepen die boodschap. "Unconditional surrender" is de kop in alle kranten (rechts). En opperbevelhebber Foch en zijn soldaten worden aangewezen om de vredescommissarissen te worden, de Commissie moet zich alleen met de details bezig houden (links).
Het Duitse satirische weekblad Simplicissimus roept in zijn nummer van vandaag op tot moed en volharding en eensgezindheid. "We staan voor de beslissing, zo zal de heimat er uit zien als de kleinmoedigheid het haalt' (links). En " Wees eensgezind! Als je mij de hand niet geeft kan ik de vrede niet brengen" (rechts).
