Van “spaghetti-arrest” in zaak-Dutroux tot Agusta-schandaal: magistraat Eliane Liekendael (90) overleden

© AP

“Ik ben geen vedette. En ook geen circusdier”, sneerde Eliane Liekendael naar de fotografen die haar achtervolgden in het justitiepaleis. Het ‘spaghetti’-arrest in de zaak- Dutroux had haar in 1996 niet erg populair gemaakt. Maar in de omkopingszaak Agusta-Dassault won ze wel wat sympathie van het grote publiek. Omdat ze zelfs de grote PS-kopstukken durfde aan te pakken. Een harde tante, rechtlijnig en principieel, zo zal iedereen zich de eerste vrouwelijke procureur-generaal van ons land herinneren. Maar ook van de beelden aan de lift, waar ze haar gezicht verstopte.

tg

Liekendael was er nog eentje van de oude stempel. De magistraat die liever in de ivoren toren van justitie bleef zitten. En die de pers schuwde. De beelden aan de lift in het justitiegebouw, waar ze haar gezicht verstopte terwijl ze wachtte tot de deur openging, zijn haar altijd blijven achtervolgen. Nochtans, wie haar beter kende, zegt dat ze zo niet was. Velen kenden haar zelfs als een lieve vrouw die erg begaan was met anderen en die lang voor haar eigen moeder heeft gezorgd.

Liekendael werd op 12 december 1928 in Etterbeek geboren. Ze begon haar loopbaan in de magistratuur in november 1955 op het Brusselse justitiepaleis als substituut van de procureur des konings. In december 1973 werd ze benoemd tot eerste substituut en in 1975 werd ze substituut van de procureur-generaal bij het hof van beroep van Bergen. In maart 1978 werd ze advocaat-generaal bij datzelfde hof van beroep.

Op het einde van dat jaar keerde ze naar Brussel terug waar ze als advocaat-generaal bij het Hof van Cassatie aan de slag ging. Op 18 september 1996 volgde ze er Jacques Velu op als eerste vrouwelijke procureur-generaal bij Cassatie.

© rr

Als procureur-generaal bij het Hof van Cassatie haalde ze zich de woede van alle Belgen op de hals toen ze vroeg om onderzoeksrechter Jean-Marc Connerotte van de zaak-Dutroux te halen.

Op zaterdag 21 september, 39 dagen na de bevrijding van Sabine Dardenne en Laetitia Delhez uit de kelder van Dutroux, werd in Bertrix een diner georganiseerd ter ere van de overlevende slachtoffers van Dutroux. Aanwezig waren Sabine en Laetitia, een notaris, de openbaar aanklager Michel Bourlet en onderzoeksrechter Connerotte die juist die dag getrouwd was. Bourlet en Connerotte aten een spaghetti en kregen een vulpen van 30 euro cadeau van Sabine en Laetitia. Voor hun vrouwen waren en bloemen voorzien. Als dank voor alles.

De verdediger van Dutroux, Julien Pierre, kwam dat te weten en diende prompt een klacht in tegen beide magistraten. Vanwege de schijn van partijdigheid werd onderzoeksrechter Connerotte van de zaak gehaald. Met deze uitspraak volgt het Hof van Cassatie het advies van Eliane Liekendael, de toenmalige procureur-generaal van het Hof. Op voorhand was door premier Dehaene gevraagd om inventiviteit aan de dag te leggen in deze zaak, maar Liekendael verklaarde “geen woordvoerder van het sentiment” te zijn. Haar enige taak was “de rechtsregels toe te passen”.

De uitspraak op maandag 14 oktober zorgde voor een schokgolf. Ongeloof en wantrouwen in het gerecht overheersten. Een week later trokken 300.000 mensen door de straten van Brussel.

© BELGA

In november 1996 kreeg ze als procureur-generaal twee andere uiterst delicate dossiers voorgeschoteld: zedenzaken waarbij de namen van de toenmalige ministers Elio Di Rupo en Jean-Pierre Grafé vielen. Beiden werden uiteindelijk van elke verdenking vrijgesproken.

Dossier Agusta-Dassault

Vervolgens werd ze belast met het dossier Agusta-Dassault, nog delicater omdat er politici bij betrokken waren. In november 1997 vroeg ze aan de Kamer van Volksvertegenwoordigers de inbeschuldigingstelling van PS-kopstuk Guy Coëme. Ze vroeg en verkreeg van de parlementen van het Waals parlement en de Franse Gemeenschap ook de opheffing van de onschendbaarheid van Guy Spitaels, nog een kopstuk van de Waalse socialisten.

Op het Agusta-Dassault-proces vorderde de procureur-generaal dat alle beklaagden schuldig zouden worden verklaard, maar eiste ze een milde straf. Voor hoge magistraat hoefde geen van de twaalf naar de cel.

© ISOPIX

Van Liekendael blijft het beeld bij van de vrouw die in september 1998 voor de televisiecamera’s en fotografen op de vlucht slaat op de eerste dag van het Agusta-Dassault-proces. Anderzijds bracht ze het Hof van Cassatie dichter bij de burger door interviews te geven aan de VRT, RTL, en RTBF. Het was de eerste keer dat de hoogste autoriteit van het openbaar ministerie zich rechtstreeks voor de camera’s uitsprak.

Eliane Liekendael, die de laatste jaren van haar leven in een rusthuis verbleef, verklaarde in een van die gesprekken dat ze het ‘Spaghetti-arrest “met spijt had gepleit. Maar ik kon niet anders. Ik had een eed afgelegd en moest de wet volgen.”

Aangeboden door onze partners

Hoofdpunten

Aangeboden door onze partners

Beste van Plus

Lees meer

Meest Gelezen