Een supermarkt mag enorme schulden maken om meer en rijkere klanten te lokken. Een voetbalclub mag dat niet

Ik heb mij in hoge mate verbaasd over… de verbazing en vooral het theater van zaterdag over hoe de UEFA is omgegaan met de financial fair play (FFP) en wat haar toenmalige secretaris-generaal Gianni Infantino (die nu FIFA-voorzitter is) allemaal zou hebben uitgespookt. Als u nu denkt dat ik jaloers ben omdat ik niet behoor tot het consortium van onderzoeksjournalisten uitverkoren door de hackers van Football Leaks en de schrijvers van Der Spiegel, neen.

Ik ben niet van plan voetbalbonzen als Infantino vrij te spreken van alle zonden, maar de waarheid ligt zoals steeds in het midden en het midden is in dit dossier zoek, zoals weleens meer gebeurt als Der Spiegel zich om sport bekommert. Dat laatste slaat overigens niet op de onthullingen rond de verkrachting van Cristiano Ronaldo, laat dat duidelijk zijn.

De feiten nu. Gianni Infantino wordt ervan beschuldigd in 2014 te zijn tussengekomen ten voordele van Paris Saint-Germain en Manchester City. Die zouden de financial fair play flagrant hebben geschonden en zouden een schorsing hebben afgewend met een hoge boete, die vervolgens steeds lager werd naarmate de secretaris-generaal zich ermee ging bemoeien.

Het jaartal 2014 is een belangrijk gegeven. Dat wil zeggen dat het verslag van de financiële rapporteurs van de UEFA slaat op data tot en met 2012. Welnu, de eerste zogeheten monitoring period van de FFP is 2011-2012. Belangrijk om te weten: de eerste twee seizoenen van de FFP werden de salarissen uitgesloten van onderzoek.

Met andere woorden: in 2014, de beginjaren van de FFP, had de UEFA geen poot om op te staan om de twee ploegen – hoewel terecht beschuldigd van overinvesteringen – te straffen. De eerste volledige monitoring period, inclusief de salarissen, liep van 2012-13 tot 2014-15 en is behandeld in het seizoen 2016-17. Toen zat Infantino al bij de FIFA. Dat hij de clubs zover heeft gekregen dat ze al in 2014 een boete hebben aanvaard, is opmerkelijk en getuigt zelfs van goed management.

Pragmaticus

Je kunt de FFP in 2014 vergelijken met de dopingstrijd tegen de epo eind vorig eeuw. De test is op komst, maar voorlopig is het behelpen en vooral waarschuwen voor foute waarden, in de hoop dat ze hun les leren. Dat is wat de wielerunie UCI ook heeft gedaan met de epo, en dat is wat haar tien jaar na datum op zware verwijten is komen te staan. Onterecht. Dat is ook wat de UEFA heeft gedaan. En opnieuw de verwijten.

Dat de pragmaticus Infantino ging onderhandelen was niet meer dan normaal. Al meteen in de beginfase van de FFP dreigden de grote Europese clubs ermee naar het Europees Hof te stappen en de FFP te toetsen aan de regels van mededinging. De UEFA dreigde die zaak te verliezen en dat zou ook vandaag nog kunnen, want de FFP mag dan wel door de Europese Commissie zijn gefiatteerd, de Europese rechters zijn wat dat betreft iets strenger in de leer. De FFP, kort door de bocht, legt aan voetbalbedrijven op hoeveel ze mogen investeren om te groeien.

Het gaat dus helemaal niet om dubieus geld, zoals is geschreven en gretig is overgenomen, en over maffiapraktijken, maar over een te forse Arabische kapitaalinjectie die niet direct wordt gedekt door voetbalgerelateerde inkomsten. Vergelijk het met een wijksupermarkt die haar winkel upgradet en daar enorme schulden voor maakt, in de hoop dat er meer en rijkere klanten komen en dat de verkoop stijgt. De supermarkt mag dat, de voetbalclub niet.

Meer prijzengeld

Dat ze bij de UEFA bang zijn voor de Europese topclubs en hen naar de mond praten, staat als een paal boven water. Maar alleen wie de laatste jaren onder een steen heeft gezeten (of niet op voetbal heeft gelet en daar ineens een mening over heeft) mag daarover verbaasd zijn. De eerste poging van de topclubs – eerder een dreigement – om zich af te scheuren als er niet meer geld hun richting uitkwam, dateert van precies twintig jaar geleden. In 1999 kregen de topclubs ineens drie keer meer prijzengeld in de Champions League. Dat scenario heeft zich dit seizoen herhaald: er is nu de helft meer geld bij en weeral profiteren de grote clubs het meest. Ook dat is geen nieuws en is in allerhande media al honderden keren belicht en beschimpt.

Als ik John, de pas ontdekte geheimzinnige hacker van Football Leaks, die twee jaar geleden in deze krant is opgevoerd, een tip mag geven: veel interessanter dan wat er in 2014 is gebeurd, en vooral veel relevanter, is hoe PSG begin dit jaar de dans is ontsprongen na de aankopen van Neymar en Kylian Mbappé. Zelfs hun fanzine L’Equipe schreef toen dat ze deze keer tegen de lamp zouden lopen en toch is de zaak geklasseerd. Voorlopig, want weten wij veel wat chief investigator Yves Leterme nog in zijn schild voert. Zijn mailaccount hacken, zou John dat niet kunnen?