Stan Lee, bedenker van Spider-Man en andere Marvelhelden, op 95-jarige leeftijd overleden

© REUTERS

Ook The Incredible Hulk, Iron Man, The Silver Surfer, X-Men en Fantastic Four verliezen hun geestelijke vader.

Lee, die getrouwd was en een dochter had, stierf maandagochtend in een ziekenhuis Los Angeles, meldt The Hollywood Reporter.

Stan Lee werd geboren als de Roemeense immigrant Stanley Lieber en ging in 1939 – hij was toen 17 – aan de slag bij Timely Comics, de voorloper van het roemruchte Marvel Comics. Omdat de jonge auteur als de dood was dat iemand zijn schrijfwerk ooit zou associëren met populaire stripfiguren, mat hij zich al na twee jaar, toen hij eindelijk mocht schrijven na twee jaar koffie rondbrengen en andere rotklusjes, het pseudoniem Stan Lee aan.

Die nom de plume werd al snel een garantie voor succesvolle superhelden. De Amerikaan schonk met creatieve spitsbroeders als Jack Kirby en Steve Ditko onder meer het leven aan Spider-Man, The Incredible Hulk, Iron Man, The Silver Surfer, X-Men en Fantastic Four. Dat laatste kwartet bedacht hij overigens als reactie op de Justice League, de groep rond Superman, Batman en Wonder Woman die DC, de grote concurrent van Marvel, in de jaren zestig introduceerde.

Lee reageerde nog op een andere manier op Justice League, namelijk met The Avengers, oftewel een stripreeks rond een groep bestaande helden die elk al hun eigen reeks hebben, zoals Iron Man en The Incredible Hulk. ‘Een van de meest populaire dingen aan onze magazines waren de momenten waarop personages opdoken in andere reeksen’, schreef Lee er ooit over in een speciale Marvel-uitgave. ‘Waarom dan geen team samenstellen waarin een paar van die helden de krachten kunnen bundelen?’ Het idee was een van de kiemen voor de Marvel Cinematic Universe, dat later zou worden uitgebreid met films, series en andere afgeleiden.

Bovenal zal hij bij liefhebbers van comics altijd bekendstaan als de man die alledaagse superhelden in het leven riep, personages die niet alleen een superkracht en een cape, maar ook een persoonlijkheid hebben. Ze twijfelen, zitten met vragen en worstelen met hun relaties en geldzaken. Achter het rode masker van Spider-Man zit een schuchtere jongen met puisten, achter de groene teint van The Hulk een gespleten persoonlijkheid.

Niet iedereen geloofde meteen in zijn visie. In 2002 vertelde Lee nog in Knack Focus hoe zijn uitgevers aanvankelijk geen cent gaven om het personage Spider-Man:

‘Iedereen haat spinnen, dus dachten ze dat er niemand geïnteresseerd zou zijn om een stripverhaal te kopen dat Spider-Man heet. Bovendien was mijn hoofdpersonage een tienerjongen. Dat kon al helemaal niet door de beugel, want tieners werden op dat moment hooguit als sidekick opgevoerd. Denk maar aan Batman en Robin. Het feit dat hij geldproblemen had, zijn gezicht vol puisten stond en voortdurend dacht dat zijn spinnenpak zou scheuren, maakte het allemaal nóg erger. Ik kreeg te horen dat superhelden zich daar niet mee bezighouden en dat ik mijn idee in de vuilnisbak kon gooien.’

‘Maar toen ik aan het laatste nummer van de stripreeks Amazing Fantasy werkte, voegde ik er toch een kortverhaal van Spider-Man aan toe. De reeks deed het sowieso niet goed aan de kassa, wist ik, dus wie zou er om malen? Twee maanden nadien werd ik plotseling in het kantoor van de uitgever geroepen. “Herinner je je dat idee nog waar we allemaal zo enthousiast over waren? Die spinnenman, weet je wel. Kun je daar geen reeks van maken?” Bleek dat de verkoopcijfers van de laatste Amazing Fantasy een historisch record hadden gevestigd!’

In de jaren 70 speelde Stan Lee een grote rol in de strijd tegen de censuur op stripverhalen. Zo smokkelde hij een antidrugsverhaallijn in zijn reeks The Amazing Spider-Man.

Lee’s personages deden het niet alleen goed op papier, maar ook op het scherm. In 2000 kwam er voor het eerst een film gebaseerd op een van zijn personages, Bryan Singers X-Men. Twee jaar later volgde de eerste Spider-Man-film, met Sam Raimi in de regisseursstoel. Volgens de cijfers van de gezaghebbende filmwebsite Box Office Mojo hebben vier van de tien films met de hoogste recette aller tijden minstens één personage van Lee’s hand. Naast de drie Avenger-films is dat Black Panther, met voorsprong de grootste filmhit van 2018.

De laatste jaren van Lee’s leven waren tumultueus. Hij spande rechtszaken aan tegen mensen uit zijn entourage en raakte afgelopen zomer in het nieuws toen bleek dat de politie oudere beschuldigingen van seksueel grensoverschrijdend gedrag tegen Lee onderzocht.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content