HERLEES: Premier Michel zet N-VA buitenspel: “Ik ga naar Marrakech.” N-VA houdt lippen voorlopig stijf op elkaar

Iets voor 23 uur kwam Vlaams fractieleider Matthias Diependaele naar buiten. Hij woonde een crisisvergadering bij van N-VA op het Brusselse hoofdkwartier. Ook hij hield de lippen stijf op elkaar. Op inhoudelijke commentaar van Bart de Wever is het vermoedelijk wachten tot morgen.

“Ik stap niet naar de koning”, verklaarde premier Charles Michel. Maar de kans is zeer groot dat hij dat wél gaat moeten doen. Dat zegt professor politicologie Dave Sinardet (VUB). Nadat N-VA door de premier richting uitgang is geduwd, verwacht hij dat de regering morgen valt. “Heel waarschijnlijk komt N-VA morgen naar buiten met een verklaring. Ze kunnen dat voor tien uur doen of wachten tot na de stemming in het parlement.” Welke scenario's politicoloog Dave Sinardet voor mogelijk houdt, leest u hier.

N-VA-voorzitter Bart De Wever zit in elk geval ook in het hoofdkwartier van de N-VA in Koningsstraat in Brussel. "Op de vergadering in Brussel hebben ze mij de Zwarte Piet gegeven.. dat kan maar smaken", schrijft hij op zijn Instagrampagina bij een foto van een chocolade ventje. Op inhoudelijk commentaar van de N-VA-kopman is het vermoedelijk wachten tot morgen. 

“Bart De Wever is te veel met Antwerpen bezig geweest. Hij is de controle op zijn ministers kwijt.” Daar ligt volgens Louis Tobback de reden waarom het Migratiepact een splinterbom voor de regering werd. “Als Michel toch naar Marrakesh gaat, kan De Wever niet anders dan de stekker eruit trekken.” Lees hier hier hoe Louis Tobback met steile verbazing vanuit ‘zijn’ Leuven - nog heel even is hij er burgemeester - naar het schouwspel keek dat de regering nu al dagenlang opvoert.

De N-VA houdt momenteel een crisisvergadering in het hoofdkwartier in Brussel, maar de partijtop houdt de lippen voorlopig stijf op elkaar. Zonet verliet N-VA-staatssecretaris Theo Francken het pand in de Koningsstraat, maar het enige wat hij kwijt wilde, is dat hij "nog steeds staatssecretaris" is in de regering. "Verder geen commentaar", klinkt het.

De beelden, de timing, de interpretatie... N-VA kon vandaag niet genoeg benadrukken dat haar campagne over het VN-migratiepact een vergissing was. Maar hoe zit het met de inhoud? 

Professor internationale politiek Rik Coolsaet (UGent) checkt de feiten. Lees hier zijn analyse, waaruit blijkt dat 5 van de 6 slogans onwaar zijn.

De N-VA-top haalde de beelden vanmiddag al van het internet. "Het communicatieteam heeft een fout gemaakt bij de keuze van de beelden", zei N-VA-minister Jan Jambon daarover tegen VTM Nieuws. 

Volgens politicoloog Dave Sinardet (VUB) is het moeilijk voor te stellen dat er vervroegde federale verkiezingen aankomen. "Nu vervroegde federale verkiezingen en opnieuw in mei, is weinig voorstelbaar", zegt hij. "Waarschijnlijk zou men na die vervroegde verkiezingen geen regering kunnen vormen, want je zit dan volop in de Vlaamse en Europese campagne."

Hoe het verder moet met de federale regering, nu premier Michel in de Kamer een wisselmeerderheid zoekt voor de goedkeuring van het VN-migratiepact, is koffiedik kijken. "Als de N-VA-ministers uit de regering verdwijnen, zouden ze door andere ministers vervangen kunnen worden om de pariteit tussen Nederlands- en Franstaligen te behouden", zegt Sinardet. Maar of de huidige regeringspartijen CD&V en Open Vld die ministers zouden leveren, is allerminst zeker. Ook een andere Vlaamse partij zou tot de regering kunnen toetreden. "Maar hoe dan ook moet een regering gesteund worden door een meerderheid in de Kamer", aldus Sinardet.

"Een andere optie is dat de federale ploeg tot de volgende verkiezingen de tijdelijke zaken beheert en dat er verder niet veel gebeurt", gaat Sinardet verder. "Dat is eigenlijk het enige dat je je in de huidige politieke realiteit kunt inbeelden."

"Wat natuurlijk ook een mogelijkheid is, is een regering zoals Vanden Boeynants II of Martens VII, die uit dezelfde partijen als de voorgaande regering is samengesteld, maar in een soort lopende zaken de verkiezingen voorbereidt." Een moeilijkheid is dan wel de rol van N-VA, analyseert Sinardet. De partij zou zich na de discussie over het migratiepact kunnen opwerpen als verantwoorde bestuurspartij, maar het is maar de vraag of de andere partijen dat zouden toestaan.

Sinardet brengt nog het interessante punt aan dat een parlement voor zijn ontbinding beslist welke grondwetsartikelen voor herziening vatbaar verklaard worden. Als de N-VA uit de meerderheid verdwijnt, zou die daar niet meer mee over kunnen beslissen.

"Voor mij hoeft de regering niet te vallen", zegt CD&V-voorzitter Wouter Beke in Terzake. "Ik zou dat onverstandig vinden." Gwendolyn Rutten (Open Vld) zegt hetzelfde. "Als het van ons afhangt, overleeft de regering dit. Er ligt nog teveel werk op de plank."

Gwendolyn Rutten (Open Vld) roept N-VA op om zich mee op de parlementaire lijn te zetten. "Ga het debat aan met extreemrechts in plaats van je in de plaats van extreem rechts te plaatsen", zegt ze in Terzake. Ze vindt er campagne van N-VA er ver over. "Dit is een campagne die oproept tot haat, zo gaan we er nooit raken." En over het feit dat de premier zich tot het parlement richt: “Elke partij moet nu een standpunt innemen, en dat hoort zo in een democratie.”

Peter De Roover, N-VA-Fractieleider in de Kamer heeft in de studio van VTM NIEUWS als eerste N-VA'er gereageerd op het feit dat er een alternatieve meerderheid kan gevormd worden in het parlement. “Michel heeft een meerderheid", zegt hij. "Als hij op zoek gaat naar een andere meerderheid, dan vernemen we dat graag.”

"Het is een heel goede zaak dat het parlement zich morgen kan uitspreken en dat de premier naar Marrakesh kan gaan om het pact daar ook te bevestigen". Dat heeft CD&V-vicepremier Kris Peeters in het VRT-programma Terzake gezegd in een reactie op de aankondiging van premier Charles Michel.

"Er wordt aan het parlement gevraagd om het pact goed te keuren, maar ook om de premier de mogelijkheid te geven naar Marrakesh af te reizen. Ik denk dat dat een zaak is die wij volledig kunnen steunen", zei Peeters.

De démarche in het parlement zal allicht leiden tot een wisselmeerderheid waarbij N-VA buitenspel wordt gezet. "Dat zou kunnen, maar ik sluit niets uit. Heel de dag is vrij chaotisch verlopen, zeker met campagne van N-VA. Dat is zeer zwaar aangekomen, en ik hoop dat N-VA ook kan inschatten hoe zwaar die campagne is gevallen. Laat ons hopen dat bij N-VA het gezond verstand kan zegevieren", zei Peeters, die hoopt dat de coalitiepartner in de loop van de avond of nacht nog een standpunt inneemt. 

Sp.a biedt de premier haar steun aan voor een wisselmeerderheid in het parlement. Dat zegt Kamerfractieleidster Meryame Kitir. "Wij steunen het migratiepact van begin af aan en als de premier nu steun zoekt buiten de meerderheid, dan gaan wij dat ook doen." De Kamercommissie Buitenlandse Zaken komt normaal gezien morgen om 10 uur bijeen om zich te buigen over tweee resoluties om het migratiepact goed te keuren.

De federale regering heeft er een bewogen dag op zitten, zeker nadat N-VA vanmiddag een campagne lanceerde tegen het VN-migratiepact. "Een ongezien politiek schouwspel", zegt Kitir. "Dat was politiek theater op de kap van de mensen, en een bestuurspartij onwaardig."

Groen-Kamerlid Kristof Calvo is tevreden dat premier Charles Michel de oplossing voor het VN-migratiepact in het parlement zoekt. "Alles ligt op tafel voor een duidelijk mandaat voor de premier", zegt Calvo.

De commissie Buitenlandse Zaken van het parlement komt woensdag om 10 uur opnieuw bijeen om zich te buigen over twee resoluties om het migratiepact goed te keuren. Een tekst is van de hand van Ecolo/Groen, de andere van cdH. "De oplossing ligt binnen handbereik in het parlement", zegt Calvo. Op de vraag of er een wisselmeerderheid zal gevonden worden voor een van de resoluties, antwoordt Calvo dat "heel wat fracties de teksten steunen".

"Wij zijn tevreden", vervolgt Calvo. Anderen willen met vuur spelen, maar wij willen de impasse mee helpen oplossen. "Het allerbelangrijkste, aldus nog Calvo, is dat België met een duidelijke oplossing naar Marrakesh trekt.

Premier Charles Michel (MR) legt momenteel een verklaring af over de regeringscrisis rond het VN-Migratiepact. De omstreden N-VA-campagne is "onaanvaardbaar, schandalig en onwaardig", zegt premier Michel. 

Premier Charles Michel (MR) trekt niet naar de koning om het ontslag van de regering in te dienen, maar naar het parlement om te stemmen over het Marrakech-pact. En hij blijft erbij dat hij naar Marrakesh trekt. "Een woord is een woord", klink het . Michel wil dat doen op basis van een stemming in het parlement, waar N-VA als enige meerderheidspartij tegen is en de linkse oppositiepartijen pro. Komt er een wisselmeerderheid, dan is dat voor N-VA het einde van de regering. 

CD&V en Open Vld lieten onze redactie al weten dat ze het VN-Migratiepact steunen, en de verwachting is dat ook sp.a en groen dat zullen doen.

Het ziet er dus naar uit dat ons land zich achter het pact zal scharen, omdat in het parlement enkel N-VA en Vlaams Belang tegen zijn. Dat betekent een wisselmeerderheid. 

N-VA had er eerder mee gedreigd dat een wisselmeerderheid het einde van de regering zou betekenen. Dat gold ook voor een reis van de federale regering naar Marrakesh.

"Het parlement is het huis van de democratie. Ik vind dat iedereen, ook in de meerderheid, moet respect tonen voor de keuze van het parlement. Ik neem mijn verantwoordelijkheid", zei de premier.

"Het werk gaat voort binnen de regering." Dat heeft N-VA-vicepremier Jan Jambon verklaard na afloop van een onderhoud met premier Charles Michel over de impasse rond het VN-migratiepact. Het is nu afwachten welk initiatief de premier gaat nemen over het verdere verloop van de werkzaamheden.

N-VA is staalhard tegen de Belgische goedkeuring van het pact, terwijl de andere coalitiepartners die tekst willen goedkeuren, eventueel met een verduidelijkende nota. Eerder op dinsdagmiddag kwamen ook de vicepremiers van Open Vld en CD&V, Alexander De Croo en Kris Peeters, bij de premier langs.

Vlaams minister-president Geert Bourgeois kan zich, net als Bart De Wever, niet vinden in de toon van de omstreden campagne die N-VA lanceerde tegen het VN-Migratiepact. "Het is duidelijk dat deze campagnebeelden niet in lijn zijn met het beleid waar N-VA voor staat. Streng, maar humaan", zegt hij aan Belga.

Tegelijkertijd benadrukte De Wever wel dat de beelden de realiteit zijn. "Dit is wat te zien is op straat, dat is het gevolg van de falende migratiepolitiek." 

Vlaams Belang heeft dan weer bloed geroken en neemt de campagne van N-VA gewoonweg helemaal over. De extreemrechtse partij gebruikt dezelfde foto's en slogans van de stopgezette N-VA-campagne en lanceert een "nieuwe" tegen het migratiepact.

Eerder had Filip Dewinter (Vlaams Belang) de N-VA al gefeliciteerd met de campagne, terwijl elders vooral veel verontwaardiging losbarstte. "Ik had die campagne kunnen uitdenken", gooide hij nog wat zout in de wonde.

Ook partijvoorzitter Bart De Wever heeft gereageerd op de omstreden campagne die zijn partij N-VA lanceerde. In 'De Wereld Vandaag' op Radio 1 gaf hij toe dat de beeldvorming fout zat. "De campagne is zelf een politiek onderwerp geworden. Er zijn beelden gekozen die niet goed matchen met de inhoud. We erkennen dat er een fout gemaakt is." De Wever zei evenwel dat de beelden niet getrukeerd zijn. "Dit is een harde realiteit van het falen van het Europees migratiebeleid", klonk het. 

De N-VA'er gaf toe dat de energie beter was gegaan naar de zoektocht naar oplossingen. "Het is inderdaad verloren energie en het zaait verwarring op een moment dat we dat kunnen missen als tandpijn", zei De Wever.

"Ik weet dat de premier in een heel lastig parket gebracht is. Dat is erg vervelend. Ik ga daar niet licht over. We hebben daar mee verantwoordelijkheid in, een deel van de fout ligt bij ons. We hebben te laat echt de rode kaart getrokken. Maar deze crisis was vrees ik niet te vermijden." 

Vicepremier Jan Jambon (N-VA) is nu aangekomen bij Michel. Hij heeft het over een "menselijke fout" van het campagneteam van N-VA bij de keuze van de beelden en het moment. Daarmee laat Jambon blijken dat de campagne geen bewuste strategie was van de partij. Hij benadrukte dat de campagne onmiddellijk is teruggetrokken.

Volgens politicoloog Carl Devos (UGent) is de val van de regering nakend. "De deadline is vanavond of morgenmiddag." Devos windt er geen doekjes om: na de harde campagne van N-VA is de redding voor Michel I quasi onmogelijk. Lees hier meer.

Wat gebeurt er als de regering écht valt over het migratiepact Marrakech? Lees hier meer.